Izvorni kod stranice Montana

Nemate dopuštenje da uređujete ovu stranicu iz sljedećeg razloga:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 2. jula 2024. u 09:48
Expiry of block: 2. jula 2025. u 09:48

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Uključite sve gornje pojedinosti u sve upite koje postavite. Ako smatrate da ste greškom blokirani, dodatne informacije i uputstva možete pronaći na stranici o globalnoj smjernici "Zabranjeni otvoreni proksiji".

U suprotnom, zahtjev za blokadu postavite na Meta-Wikiju. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Možete vidjeti i kopirati izvorni kod ove stranice.

{{Država SAD |
 Name = Montana |
 Fullname = Montana |
 Zastava = Flag_of_Montana.svg   |
 Grb = Seal of Montana.svg |
 Map = Montana in United States.svg |
 Nadimak = Treasure State, Big Sky Country |
 Glavni grad = [[Helena, Montana|Helena]] |
 Najveći grad = [[Billings]] |
 Guverner = Steve Bullock |
 Službeni jezik = engleski |
 Površina = 381.156  |
 Kopnena površina = - |
 Vodena površina = -  |
 Popis = [[2000]]. |
 Broj stanovnika = 902.195 |
 Gustoća naseljenosti = 2,9/ |
 Poredak = 41. |
 Datum = [[8. 11.|8. novembar]] [[1889]] |
 Vremenska zona = Mountain: UTC-7/DST-6 |
 Zemljopisna širina = 44°26' N - 49° N | 
 Zemljopisna dužina = 104°2' W - 116°2' W |
 Širina = 410 |
 Dužina = 1015 |
 Najviša visina = 3901  |
 Najniža visina = 549 |
 Poštanska kratica = MT | 
 ISO kod = US-MT |
 Website = [http://www.state.mt.us www.state.mt.us]
}}
'''Montana''' je [[sjedinjene Američke Države|američka]] savezna država na sjeverozapadu zemlje, u području [[Stjenovite planine|Stjenovitih planina]]. Glavni grad Montane je [[Helena, Montana|Helena]], a najveći [[Biligins]] sa 80 000 stanovnika. 

Montana ima nekoliko nadimaka, kao i ostale američke države ali nijedan nije službeni,<ref>{{cite web | url=http://data.opi.mt.gov/bills/mca_toc/1_1_5.htm | title=Montana Code Annotated 2009 - Title 1, chapter 1, Part 5 "State Symbols – Official Designations" | date=6. oktobar 2010 | access-date=2011-04-11 | archivedate=2011-08-12 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20110812163324/http://data.opi.mt.gov/bills/mca_toc/1_1_5.htm | deadurl=yes }}</ref> oni su: ''Zemlja riznica'' (The Treasure State), ''Zemlja velikog neba'' (Big Sky Country), ''Zemlja sjajnih planina'' (Land of the Shining Mountains) i najnoviji ''Posljednje dobro mjesto'' (The Last Best Place).

== Geografija ==
[[Datoteka:Montana Map.jpg|thumb|left|300px|Karta Montane]]
Sa svojih 376.978 km², država Montana je četvrta po veličini u [[Sjedinjene Američke Države|Sjedinjenim Američkim Državama]], iza [[Aljaska|Aljaske]], [[Texas|Teksasa]] i [[Kalifornija|Kalifornije]].
Ali sa svega 820 000 stanovnika Montana je tek 44 u državi, jedna od tri najmanje naseljenih, 3% stanovnika su Indijanci; [[Flathead]], [[Blackfoot]], [[Crow Indijanci|Crow]], [[Šajeni]], [[Assiniboin]] i [[Kutenai]]). Sa sjevera Montana graniči sa [[Kanada|Kanadom]], sa kojom ima 877 km dugu granicu, sa tri kanadske provincije; [[Britanska Kolumbija|Britanskom Kolumbijom]], [[Alberta|Albertom]] i [[Saskatchewan]]om. Sa istoka Montana graniči sa [[Sjeverna Dakota|Sjevernom Dakotom]] i manjim dijelom sa [[Južna Dakota|Južnom Dakotom]], sa juga graniči sa [[Wyoming]]om i vrlo malim dijelom sa [[Idaho]]m, sa kojim dijeli granicu na zapadu.

Reljef Montane je uglavnom planinski, osobito na zapadu države. Klima je [[Kontinentalna klima|kontinentalna]] i [[Planinska klima|planinska]]. 

