Saobraćaj u Nemačkoj
Republika Nemačka spada u velike zemlje Evrope, koje se pružaju kroz više važnih evropskih geografskih oblasti (Severna evropska nizija, Oblast Alpa, Podunavlje, dolina Rajne, Baltik) i predstavlja pravu „raskrsnicu“ evropskih saobraćajnih koridora. Saobraćaj u Nemačkoj je veoma razvijen, pa su mnoge prirodne prepreke, poput Alpa, već odavno savladane.
Nemačka ima razvijen drumski, železnički, vazdušni i vodni saobraćaj. Najvažnija saobraćajna čvorišta su veliki nemački gradovi, poput prestonice Berlina, Frankfurta, Minhena, Hamburga ili Kelna.
Državno preduzeće nadležno za železnicu su "Nemačke železnice". Pored ovog glavnog preduzeća postoji i oko 150 manjih, obično na nivou oblasti i saveznih država. Budući da su ova manja preduzeća često potpomognuta od mesnih vlasti, imaju znatno nižu cenu prevoza nego"Nemačke železnice", koje su privatno preduzeće pod upravom države.
Ukupna dužina železničke mreže standardnog koloseka u Nemačkoj je 40.826 km (1998. godine), od čega je elektrifikovano je 14.253 km železnice. Postojeće pruge dvostrukog ili višestrukog koloseka duge su ukupno 14.768 km. U toku je izgradnja prve linije superbrzih železnica poput francuskog TŽVa do Štutgarta.
Postoji nekoliko vrsti prevoza železnicom:
- ICE voz (InterCityExpress) - brzi voz između velikih nemačkih gradova ili između nemačkih gradova i gradovazapadne Evrope (najčešće do Ciriha, Beča, Amsterdama i Brisela);
- EC voz (EuroCity) - međunarodni voz;
- IC voz (InterCity) - državni voz između velikih nemačkih gradova;
- EN voz (EuroNight) - međunarodni noćni voz između velikih gradova;
- DB voz (NachtZug) - državni ili međunarodni noćni voz između velikih gradova;
- UE voz (rlaubsExpress) - državni noćni voz do Alpa ili Baltika tokom prazničnih dana;
Od njih najvažnije železničke linije su:
- Berlin - Magdeburg - Hanover - Osnabrik - granica sa Holandijom (ka Amsterdamu)
- granica sa Holandijom (od Amsterdama) - Duizburg - Diseldorf - Keln - Frankfurt na Majni - Nirnberg - Regenzburg - granica sa Austrijom (ka Beču)
- Hamburg - Libek - granica sa Danskom (ka Kopenhagenu)
- Berlin - Frankfurt na Odri - granica sa Poljskom (ka Varšavi)
- Berlin - Drezden - granica sa Češkom (ka Pragu)
- Frankfurt na Majni - Manhajm - Karlsrue - granica sa Francuskoj (ka Strazburu i Bazelu)
- Berlin - Lajpcig - Nirnberg - Minhen - granica sa Austrijom (ka Veroni)
- granica sa Francuskoj (od Strazbura) - Štutgart - Ulm - Minhen - granica sa Austrijom (ka Salcburgu)
- Hamburg - Osnabrik - Esen - Duizburg
Najveća železnička čvorišta su veliki gradovi. Ovi gradovi imaju i veoma razvijen sistem gradske železnice sa više tipova:
- Gradska nadzemna železnica (S-Bahn) - poseduje je veliki broj gradova, a u Rurskoj oblasti služi za međugradski prevoz
- Gradska podzemna železnica (S-Bahn, metro) - Berlin, Hamburg, Frankfurt na Majni, Minhen, Nirnberg
- tramvajska mreža - poseduje je veliki broj gradova
Železnička veza sa susednim zemljama:
- Poljska - da
- Češka - da
- Austrija - da
- Švajcarska - da
- Francuska - da
- Luksemburg - da
- Belgija - da
- Holandija - da
- Danska - da
Pogledati: Auto-putevi u Nemačkoj
Ukupna dužina drumskih puteva u Nemačkoj je 656.140 km, od toga 650.891 km (preko 99%) sa čvrstom podlogom. Dužina auto-puteva je ogromna, što je i osobeno za gusto naseljene zemlje poput Nemačke. Nemačka je prva zemlja koja je gradila auto-puteve (prvi otvoren 1932. između Kelna i Bona), a danas ih ima na destine. Česti su i auto-putevi sa tri kolovozne trake u jednom smeru. Tokom proteklih 20 godina auto-putna mreža je značajno proširena, naročito na zaostalijem Istoku, a i u budućnosti se očekuje izgradnja novih deonica. I putna mreža nižeg ranga je visokog standarrda i veoma gusta.
