1452

**1452. po kalendarima**
Gregorijanski	1452. (MCDLII)
Ab urbe condita	2205.
Islamski	855–856.
Iranski	830–831.
Hebrejski	5212–5213.
Bizantski	6960–6961.
Koptski	1168–1169.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1507–1508.
• Shaka Samvat	1374–1375.
• Kali Yuga	4553–4554.
	Kineski
• Kontinualno	4088–4089.
• 60 godina	Yang Voda Majmun; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11452.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	14. vijek – 15. vijek – 16. vijek
Decenija:	1420-e 1430-e 1440-e – 1450-e – 1460-e 1470-e 1480-e
Godine:	1449 1450 1451 – 1452 – 1453 1454 1455

Godina 1452 (MCDLII) bila je prijestupna godina koja počinje u subotu (1. 1. po julijanskom kalendaru).

Događaji

Januar/Siječanj

januar - Sultanov izaslanik posreduje između Dubrovnika i Stjepana Vukčića Kosače - Stjepan pristao na povratak Konavala Dubrovniku, ali borbe se nastavljaju.

Februar/Veljača

februar - Stefanica Crnojević se u Kotoru zakleo na vernost Mletačkoj Republici za šta je proglašen vojvodom.
- Luštica, Bogdašići i Lješevići priznali mletačku vlast 9. 2.
- Stefanica sa svojim vojnicima i kotorskim Vlasima opustošio Grbalj, tridesetorica pokretača pobune iz 1448. obešena u Kotoru, njihovi sinovi i drugi osuđeni 3. 3. na trajno izgnanstvo.
- I Paštrovići se povinovali mletačkoj vlasti.
- Altoman, vojvoda Despota Đurđa, stiže u Zetu - Stefanica mu razbio vojsku (ipak ostao bez Žabljaka).

Mart/Ožujak

5. 3. - Sabor Ladislavljevih zemalja u Beču traži da on bude otpušten iz starateljstva cara Fridriha III. - on to odbija uz papinu podršku.
mart - Fridrih III, car Svetog rimskog carstva je poslednji krunisan u Rimu.

+ Odmetnuti Stjepanov sin Vladislav osvaja veći deo Huma uz pomoć saveznika (Dubrovnik, Ivaniš Vlatković, Petar Vojsalić) - zauzeo i glavni očev grad Blagaj.

25. 3. - "Provižiun" o savezu Dubrovnika i braće Vlatkovića.

April/Travanj

27. 4. - Jirži Podjebradski izabran za gubernatora češkog kraljevstva do punoletstva kralja Ladislava.

proleće - Mlečani zaposeli Neretvansku krajinu po hercegovom pozivu (nakratko zauzeta Drijeva).

Maj/Svibanj

18. 5. - Borso d'Este potvrđen od cara Fridriha za vojvodu Ferrare.

Jun/Lipanj

lipanj - Pogubljeni bizantski poslanici sultanu^[1].
18. 6. - Papa Nikola V. izdao bulu Dum Diversas kojom daje portugalskom kralju Afonsu V pravo da porobljava "Saracene i pagane".

Jul/Srpanj

jul - Mlečani skršili otpor u Luštici zbog rušenja solana, neki beže u Konavle.
22. 7. - Po predanju, braća Morišići na hridi u Risanskom zalivu pronašli sliku Gospe; na tom mestu će Peraštani sagraditi hram Gospa od Škrpjela (prvobitno pravoslavna crkva).
srpanj, krajem - Ulrih II Celjski i Ulrik Eizinger započinju rat protiv Fridriha opsadom "Orta na Moravskom polju"^[2].

Avgust/Kolovoz

28. 8. - Dva Ulriha napali Bečko Novo Mjesto u kome se nalazi Fridrih III.
31. 8. - Sultan Mehmed II izgradio utvrđenje Rumelihisar u pripremi za Opsadu Carigrada^[3].

Septembar/Rujan

4. 9. - Fridrih predao mladog Ladislava Ulrihu Celjskom koji ga dovodi u Beč 13. 9..
14. 9. - Stefanica Crnojević razbio vojsku despotovog šuraka Tome Kantakuzina u kojoj je bilo i turskih odreda - Crnojević zatim pod mletačkom zastavom osvaja Gornju Zetu.

Oktobar/Listopad

oktobar - Tesalski namesnik Turahan-beg po četvri put upao na Peloponez, kako vladari Morejske Despotovine ne bi mogli pomoći bratu.

+ Stogodišnji rat: Džon Talbot, prvi erl od Šruzberija ("Engleski Ahil") se iskrcao u Akvitaniji i nakratko je povratio Engleskoj.

oktobar, krajem - Stjepan Vukčić pustio Ivana Crnojevića, Stefanovog sina, u Veneciju (oslobađanje sina je važan razlog pristajanja starijeg Crnojevića uz Mletke).

Novembar/Studeni

25. 11. - Mletački brod potopljen paljbom sa Rumelihisara, posada zarobljena (dva broda uspela proći do Carigrada 10. 11.)^[3].

Decembar/Prosinac

12. 12. - Neredi u Carigradu nakon sporazuma o uniji latinske i pravoslavne crkve i zajedničke službe u Aja Sofiji^[3].
decembar - Turski odred dolazi u pomoć Stjepanu Vukčiću - napadnut Vladislavljev grad Novi kod Gorice, borbe traju do februara.
prosinac '52 ili siječanj '53 - Janoš Hunjadi postaje vrhovnim kapetanom Ugarske, umjesto gubernatorom.

Tokom/tijekom godine

Gutenberg počinje sa štampanjem Biblije.
Portugalski moreplovac Diogo de Teive otkrio zapadna azorska ostrva Flores i Corvo (nazvao ih je "Cvetna ostrva").
Nastavlja se sukob burgundskog vojvode Filipa Dobrog i grada Genta.
Albertijeva De Re Aedificatoria ("O umetnosti gradnje").
Prvi put spomenut Ljubuški.
Kosača predao Makarsku Mlečanima.
U manastiru Prečista Krajinska na Skadarskom jezeru nalazi se unijatski prelat grčkog porekla Sava.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1452.

14. 2. - Pandolfo Petrucci, vladar Sijene († 1512)
10. 3. - Ferdinand II. Aragonski († 1516)
15. 4. - Leonardo Da Vinci, umetnik i pronalazač († 1519)
27. 7. - Ludovico Sforza, milanski vojvoda († 1508)
21. 9. - Girolamo Savonarola, verski reformator († 1498)
2. 10. - Richard III, kralj Engleske († 1485)
10. 12. - Johannes Stöffler, matematičar, astronom itd. († 1531)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1452.

? - Nikola Radakov, zlatar iz Bara
10. 2. - Švitrigaila, veliki knez Litvanije (* ca. 1370)
Li Changqi, kineski pisac (* 1376)
Ciriaco Pizzecolli, italijanski humanist (* 1391)
? Pleton, grčki neoplatoničar (* ca. 1355)

Reference

↑ Klaić, str. 255
↑ Klaić, str. 242
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 David Nicole, Constantinople 1453: The end of Byzantium

Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio drugi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Druga knjiga: Od gubitka Dalmacije do Matije Korvina (1409-1457) (archive.org)
Vladimir Ćorović, Historija Bosne
Grupa autora, Istorija Crne Gore

[1] Klaić, str. 255

[2] Klaić, str. 242

[Nic-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 David Nicole, Constantinople 1453: The end of Byzantium

[1]