U sjeveroistočnom dijelu Montane nalazi se brana [[Fort Peck Dam]] na rijeci [[Missouri (rijeka)|Missouri]], jedna od najvećih na svijetu. Na teritoriju Montane prostire se manjim dijelom i [[Nacionalni park Yellowstone]] (većim dijelom u [[Idaho]]
i manjim u [[Wyoming]]u).

== Historija ==
Prvi [[Evropa|Evropljani]] koji su istražili teritorij Montane bili su [[Francuzi]], ekspediciju koja je tražila prolaz prema [[Tihi ocean|Tihom oceanu]] [[1742]], vodio je posljednji veliki francuski istraživač Amerike Pierre Gaultier de Varennes de la Vèrendrye. Nakon tog je Montana bio teritorij po kojem su se uglavnom kretali traperi i trgovci koji su za kompanije North West Company i American Fur Company kupovali krzna od lokalnih indijanska plemena. Amerikanci su kupili [[1803]]. francusku Louisianu, praktički sav američki srednji zapad. I ubrzo nakon toga [[1805]]., poslali ekspediciju koju su vodili Clarks i Lewis da istraži krajnje zapadne granice novih teritorija, ekspedicija je istražila i teritorij Montane na svom putu do [[Tihi ocean|Pacifika]]. Nakon tog je u Montani otkriven [[bakar]] i [[zlato]] (1850-1860) te je Montana [[26. 5.|26. maja]] [[1864]]. proglašena teritorijem Sjedinjenih Američkih Država. U Montanu su pohrlili avanturisti i ljudi izvan zakona. Montana je bila poprište velikih ratova sa indijancima, tu se odigrala [[Bitka na Little Bighornu]] [[1876]] u kojoj su udružena [[Indijanci|indijanska]] plemena [[Sioux|Sijuksi]], [[Arapaho]] i [[Šajeni]] pod vodstvom poglavice [[Bik Koji Sjedi|Bika Koji Sjedi]] pobjedili američki konjanički puk [[general]] a [[George Armstrong Custer|Custera]]. Borbe sa ratobornim indijancima Montane trajale su sve do [[1877]]. kad su bili prisiljeni položiti oružje i iseliti se u rezervate.

Željeznica je došla do Montane nakon [[1880]], - ''Northern Pacific Railroad'' ([[1883]]) iz [[Minneapolis]]a, a njihov veliki rival ''Union Pacific Railroad'' ([[1881]]) iz [[Denver]]a. Preko Montane išle su pruge na zapadnu obalu (Great Northern Railroad) koje su dovršene [[1889]] . U to vrijeme Montana je bila rudarska zemlja sa rudarskim centrima [[Billings, Montana|Billings]] i Havre.
Montana je postala punopravna 41 američka savezna država [[8. 11.|8. novembra]] [[1889]]. u paketu sa [[Sjeverna Dakota|Sjevernom Dakotom]], [[Južna Dakota|Južnom Dakotom]] i [[Washington (savezna država)|Washingtonom]].
[[Datoteka:Popi ownpillar.jpg|right|300px|thumb|Planina Pompey's Pillar (Popejev stup)]]
[[Datoteka:Glacier np.jpg|thumb|right|300px|Jezero St. Mary u Nacionalnom parku Glacier]]

== Okruzi i gradovi ==
Država Montana administrativno je podjeljena na 56 okruga (counties).