Današnji državni auto-putevi povezuju sve važnije gradove u državi i okruženju. Mnogi auto-putevi prate linije glavnih železnica. Oni se uglavnom pružaju trasama Evropskih koridora, a nose dvoznačne nazive „A+broj“, pri čemu su od A1 do A10 državni auto-putevi, a od A11 do A99 pokrajinski. Broj je velik, jer su mnogi od njih veoma kratki i vezuju susedne gradove. Pored klasičnih auto-puteva postoji i kružni auto-putevi oko velikih gradova ("prsteni").
Najvažniji državni auto-putevi su:
- Auto-put A1, granica sa Danskom (Feribot) - Libek - Hamburg - Bremen - Osnabrik - Minster - Dortmund - Keln - Sarbriken - granica sa Francuskom, ukupna dužina 730 km.
- Auto-put A2, Oberhauzen - Dortmund - Bilefeld - Hanover - Magdeburg - Berlin, ukupna dužina 486 km.
- Auto-put A3, granica sa Holandijom - Oberhauzen - Duizburg - Keln - Vizbaden - Frankfurt na Majni - Vircburg - Nirnberg - Regensburg - Pasau - granica sa Austrijom, ukupna dužina 778 km.
- Auto-put A4, granica sa Belgijom - Ahen - Keln - Erfurt - Kemnic - Drezden - granica sa Poljskom, ukupna dužina 533 km.
- Auto-put A5, Hatenbah - Frankfurt na Majni - Hajdelberg - Karlsrue - Frajburg - granica sa Švajcarskom, ukupna dužina 445 km.
- Auto-put A6, granica sa Francuskom - Sarbriken - Manhajm - Nirnberg - Amberg - granica sa Češkom, ukupna dužina 432 km.
- Auto-put A7, granica sa Danskom - Hamburg - Getingen - Kasel - Vircburg - Ulm - granica sa Austrijom, ukupna dužina 935 km.
- Auto-put A8, granica sa Luksemburgom - Trir - Karlsrue - Štutgart - Ulm - Augzburg - Minhen - granica sa Austrijom, ukupna dužina 497 km.
- Auto-put A9, Potsdam - Lajpcig - Nirnberg - Ingolštat - Minhen, ukupna dužina 529 km.
- Auto-put A10, kružni auto-put ("prsten") oko Berlina, ukupna dužina 196 km.
Nemačka je primorska zemlja, izlazi na dva mora i poseduje velike luke, najčešće smeštene na proširena ušća većih reka u more. Najvažnija luka je Hamburg, najveća luka srednje Evrope, nalazi se na mestu gde Laba utiče u Severno more. To je druga luka po prometu u Evropi, a sedma na svetu. Pored hamaburške luke, velike i značajne luke su i: Bremen sa Bremenhafenom, Emden na Severnom moru, i Kil, Libek, Rostok, Šverin, Štralsund na Baltiku. Za pomorski saobraćaj posebno je značaja Kilski kanal, kojim je moguć brži i kraći promet između već spomenutih mora na koja izlazi Nemačka.
Pored pomorskog saobraćaja Nemačka se može još više pohvaliti veoma razvijenim rečnim i kanalskim saobraćajem. Svaka nemačka reka koja je imala uslove da postane plovna postala je ljudskih radom, a tamo gde to nije bilo moguće prokopavani su veštački kanali. Neki su bili prava graditeljska dela, poput veoma poznatom Kanala Dunav-Rajna-Majna, kojim su povezana Severno i Crno more. Pored ovog kanal postoje mnogobrojni manji kanali, naročito u nizijskom delu zemlje.
