Deveja
Deveja është një kafshë e mencur dythundrake në Camelus që mban depozita të dallueshme yndyrore të njohura si "gunga" në shpinë të saj. Devetë kanë kohë që janë zbutur dhe, si bagëti , ato sigurojnë ushqim (qumësht dhe mish) dhe tekstile (fibra dhe të ndjerë nga flokët). Si kafshë që punojnë, devetë - të cilat janë unike për habitatet e tyre të shkretëtirës, janë një mjet jetësor i transportit për udhëtarët dhe ngarkesat. Ka tre lloje mbijetese të deveve. Deveja një-gungaçe përbën 94% të popullsisë devesë së botës, dhe deveja dy-gungaçe Bactrian përbën pjesën e mbetur. Deveja e egër Bactrian është një specie e veçantë dhe tani është e rrezikuar në mënyrë kritike. Ndërsa në popull është e njohur shprehja E bën vezën deve e cila thuhet në rastet kur dikush gjatë dhe kallëzimit i zmadhon gjërat [1]
Deveja | |
---|---|
Dromedary, Camelus dromedarius | |
Camelus bactrianus | |
Klasifikimi shkencor | |
Mbretëria: | |
Filumi: | |
Klasa: | |
Rendi: | |
Familja: | |
Fisi: | |
Gjinia: | Camelus Linnaeus, 1758
|
Species | |
Camelus bactrianus |
Përdorimi për transport
RedaktoDeveja përdoret më së shumti per transport nëpër shkretëtrira sepse deveja është shumë rezistente ndaj mungesës së ujit mbi katër javë. Deveja e përballon këtë sepse ajo ka rezerva në gungat e saj. Ka bimë që quhen bimë - deve sepse e perballojnë mungesën e ujit njejtë si devet. Devet gjatë natës pijnë ujë nëpër oaza duke e rezervuar nëpër gunga për jetën gjatë ditës.
Përdorimi në luftë
RedaktoTë paktën nga viti 1200 p.e.r ishin shfaqur shalët e para të deveve. Shalë e parë ishte vendosur në pjesën e prapme të devesë, dhe kontrolli i deves Bactrian u ushtrua me anë të një shkopi. Sidoqoftë, midis 500 dhe 100 p.e.r, devetë Bactrian hynë në përdorim ushtarak. Shalët e reja, të cilat ishin jo fleksibile dhe të përkulura, u vunë mbi gunga dhe ndanë peshën e kalorësit mbi kafshën. Në shekullin e shtatë p.e.r, shalë ushtarake arabe evoluoi, e cila përsëri përmirësoi disi modelin e shalës.
Forcat ushtarake kanë përdorur kalorësit e deveve në luftërat në të gjithë Afrikën, Lindjen e Mesme dhe në Forcën e Sigurisë Kufitare (BSF) të Indisë. Përdorimi i parë i dokumentuar i kalorësve të deveve ndodhi në Betejën e Karkarit në vitin 853 p.e.r. Ushtritë gjithashtu kanë përdorur deve si kafshë mallrash në vend të kuajve dhe mushkave.