{| class=wikitable
|+ '''Countiji Montane po popisu stanovništva iz 2009.'''<ref name=PopEstCountiesMT>{{cite web | url = http://ceic.mt.gov/Demog/estimate/pop/County/CO-EST2008-07-01.htm | title = Table 1: Annual Estimates of the Population for Counties of Montana: April 1, 2000 to July 1, 2008 | work = 2008 Population Estimates | publisher = U.S. Census Bureau, Population Division | date = 03. 10. 2009. | accessdate = 09. 01. 2007. }}{{Dead link|date=October 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
|-
! Redno mjesto
! County
! Stanovnika
! style="width:2px;;" rowspan="29"| &nbsp;
! Redno mjesto
! County
! Population
|-
| align=center | 1
| [[Yellowstone County, Montana|Yellowstone County]]
| align=right | 144,797
| align=center | 29
| [[Valley County, Montana|Valley County]]
| align=right | 6,771
|-
| align=center | 2
| [[Missoula County, Montana|Missoula County]]
| align=right | 108,623
| align=center | 30
| [[Blaine County, Montana|Blaine County]]
| align=right | 6,485
|-
| align=center | 3
| [[Gallatin County, Montana|Gallatin County]]
| align=right | 90,343
| align=center | 31
| [[Teton County, Montana|Teton County]]
| align=right | 6,088
|-
| align=center | 4
| [[Flathead County, Montana|Flathead County]]
| align=right | 89,624
| align=center | 32
| [[Pondera County, Montana|Pondera County]]
| align=right | 5,814
|-
| align=center | 5
| [[Cascade County, Montana|Cascade County]]
| align=right | 82,178
| align=center | 33
| [[Chouteau County, Montana|Chouteau County]]
| align=right | 5,167
|-
| align=center | 6
| [[Lewis and Clark County, Montana|Lewis and Clark County]]
| align=right | 61,942
| align=center | 34
| [[Toole County, Montana|Toole County]]
| align=right | 5,151
|-
| align=center | 7
| [[Ravalli County, Montana|Ravalli County]]
| align=right | 40,431
| align=center | 35
| [[Broadwater County, Montana|Broadwater County]]
| align=right | 4,793
|-
| align=center | 8
| [[Silver Bow County, Montana|Silver Bow County]]
| align=right | 32,949
| align=center | 36
| [[Musselshell County, Montana|Musselshell County]]
| align=right | 4,600
|-
| align=center | 9
| [[Lake County, Montana|Lake County]]
| align=right | 28,605
| align=center | 37
| [[Phillips County, Montana|Phillips County]]
| align=right | 3,944
|-
| align=center | 10
| [[Lincoln County, Montana|Lincoln County]]
| align=right | 18,717
| align=center | 38
| [[Mineral County, Montana|Mineral County]]
| align=right | 3,833
|-
| align=center | 11
| [[Hill County, Montana|Hill County]]
| align=right | 16,632
| align=center | 39
| [[Sweet Grass County, Montana|Sweet Grass County]]
| align=right | 3,667
|-
| align=center | 12
| [[Park County, Montana|Park County]]
| align=right | 15,941
| align=center | 40
| [[Sheridan County, Montana|Sheridan County]]
| align=right | 3,243
|-
| align=center | 13
| [[Glacier County, Montana|Glacier County]]
| align=right | 13,550
| align=center | 41
| [[Granite County, Montana|Granite County]]
| align=right | 2,879
|-
| align=center | 14
| [[Big Horn County, Montana|Big Horn County]]
| align=right | 13,015
| align=center | 42
| [[Fallon County, Montana|Fallon County]]
| align=right | 2,725
|-
| align=center | 15
| [[Jefferson County, Montana|Jefferson County]]
| align=right | 11,470
| align=center | 43
| [[Judith Basin County, Montana|Judith Basin County]]
| align=right | 2,051
|-
| align=center | 16
| [[Fergus County, Montana|Fergus County]]
| align=right | 11,208
| align=center | 44
| [[Wheatland County, Montana|Wheatland County]]
| align=right | 2,044
|-
| align=center | 17
| [[Custer County, Montana|Custer County]]
| align=right | 11,189
| align=center | 45
| [[Meagher County, Montana|Meagher County]]
| align=right | 1,908
|-
| align=center | 18
| [[Sanders County, Montana|Sanders County]]
| align=right | 11,098
| align=center | 46
| [[Liberty County, Montana|Liberty County]]
| align=right | 1,748
|-
| align=center | 19
| [[Roosevelt County, Montana|Roosevelt County]]
| align=right | 10,303
| align=center | 47
| [[Daniels County, Montana|Daniels County]]
| align=right | 1,703
|-
| align=center | 20
| [[Carbon County, Montana|Carbon County]]
| align=right | 9,756
| align=center | 48
| [[Powder River County, Montana|Powder River County]]
| align=right | 1,664
|-
| align=center | 21
| [[Richland County, Montana|Richland County]]
| align=right | 9,313
| align=center | 49
| [[McCone County, Montana|McCone County]]
| align=right | 1,624
|-
| align=center | 22
| [[Rosebud County, Montana|Rosebud County]]
| align=right | 9,258
| align=center | 50
| [[Carter County, Montana|Carter County]]
| align=right | 1,202
|-
| align=center | 23
| [[Beaverhead County, Montana|Beaverhead County]]
| align=right | 8,976
| align=center | 51
| [[Garfield County, Montana|Garfield County]]
| align=right | 1,173
|-
| align=center | 24
| [[Deer Lodge County, Montana|Deer Lodge County]]
| align=right | 8,792
| align=center | 52
| [[Prairie County, Montana|Prairie County]]
| align=right | 1,108
|-
| align=center | 25
| [[Stillwater County, Montana|Stillwater County]]
| align=right | 8,786
| align=center | 53
| [[Golden Valley County, Montana|Golden Valley County]]
| align=right | 1,057
|-
| align=center | 26
| [[Dawson County, Montana|Dawson County]]
| align=right | 8,558
| align=center | 54
| [[Wibaux County, Montana|Wibaux County]]
| align=right | 897
|-
| align=center | 27
| [[Madison County, Montana|Madison County]]
| align=right | 7,457
| align=center | 55
| [[Treasure County, Montana|Treasure County]]
| align=right | 612
|-
| align=center | 28
| [[Powell County, Montana|Powell County]]
| align=right | 7,089
| align=center | 56
| [[Petroleum County, Montana|Petroleum County]]
| align=right | 440
|}

