Wikipedia:Projekty szkolne i akademickie

PSiA • Dla nauczycieli • Uczeń/student • Szablon wykładu • Grupa wsparcia • Spis projektów

Projekty, w ramach których uczniowie i studenci tworzą hasła Wikipedii, a jednocześnie poszerzają własną wiedzę i umiejętności prowadzone są obecnie w kilkudziesięciu krajach całego świata. W samych tylko Stanach Zjednoczonych i Kanadzie w semestrze wiosennym 2017 trwało 358 tego typu projektów, w ramach których przeszło 7500 studentów dodało do Wikipedii przeszło 6 milionów słów. Hasła napisane przez nich przeczytało w tym samym roku ponad 443 miliony czytelników (stan na koniec czerwca)^[1].

W wersji angielskojęzycznej zrealizowano wiele przedsięwzięć koordynowanych przez liczne uczelnie, wśród których znalazły się m.in. Massachusetts Institute of Technology, Yale University czy Hong Kong University of Science and Technology.

Na początek przeczytaj zalecenia dla nauczycieli i wykładowców. Natomiast strona zalecenia dla uczniów i studentów może być przydatna dla Twoich podopiecznych. Przygotowaliśmy także szablon wykładu, który możesz swobodnie wykorzystać do opracowania koncepcji projektu, prezentacji o Wikipedii oraz do przeprowadzenia ćwiczeń.

Jeśli czujesz, że potrzebujesz lub po prostu chciałbyś, aby ktoś z wikipedystów udzielił Ci osobistego wsparcia we wprowadzeniu Twoich uczniów lub studentów w reguły pracy w Wikipedii, zapraszamy na stronę Wikipedia:Akademia, gdzie można zgłosić zapotrzebowanie na przeprowadzenie warsztatów. Warsztaty takie mogą odbyć się w twojej szkole lub uczelni, na przykład w ramach jednych z początkowych zajęć. Wikipedyści, którzy będą mieli takie możliwości, chętnie się tego podejmą.

Jeżeli potrzebujesz wsparcia technicznego, czy ogólnie związanego z Wikipedią, możesz zwrócić się do przewodników lub Grupy Wsparcia.

Koniecznie wstaw w dyskusji artykułu szablon, który oznaczy artykuł powstały w ramach projektu. Pomoże to redaktorom Wikipedii na zastosowanie specjalnych kryteriów do oceny pozostawienia artykułu i możliwości jego późniejszej poprawy. Kod do wklejenia na stronę dyskusji: {{Projekty szkolne info|nazwa projektu szkolnego}}. Kod "nazwa projektu szkolnego" najlepiej zastąpić linkiem do strony projektu.

Nad utworzeniem lub rozbudową tego hasła pracowały osoby z projektu nazwa projektu szkolnego z serii Projektów szkolnych i akademickich.

Zanim przystąpisz do dalszych działań, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami. Pomogą Ci rozwiać niektóre wątpliwości:

1. Poinformuj o projekcie. Jeśli chcesz stworzyć własny projekt, najpierw w spisie projektów w sekcji "Planowane projekty" opisz ogólnie, co chcesz zrobić. Jeśli uważasz, że projekt jest na tyle charakterystyczny, że trzeba uprzedzić o nim społeczność wikipedystów – możesz również dodać notkę na Tablicy ogłoszeń. Pozostaw w razie potrzeby swoje dane kontaktowe, najlepiej mail w postaci:

   nazwa_konta (at) domena . pl

2. Eksperymentuj ostrożnie. Nie zachęcaj swoich uczniów lub studentów do eksperymentowania poprzez tworzenie niepotrzebnych stron i dodawanie do artykułów losowych treści. Mimo, że takie działania są wykrywane, a ich efekty usuwane bardzo szybko, to artykuły nie zawsze są czyszczone automatycznie, a wikipedyści wolą angażować się w bardziej produktywną pracę nad rozwojem niniejszej encyklopedii. Co więcej – w takich sytuacjach twoi uczniowie lub studenci mogą zostać zablokowani za "wandalizm". W wyjątkowych przypadkach może to spowodować zablokowanie możliwości edycji Wikipedii z terenu całej szkoły czy uczelni. Jeśli chcesz, aby twoi uczniowie lub studenci najpierw "przetestowali wiki", zachęć ich do przeczytania stron pomocy i skieruj ich na stronę brudnopisu w celu przeprowadzenia wszelakich testowych edycji.
3. Testowanie i unikanie problemów. Może się okazać, że w twoim przypadku dobrym pomysłem będzie uruchomienie swojej własnej wiki i prowadzenie eksperymentów właśnie tam. Jeśli tak, użyj oprogramowania MediaWiki, które można zainstalować w systemie Linux, Windows lub Mac OS X – jak opisano w przewodniku^[2]. Jeśli niektórzy z twoich uczniów lub studentów nie chcą umieszczać opracowanych przez siebie materiałów w Wikipedii (co oznacza, że muszą udostępnić je na wolnej licencji GFDL), mogą użyć zainstalowanej wiki do wykonania wyznaczonego im zadania.
4. Nazwy kont. Nie zalecamy tworzenia kont użytkowników o nazwach numerycznych odpowiadających numerom indeksów lub legitymacji. Chociaż może się wydawać, że jest to dobry pomysł, to jeśli twoi uczniowie lub studenci zechcą po zakończeniu projektu kontynuować edytowanie Wikipedii, mogą woleć robić to pod swoim prawdziwym nazwiskiem lub stosownym pseudonimem. Edycje przeprowadzane z kont o podobnych nazwach mogą też wprowadzać w błąd innych wikipedystów.
5. Prawa autorskie. Przypominamy o zastrzeżeniach licencyjnych Wikipedii. Wiele informacji dostępnych w internecie nie jest do darmowego wykorzystania, a nawet w takim wypadku, warunki ich udostępniania mogą nie być zgodne z naszą licencją. Odnosi się to zarówno do tekstu jak i do grafik. Weź pod uwagę, że twoi uczniowie lub studenci będą prawdopodobnie pracowali z notatkami z twoich zajęć. Upewnij się, że jest to dopuszczalne. Co więcej, sprawdź, kto jest rzeczywistym właścicielem wszelkich prac stworzonych podczas zajęć. Jeśli właścicielem jest twoja uczelnia lub szkoła, dowiedz się czy można je udostępniać. Jeśli właścicielami są twoi uczniowie lub studenci, zapewnij sobie ich (najlepiej pisemną) zgodę na to, aby móc od nich wymagać dodawania materiałów do Wikipedii.
6. Analiza i podsumowanie. Będziemy bardzo wdzięczni jeśli opiszesz rezultaty swojego projektu. Może mieć to formę odrębnej strony, jeśli tekst jest długi, lub punktu umieszczonego bezpośrednio na tej stronie, w sekcji "Zamknięte projekty".

