Veliki kralj Irske

Veliki kralj Irske (irski: Ard Rí na hÉireann, engleski: High King of Ireland) je titula koju su nosili historijski i legendarni vladari koji su vladali ili tvrdili da vladaju cijelom Irskom. Ta se titula koristila u irskoj srednjovjekovnoj i ranoj novovjekovnoj književnosti, koja je predstavljala gotovo neprekinutu lozu Velikih kraljeva, koji su vladali od Tare preko hijerarhije nižih kraljeva, u periodu od nekoliko hiljada godina. Većina historičara vjeruje da je ova shema umjetna, odnosno stvorena u 8. vijeku na temelju genealoških tradicija raznih političkih grupa i klanova, a kako bi se njihov tadašnji status opravdao navodnim porijeklom iz daleke prošlosti.^[1] Koncept nacionalnog kraljevstva se u Irskoj prvi put artikulirao u 7. vijeku, ali je političkom realnošću postao tek u Vikinškom dobu, iako se nikada nije temeljito provodio.^[2][3][4]

Sve donedavno se koncept irske monarhije prije normanske invazije prikazivao na pojednostavljen način, čemu su svoj doprinos dali i unionistički i nacionalistički historičari. Unionisti su pred-normansku Irsku prikazivali kao "plemenski kaos" u koji su tek Normani uspjeli dovesti "red i zakon", odnosno civilizaciju; nacionalisti su je, pak, prikazivali kao harmonijsku zajednicu koja je uništena od strane zavojevača. Većina modernih historičara, pak, drži da su irski kraljevi, slično kao i u ostatku Evrope, predstavljali dio složenog sistema koja se, na primjer, može usporediti sa njemačkim Svetim Rimskim Carstvom.