17. 1.
17. januar/siječanj (17. 1.) je 17. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 348 dana (349 u prijestupnoj godini).
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartpn. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsr. |
| Šablon:Calendar/Sun1stMonthStartsb. |
Događaji
- 1377. — papa Grgur XI obnovio je papsko sedište u Rimu i time okončao avinjonsko „zatočeništvo“ rimskih papa. Sedište papa bilo je premešteno u Avinjon 1309. nakon poraza Bonifacija VIII u sukobu s franačkim kraljem Filipom IV Lepim.
- 1562. — stupio je na snagu edikt iz Sen Žermena (Januarski edikt) kojim su priznati hugenoti (protestanti) u Francuskoj. Istog dana, vođe katolika, vojvoda od Giza i kardinal od Lorene, formirali su uniju (kasnije Sveta liga) koja će blokirati primenu edikta i izazvati verske ratove koji su, uz povremene prekide 36 godina razarali Francusku. Ratovi su prekinuti Nantskim ediktom koji je 1598. izdao Anri IV.
- 1773. — engleski moreplovac Džejms Kuk je brodom „Rezolušn“ prvi prešao Antarktički krug.
- 1919. — poljski kompozitor Ignaci Jan Paderevski, pijanista svetskog glasa, postao je prvi premijer republike Poljske, uspostavljene posle završetka Prvog svetskog rata..
- 1945. — sovjetske trupe i Poljske patriotske snage su u Drugom svetskom ratu oslobodile Varšavu, više od pet godina nakon pada glavnog grada Poljske u ruke nemačkih nacista.
- 1959. — Senegal i Francuski Sudan doneli su odluku o formiranju federalne države pod nazivom Republika Mali. Odluka je stupila na snagu u aprilu.
- 1961. — ubijen je kongoanski državnik Patris Lumumba, bivši premijer Konga, tvorac nezavisnosti zemlje, simbol borbe protiv kolonijalizma i heroj „crne Afrike“. Protivustavno je smenjen s položaja premijera 5. septembra 1960, a 1. decembra uhvatili su ga vojnici generala Mobutua i prebacili u Katangu, gde je pod nerazjašnjenim okolnostima ubijen.
- 1966. — u sudaru iznad Španije američkog bombardera „B-52“ i španskog aviona za snabdevanje gorivom poginulo je osam ljudi, a bombarder je bio prinuđen da u Atlantski okean baci hidrogensku bombu, koja nije eksplodirala.
- 1991. — SAD i zapadni saveznici izveli su u Zalivskom ratu drugi i treći talas masovnog bombardovanja ciljeva u Iraku i Kuvajtu; tri iračke rakete „skad“ eksplodirale su u Tel Avivu.
- 1995. — u zemljotresu koji je pogodio šire područje japanskog grada Kobe poginulo je više od 6.400 ljudi, a materijalna šteta je procenjena na 85,5 milijardi dolara.
- 1997. — u Dablinu je sud proglasio prvi razvod braka u istoriji Irske, na osnovu zakona odobrenog na referendumu, čemu se žestoko protivila rimokatolička crkva.
- 2000. — u Centru bezbednosti u Cetinju registrovana je Crnogorska pravoslavna crkva.
- 2002. — u erupciji vulkana Njiragongo u Demokratskoj Republici Kongo razoreni su grad Goma i okolna sela, život je izgubilo više od 100 ljudi, a desetne hiljada ostalo je bez svojih domova.
- 2003. — Bugarska vlada ukinula je sankcije protiv SR Jugoslavije uvedene 1998. ali su ostala zamrznuta sredstva koja pripadaju bivšem predsednika SRJ Slobodanu Miloševiću, njegovoj porodici i osmorici bivših visokih funkcionera.
.
Rođenja
- 1504. — Pio V, rimski papa 1566-1572.
- 1600. — Pedro Kalderon de la Barka jedan od najvećih španskih dramatičara.
- 1706. — Bendžamin Frenklin, američki naučnik i političar.
- 1732. — Stanislav II Ponjatovski, posljednji poljski kralj.
- 1749. — Vittorio Alfieri, talijanski pjesnik i dramatičar.
- 1860. — Anton Pavlovič Čehov, ruski književnik i dramatičar.
- 1860. — Douglas Hyde, irski pjesnik.
- 1863. — Dejvid Lojd Džordž, engleski državnik.
- 1868. — Louis Couturat, francuski matematičar, filozof i lingvista († 1914.).
- 1899. — Al Capone, američki gangster.
- 1927. — Eartha Kitt, američka pjevačica.
- 1928. — Jean Barraqué, francuski kompozitor.
- 1931. — James Earl Jones, američki filmski i kazališni glumac.
- 1933. — Dalida, francusko-talijanska pjevačica i glumica.
- 1942. — Kasius Klej, američki bokser († 2016)
- 1944. — Françoise Hardy, francuska pjevačica i glumica.
- 1958. — Mile Isaković, jugoslovenski i srpski rukometni reprezentativac.
- 1962. — Jim Carrey, kanadski-američki komičar i glumac.
- 1967. — Branimir Popović, crnogorski pozorišni, televizijski i filmski glumac.
- 1971. — Kid Rock, američki rock-muzičar.
- 1977. — Mladen Bojinović, srpski rukometaš.
- 1978. — Josip Sesar, hrvatski profesionalni košarkaš.
- 1980. — Zooey Deschanel, američka glumica, muzičarka i kantautorica.
- 1990. — Tomislav Zubčić, hrvatski profesionalni košarkaš.
.
Smrti
- 1617. — Faust Vrančić, izumitelj i jezikoslovac (r. 1551.).
- 1874. — braća Čang i Eng, najpoznatiji sijamski blizanci.
- 1877. — Sofija Jelačić (Stockau), hrvatska grofica i supruga Josipa Jelačića (r. 1834.).
- 1964. — Đorđe Andrejević Kun, srpski slikar i grafičar.
- 1964. — T. H. White, engleski pisac.
- 1987. — Jozo Penava, bosanskohercegovački producent, skladatelj, aranžer, vokalni i instrumentalni interpretator (r. 1909.).
- 2005. — Virginia Mayo, glumica.
- 2006. — Dragan Lukić, srpski dečji pisac (* 1928.)
- 2009. — Tomislav Crnković, bivši hrvatski nogometaš (* 1929.)
.
Praznici i dani sećanja
- Srpska pravoslavna crkva slavi:.
.
Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar