Kinetoskop
Kinetoskop (engleski: Kinetoscope) je bio rani uređaj za prikazivanje filmova. Zamišljen je za prikazivanje filmova jednom gledatelju, koji ih je promatrao kroz otvor na vrhu uređaja. Bio je prvi uređaj koji je koristio perforiranu filmsku vrpcu sa statičkim snimkama kako bi stvorio iluziju njihovog pokreta, a što je sve do pojave video tehnologije bio osnovni metod prikazivanja pokretnih slika. Kao koncept ga je prvi put opisao američki poduzetnik i pronalazač Thomas Edison 1888. godine, a u praktičnom smislu ga je razvio njegov zaposlenik William Kennedy Laurie Dickson između 1889. i 1892. Dickson i njegov tim u Edisonovoj laboratoriji su također razvili i Kinetograf, inovativnu filmsku kameru sa rotirajućim kapcima, koju su koristili prvu za snimanje eksperimentalnih, a potom i komercijalnih filmova.
Kinetoskop je ušao u komercijalnu upotrebu 14. aprila 1894. kada je u New Yorku održano prvo prikazivanje uz korištenje deset uređaja. Njegova pojava je imala značajan uticaj na dalji razvoj filmske tehnologije, velikim dijelom i zbog Edisonove odluke da ne podnosi patente iuzvan američkih granica, što su iskoristili ne-američki filmski pioniri kako bi usavršili Edisonovu tehnologiju. Godine 1895. je Edison uz Kinetoskop uveo i Kinetofon, odnosno uređaj koji je Kinetoskop trebao sinkronizirati sa cilindričnim fonografom. Taj pokušaj nije zaživio, a vrlo brzo se ispostavilo kako su projekcije filmova na vanjski ekran, koji Edison ispočetka nije smatrao financijski isplativim, daleko popularnije kod publike nego gledanje pojedinačnih uređaja. Edison je bio prisiljen napustiti Kinetoskop, iako će njegovi kasniji sistemi filmske projekcije koristiti isto ime.
Wikimedia Commons ima još multimedijalnih datoteka vezanih za: Kinetoskop
- Edison Motion Picture Equipment Chronology part of Professor Hall's Silent Movies website
- Machines illustrated survey of early cinematic equipment; part of the Who's Who of Victorian Cinema website
- "Motion Pictures" chap. 21 of Edison, His Life and Inventions (1910), by Frank Lewis Dyer (Edison lawyer) and Thomas Commerford Martin (AIEE ex-president)
- Technology: Kinetoscope Arhivirano 2021-03-05 na Wayback Machine-u essay with technical analysis of the system; part of the EarlyCinema.com website
- Voice Trial—Kinetophone Actor Audition by Frank Lenord mp3 audio file of undated audition; part of Project Gutenberg
- Voice Trial—Kinetophone Actor Audition by Siegfried Von Schultz mp3 audio file of undated audition; part of Project Gutenberg
- Edison National Historic Site: Blacksmith Scene (1893), Sandow (1894), Serpentine Dance (ca. 1894–95), Edison at Work in His Chemistry Lab (n.d.). Note that The Kiss (1896) was shot not for the Kinetoscope but for Vitascope projection.
- Library of Congress Arhivirano 2010-12-02 na Wayback Machine-u: twenty-five films from 1891 through 1895