Najveći gradovi Montane su:
<table><tr><td valign=top>
* [[Billings, Montana|Billings]]
* [[Bozeman, Montana|Bozeman]]
* [[Butte, Montana|Butte]]
* [[Great Falls, Montana|Great Falls]]
* </td><td valign=top>
* [[Helena, Montana|Helena]]
* [[Kalispell, Montana|Kalispell]]
* [[Missoula, Montana|Missoula]]
</td></tr></table>

== Privreda ==
Montana je uglavnom - rudarsko-industrijsko-poljoprivredna država s dobro razvijenim turizmom. Montana ima velike rezerve; [[nafta]], [[kameni ugljen]], [[zemni gas|prirodni plin]], [[srebro]], [[zlato]], [[cink]]a i drugih ruda. Montana ima dobro razvijenu preradu nafte, [[hemijska industrija|kemijska industrija]], [[metalurgija]], poljoprivredni strojevi. U poljoprivredi Montane glavni artikli su: [[pšenica]], [[ječam]], [[zob]], [[šećerna repa]], [[krumpir]] i velike stočarske farme, na kojima se velika stada krava slobodno uzgajaju. Montana je bogata šumama, koje su uglavnom [[četinarske šume|četinarske]] tako da je razvijena i drvna industrija.

== Izvori ==
{{reflist}}

== Eksterni linkovi ==
{{Commonscat|Montana}}
* [http://www.mt.gov/ Službene stranice države Montana] {{en icon}}
* [http://www.visitmt.com/ Službene stranice za turiste u Montani] {{en icon}}
* [http://www.his.state.mt.us/ Historijsko društvo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080223063412/http://www.his.state.mt.us/ |date=2008-02-23 }} {{en icon}}

{{SAD}}

[[Kategorija:Montana| ]]
[[Kategorija:Američke savezne države]]

Upotrebljeni šabloni (45):

Šablon:Category handler (uredi)
Šablon:Citation/core (uredi)
Šablon:Citation/make link (uredi)
Šablon:Cite web (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Commonscat (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Country data SAD (uredi)
Šablon:Country data Sjedinjene Američke Države (uredi)
Šablon:Dead link (uredi)
Šablon:Država SAD (uredi)
Šablon:En icon (uredi)
Šablon:Fix (uredi)
Šablon:Fix/category (uredi)
Šablon:Flagicon (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Flagicon/core (uredi)
Šablon:Glavni-drugo (uredi)
Šablon:Hlist/styles.css (uredi)
Šablon:Languageicon (uredi)
Šablon:Main other (uredi)
Šablon:Mrtav link (uredi)
Šablon:Navbox (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Politička podjela Sjedinjenih Američkih Država (uredi)
Šablon:Reflist (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:Reflist/styles.css (uredi)
Šablon:Replace (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Šablon:SAD (uredi)
Šablon:Str crop (uredi)
Šablon:Webarchive (uredi)
Modul:Arguments (uredi)
Modul:Category handler (uredi)
Modul:Category handler/blacklist (uredi)
Modul:Category handler/config (uredi)
Modul:Category handler/data (uredi)
Modul:Category handler/shared (uredi)
Modul:Check for unknown parameters (uredi)
Modul:Namespace detect/config (uredi)
Modul:Namespace detect/data (uredi)
Modul:Navbar (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Modul:Navbar/configuration (uredi)
Modul:Navbar/styles.css (uredi)
Modul:Navbox (izvorni kod) (poluzaštićeno)
Modul:Navbox/configuration (uredi)
Modul:Navbox/styles.css (uredi)
Modul:String (uredi)
Modul:Webarchive (uredi)
Modul:Yesno (uredi)

Vratite se na stranicu „Montana”.

Izvor: https://sh.wikipedia.org/wiki/Montana