Mitholojia ya Kirumi

Dini ya Roma ya Kale haikuwa na msahafu au vitabu vitakatifu kama Biblia, Qurani au Veda. Hadithi zilizoonyesha imani kuhusu miungu zilisimuliwa katika familia, kuimbwa na washairi na baadaye tu kuandikwa na waandishi bila kuunda andiko maalumu la kidini.

Kiasili Waroma wa kale walikuwa wakulima na hiyvo dini yao iliangalia miungu iliyowakilisha nguvu asilia na matukio muhimu katika mazingira yao kama Tellus (ardhi), Ops (mavuno), Ceres (mazao ya shambani). Waroma waliwaza nguvu hizi kama kimungu wakitafuta kuziathiri kwa kuzipa uso wa mungu fulani aliyeweza kuabudiwa.

Lakini Waroma wa Kale waliathiriwa wenyewe sana na majirani wao walioitwa Waetruski waliowaletea habari nyingi za miungu ya Kigiriki na hivyo mawazo mengi yenye asili ya Kigiriki yaliingia katika dini ya Kiroma. Mara nyingi walijaribu kulinganisha miungu ya Kigiriki na miungu yao wenyewe kwa kusema kwa mfano mungu Ares wa Wagiriki ni yeye yule kama Mars wa Kiroma, ni tofauti ya lugha tu.

Baada ya kupanua milki yao kuwa Dola la Roma lililojumlisha mataifa kwenye mabara matatu ya Ulaya, Afrika na Asia waliimarisha mtindo huo uliowasaidia kuwatawala wale watu wengi wenye tamaduni tofautitofauti. Walikubali miungu ya kila taifa kwa kuwaingiza katika dini yao ama kama jina tofauti ya mungu aliyekuwepo tayari kwao au kama nyongeza. Hii haikuwa vigumu mno katika imani yao iliyojua miungu mingi.

Waroma waliabudu hasa miungu mikubwa 12 iliyosimamia mwendo wa dunia kwa jumla. Lakini katika maisha ya kila siku miungu inayoweza kuitwa midogo au miungu ya binafsi ilikuwa muhimu pia. Iliitwa Lares au Penati na kutazamwa kama mizimu ya marehemu iliyokaa karibu na au ndani ya nyumba ilhali haionekani. Kila asubuhi na wakati wa sikukuu fulani baba wa nyumba aliwatolea sadaka ndogo na sanamu zao zilikuwa na nafasi ya heshima katika nyumba.