Reka Rajna smatra se „kičmom“ Nemačke, jer prolazi kroz najnaseljeniji i privredno najbitniji deo zemlje i kroz nekoliko najvažnijih gradova i gradskih područja (Rur, oblast velikog Frankfurta, oblast velikog Karlsruea), a najvažnije njene luke su Karlsrue, Frajburg, Manhajm, Vizbaden, Koblenc, Keln, Duizburg. Danas je saobraćaj na reci toliko gust, da se može smatrati preopterećenim.
Druga reka Dunav, kao važan panevropski plovni put (Koridor 7), povezuje Nemačku sa oblašću Crnog mora i Balkana. Najveća teškoća je što Dunav protiče svojim gornjim tokom, pa dobrim delom nije pogodan za veće brodove. Važne nemačke luke na Dunavu su: Ulm, Regenzburg, Pasau. Dunav je takođe važna turistička maršruta u Nemačkoj i danas je sve više marina i drugih turističkih sadržaja duž njegovih obala.
Reke Laba i Odra su važnije za istočni deo zemlje i za vezu sa Poljskom i Češkom. Na Labi se nalaze luke poput Hamburga, Magdeburga i Drezdena. Jedina veća luka na pograničnoj Odri je Frankfurt na Odri. Berlin, kao grad smešten blizu obeju reka, povezan je sa njima brojnim kanalima.
Jezerski saobraćaj ima manji značaj i obično je povezan sa turističkim potrebama.
Gasovodi i naftovodi
urediNaftovod: Dužina tokova je 2.500 km.
Gasovod: Dužina tokova je 25.000 km.
Pogledati: Aerodromi u Nemačkoj
U Nemačkoj postoji mnogo avio-kompanija, od kojih je najpoznatija Lufthanza, jedna od najvećih na svetu.
U državi postoji čak 615 zvanično upisanih aerodroma (1999. godine), ali je od njih 320 sa tvrdom podlogom. 22 aerodroma su sa čvrstom podlogom, aod njih 48 ima IATA kod (IATA Airport Code) i, samim tim, međunarodni značaj. Postoji i nekoliko aerodroma evropskog i svetskog značaja (tzv. „habovi") i to su:
- Međunarodni Aerodrom Frankfurt u Frankfurtu - FRA
- Međunarodni Aerodrom Minhen u Minhenu - MUC
- Međunarodni Aerodrom Berlin-Šenefeld u Berlinu - SXF
- Međunarodni Aerodrom Berlin-Tegel u Berlinu - TXL
- Međunarodni Aerodrom Berlin-Tempelhof u Berlinu - THF
- Aerodrom Keln-Bon između Kelna i Bona - CGN
- Međunarodni Aerodrom Hamburg, poznat i kao „Fulsbatel“, u Hamburgu - HAM
- Međunarodni Aerodrom Štutgart, poznat i kao „Ehterdingen“, u Štutgartu - STR
- Međunarodni Aerodrom Diseldorf u Diseldorfu - DUS
- Međunarodni Aerodrom Hanover, poznat i kao „Langenhagen“, u Hanoveru - HAJ
Najveći i najvažniji aerodrom u zemlji je frankfurtski Međunarodni aerodrom Frankfurt. Zbog svog izvarednog položaja u Evropi on je treći evropski aerodrom po prometu, a sedmi u celom svetu. Posebno vredan podatak je da je ovo prvi aerodrom po broju interkontitentalnih letova. Shodno tome, aerodrom je ogroman i ima više terminala.
Posle njega najznačajniji je Međunarodni Aerodrom u Minhenu. Berlin ima čak tri aerodroma, što im svakom pojedinačno umanjuje ne tako mali značaj. Za razliku od njih postoji i niz malih aerodroma. Dobar deo njih je u blizini turističkih centara, pa obično su opterećeni sezonski i to najviše turistima.
U Nemačkoj postoji i 59 heliodroma.
Spoljašnje veze
urediMediji vezani za članak Saobraćaj u Nemačkoj na Vikimedijinoj ostavi