Przejdź do zawartości

Tp108

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tp108
Producent

ChPZ (Charków)

Lata budowy

19041909[1]

Układ osi

D (D n2v)

Wymiary
Masa służbowa

53,5 t (z tendrem: 92,5 t)[1]

Długość z tendrem

15 840 mm[1]

Rozstaw osi skrajnych

4200 mm

Średnica kół napędnych

1 300 mm[1]

Napęd
Trakcja

parowa

Typ tendra

15Cl[1]

Ciśnienie w kotle

12 at[1]

Powierzchnia ogrzewalna kotła

151,32 m²[1]

Powierzchnia przegrzewacza

brak

Powierzchnia rusztu

2,1 m²[1]

Średnica cylindra

520/770 mm[1]

Skok tłoka

650 mm[1]

Parametry eksploatacyjne
Maksymalna siła pociągowa

11 000 kg[1]

Prędkość konstrukcyjna

45 km/h[1]

Tp108 – oznaczenie na Polskich Kolejach Państwowych rosyjskiego parowozu towarowego CzW/Ch (właściwie CzWCh, ros. ЧВХ).

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Do końca XIX wieku Kolej Warszawsko-Wiedeńska, pomimo znajdowania się na terytorium Cesarstwa Rosyjskiego, używała lokomotyw kupowanych w Europie Zachodniej. Między innymi, od 1895 używano czteroosiowych parowozów towarowych z silnikiem sprzężonym zasilanym parą nasyconą, produkowanych w Hanowerze (oznaczonych później CzWG). W 1904 produkcja zbliżonych parowozów rozpoczęta została w zakładach w Charkowie. Po 1912 roku otrzymały one rosyjskie oznaczenie serii CzWChВХ), z tego Cz oznaczało parowóz z czterema osiami wiązanymi (ros. czetyrechosnyj), W - model dla kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, a Ch w indeksie dolnym - producenta (Charków)[2].

Na bazie serii CzWCh opracowano następnie parowozy z przegrzewaczem pary, serii CzWPK i CzWPCh.

Po I wojnie światowej Polskie Koleje Państwowe posiadały 13 parowozów serii CzWCh, która otrzymała następnie oznaczenie Tp108[1].

Po wybuchu II wojny światowej, 12 parowozów zostało przejętych przez Niemców, którzy wcielili je do służby jako seria BR 55611, z numerami 55 6111 do 55 6122[3].

Po II wojnie światowej na PKP służyły 2 parowozy, do 1950 r.[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m J. Piwowoński, Parowozy..., ss.224, 239.
  2. B. Pokropiński, op.cit., Młody Technik
  3. Michael Reimer, Volkmar Kubitzki, Die Eisenbahn in Polen 1939-1945. Die Geschichte der Generaldirektion der Ostbahn., Stuttgart, Transpress, 2004, ISBN 3-613-71213-X, s. 117. Źródło to podaje jednak parowozy Tp108 do numeru 14, z tego Niemcy przejęli wszystkie oprócz 2 i 5.
  4. Paweł Terczyński, Atlas parowozów, wyd. 1, Poznań: Poznań Klub Modelarzy Kolejowych, 2003, s. 64, ISBN 83-901902-8-1, OCLC 917950022.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bogdan Pokropiński, Parowóz serii Tp109 w: Młody Technik nr 2/1986, s. 70
  • Jan Piwowoński, Parowozy kolei polskich, Warszawa: WKiŁ, 1978