Perkozek grubodzioby
| Podilymbus podiceps[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
perkozek grubodzioby | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki[1] | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
 tylko w sezonie lęgowym występuje przez cały rok zimowiska | |||
Perkozek grubodzioby[5], perkoz grubodzioby[6] (Podilymbus podiceps) – gatunek średniej wielkości ptaka wodnego z rodziny perkozów (Podicipedidae). Zamieszkuje Amerykę od środkowej Kanady i USA po południową część Ameryki Południowej. W Europie pojawia się sporadycznie[7]; w Polsce stwierdzony po raz pierwszy w 2000 roku[8] i wpisany na listę polskiej awifauny[9].
Podgatunki i zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Wyróżnia się trzy podgatunki, które zamieszkują[2][10]:
- P. p. podiceps (Linnaeus, 1758) – północna Ameryka Północna od środkowej Kanady po Panamę i Kubę; populacje z północy zasięgu są wędrowne – zimują od południa USA po Amerykę Centralną i Indie Zachodnie
- P. p. antillarum Bangs, 1913 – Wielkie i Małe Antyle
- P. p. antarcticus (R.P. Lesson), 1842 – północna Ameryka Południowa po południową Argentynę
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Wygląd
- Upierzenie godowe brązowe, podbródek i szyja czarna, spód jaśniejszy. Ciemna pręga na dziobie. Upierzenie spoczynkowe jaśniejsze i bardziej rdzawe, podgardle i dziób jasny. Młode z biało-czarnym prążkowaniem i rdzawymi plamami na głowie.
- Wymiary średnie[11]
- długość ciała 30–38 cm
rozpiętość skrzydeł 45–62 cm
masa ciała 253–568 g
Ekologia i zachowanie
[edytuj | edytuj kod]
- Biotop
- Drobne zbiorniki słodkowodne, rzeki i bagna. Zimuje na dużych jeziorach, rzekach i wybrzeżach morskich.
- Gniazdo
- Gniazdo o różnorodnej lokalizacji, od pływającego, zakotwiczonego w przybrzeżnej roślinności, przez stojące w płytkiej wodzie po zlokalizowane na brzegu w gęstych roślinach.
- Jaja
- Wydłużone, eliptyczne, sinozielone w liczbie 2 do 10 (zazwyczaj 4 do 7).
- Wysiadywanie
- Jeden do dwóch lęgów, jaja wysiadywane są od zniesienia pierwszego jaja przez okres 23 dni przez obydwoje rodziców, choć przez większość czasu wysiaduje samica.
- Pożywienie
- Drobne kręgowce i bezkręgowce wodne.
Status i ochrona
[edytuj | edytuj kod]IUCN klasyfikuje perkozka grubodziobego jako gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność światowej populacji na ponad 500 tysięcy dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[4].
W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą[12].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Podilymbus podiceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Pied-billed Grebe (Podilymbus podiceps). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
- ↑ a b c D. Lepage: Pied-billed Grebe Podilymbus podiceps. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
- ↑ a b Podilymbus podiceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes. Wersja: 2016-07-24. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-17].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 19, 1999.
- ↑ wynik wyszukiwania: Podilymbus podiceps. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Zielińska M., Zieliński P.. Pierwsza obserwacja perkoza grubodziobego Podilymbus podiceps w Polsce. „Notatki Ornitologiczne”. 42 (2), s. 141–143, 2001.
- ↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-10].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
- ↑ Pied-billed Grebe Identification. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).