Siergiej Jutkiewicz

Siergiej Jutkiewicz

Сергей Юткевич

Prawdziwe imię i nazwisko	Сергей Иосифович Юткевич
Data i miejsce urodzenia	28 grudnia 1904 Petersburg
Data i miejsce śmierci	24 kwietnia 1985 Moskwa
Zawód	reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Jelena Iliuszczenko
Lata aktywności	1925–1980
Odznaczenia

Siergiej Josifowicz Jutkiewicz, ros. Сергей Иосифович Юткевич (ur. 15 grudnia^?/28 grudnia 1904 w Petersburgu, zm. 24 kwietnia 1985 w Moskwie) – radziecki reżyser i scenarzysta filmowy.

W wieku młodzieńczym zajmował się teatrem kukiełkowym. Studiował na Wyższych Pracowniach Artystyczno-Technicznych (Wchutiemas).

Od 1922 uczestniczył w zorganizowanej przez Grigorija Kozincewa i Leonida Trauberga „Fabryce Ekscentrycznego Aktora” organizującej spektakle cyrkowe i musicalowe, od 1924 zajmującej się produkcją filmową jako „Warsztat Kinowy” (FEKS). W 1925 zajął się reżyserią filmową, początkowo farsami w stylu amerykańskich slapstickowych komedii.

W 1956 nakręcił Otella na podstawie dramatu Szekspira, obsadzając w roli głównej reżysera filmowego Siergieja Bondarczuka. Film przyniósł mu nagrodę za reżyserię na 9. MFF w Cannes. Drugą nagrodę reżyserską otrzymał na 19. MFF w Cannes za film Lenin w Polsce (1966).

Członek jury konkursu głównego na 8. (1955), 11. (1958)^[1] i 14. MFF w Cannes (1961). W 1968 dokończył film Siergieja Paradżanowa Barwy granatu.

Pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie^[2].

• 1932: Turbina 50 000
• 1938: Człowiek z karabinem
• 1940: Bojownik wolności
• 1948: Trzy spotkania
• 1954: Skanderbeg
• 1955: Otello
• 1966: Lenin w Polsce
• 1981: Lenin w Paryżu

• Ludowy Artysta RFSRR (1957)
• Ludowy Artysta ZSRR (1962)
• Nagroda Stalinowska (dwukrotnie, 1941 i 1947)
• Nagroda Państwowa ZSRR (dwukrotnie, 1967 i 1983)
• Bohater Pracy Socjalistycznej (1974)
• trzy Ordery Lenina (1964, 1967, 1974)
• Order Rewolucji Październikowej
• Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1 lutego 1939) – za film Człowiek z karabinem (1938)
• Order Przyjaźni Narodów (1984)

Źródło^[3]:.

• Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa: Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 163–176.
• Jerzy Toeplitz: Historia Sztuki Filmowej, Filmowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1956

• Siergiej Jutkiewicz na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”