Zasady Wikipedii są kombinacją wytycznych pisanych oraz zwyczajowych i mogą być początkowo trudne do szybkiego przyswojenia dla nowych użytkowników. Większość wikipedystów chętnie pomaga nowym użytkownikom, tłumacząc im, jak pracujemy. Z drugiej strony, w kontekście twoich zajęć, szczerze zalecamy, abyś najpierw sam udzielał się tutaj i zapoznał z Wikipedią, zanim przyślesz tu swych uczniów lub studentów. Twoi podopieczni napotkają tutaj mniej problemów, jeśli będziesz mógł zapewnić im odpowiednie wprowadzenie.

Jest szczególnie istotne, aby rozważyć co Twoi uczniowie lub studenci mają wnieść do projektu i jak się w nim udzielać. Wikipedia jest encyklopedią i ma do pewnego stopnia rozmyte standardy pisania haseł i doboru ich tematyki. Zapoznanie się z artykułem czym Wikipedia nie jest pomoże ci poznać granice tematyczne naszych haseł. Dla niektórych dziedzin dyskutowane i spisywane są kryteria encyklopedyczności, które warto uwzględnić przy doborze zadań.

Ponieważ Wikipedia ciągle się rozwija, uczniowie i studenci mogą mieć problem ze znalezieniem odpowiednich zagadnień, o których artykuły jeszcze nie istnieją. Jeśli nie masz propozycji odpowiednich tematów haseł, zachęcamy raczej do wykorzystania poniższych, niż wymagania od uczniów lub studentów samodzielnego wymyślenia własnych.

Mamy szablon, który może być w łatwy sposób skopiowany i dostosowany do stworzenia wiki-konspektu dla twojego wykładu o Wikipedii. Jest dostępny tutaj: Szablon wykładu.

• Spróbuj zachęcić uczniów lub studentów do tego, aby rozpoczęli od jednego z artykułów z poniższych list (istniejącego lub poszukiwanego):
  • Propozycje tematów w różnych dziedzinach – możesz dodać nową
  • Losowa strona – raczej dla uczniów, niż studentów (wylosuj stronę i sprawdź, co można poprawić)
• Zasugeruj uczniom lub studentom, aby istniejące "osierocone" artykuły podlinkowali w odpowiednich hasłach:
  • Porzucone strony

• Zachęć uczniów lub studentów do poprawiania literówek, błędów rzeczowych, gramatycznych i innych:
  • Strony wymagające dopracowania

• Zasugeruj uczniom lub studentom przetłumaczenie artykułów na język polski z dowolnego innego języka:
  • Najlepsze artykuły z obcojęzycznych Wikipedii do tłumaczenia

• Uczniowie i studenci mogą także tłumaczyć nasze medalowe artykuły na inne języki lub mogą pisać swoje własne.
  • Pełna lista Wikipedii

• Uczniowie i studenci mogą udzielać się w obszarach tematycznych, które wymagają poprawy lub trwają prace nad ich poszerzaniem:
  • Wikiprojekt

• Uczniowie i studenci mogą pracować przy ilustrowaniu haseł:
  • Ilustrowanie

• Uczniowie i studenci mogą też pracować przy innych zadaniach wymagających kooperacji:
  • Kategoria miesiąca

 Zobacz też: Wikipedia:Kooperacja.

• Uczniowie i studenci mogą pomagać przy projektach i w ramach portali tematycznych.

• Uczniowie i studenci mogą dodawać cytowania do istniejących stron, pomagając zwiększyć weryfikowalność i wiarygodność Wikipedii, przy okazji poznając istotność materiałów źródłowych (Wikipedia:Bibliografia).

• Uczniowie i studenci mogą rozwijać materiały na siostrzanych projektach Wikipedii: dodawać zdjęcia oraz materiały multimedialne na Commons (lista potrzebnych grafik), rozwijać podręczniki na Wikibooks, uzupełniać słowniki na Wikisłowniku, ćwiczyć warsztat dziennikarski na Wikinews, porządkować teksty źródłowe na Wikiźródłach czy też cytaty na Wikicytatach. Projekty te nie są częścią Wikipedii, nie trzeba jednak tworzyć tam osobnego konta, że względu na funkcjonowanie systemu kont uniwersalnych.