Moduł:Kalendarium/05-27

return {
{
	rok = 1353,
	tekst = "w [[Budapeszt|Budzie]] król [[władcy Czech|czeski]] i [[władcy Niemiec|niemiecki]] '''[[Karol IV Luksemburski]]''' pojął za żonę księżniczkę świdnicką '''[[Anna świdnicka|Annę]]''' z dynastii [[Piastowie|Piastów]] ((na ilustracji malowidło z zamku [[Karlsztejn (zamek)|Karlštejn]] przedstawiające oboje małżonków||Karol IV i Anna Świdnicka|Karl Fourth Bohemia Anna Schweidnitz.jpeg))",
},
{
	rok = 1564,
	tekst = "zmarł francuski prawnik, humanista i reformator religijny '''[[Jan Kalwin]]'''. Jest on współtwórcą jednej z doktryn religijnych – [[Kalwinizm|ewangelicyzmu reformowanego]]",
},
{
	rok = 1595,
	tekst = "irlandzka wojna dziewięcioletnia: zwycięstwo powstańców nad Anglikami w '''[[Bitwa pod Clontibret|bitwie pod Clontibret]]'''",
	oddzielny = true,
},
{
	rok = 1606,
	tekst = "rebelianci pod wodzą [[Wasyl IV Szujski|Wasyla Szujskiego]] wtargnęli na [[Kreml moskiewski|Kreml]] i zamordowali [[władcy Rosji|cara]] '''[[Dymitr Samozwaniec I|Dymitra Samozwańca]]''' ((na portrecie||Dymitr Samozwaniec|ŁrzeDymitr I.jpg)); kilka dni później ciało Dymitra spalono, a prochy wystrzelono z armaty",
},
{
	rok = 1653,
	tekst = "w [[Tournai]] odkryto grób panującego w V wieku [[królowie frankijscy|króla Franków]] '''[[Childeryk I|Childeryka I]]''' z dynastii [[Merowingowie|Merowingów]] ((na fotografii [[sygnet]] króla odnaleziony w grobie||Sygnet Childeryka I|CHILDERICI REGIS.jpg)); znaleziono tam też 300 [[złoto|złotych]] [[Pszczoły|pszczół]] ((na fotografii dwie zachowane do dziś||Złote pszczoły z grobu Childeryka|Abeilles de Childéric Ier.jpg)) – którego to owada [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]], zainteresowany skarbem Childeryka, umieścił 150 lat później w herbie [[I Cesarstwo Francuskie|Cesarstwa]]",
},
{
	rok = 1703,
	tekst = "u ujścia [[Newa|Newy]] cesarz [[Piotr I Wielki|Piotr I]] rozpoczął budowę '''[[Twierdza Pietropawłowska|Twierdzy Pietropawłowskiej]]''' – pierwszego obiektu w nowej stolicy, [[Petersburg]]u",
},
{
	rok = 1707,
	tekst = "zmarła '''[[markiza de Montespan]]''' ((na obrazie||markiza de Montespan|Portrait painting of Françoise de Rochechouart (Madame de Montespan) by an unknown artist (at the Musée national du Château de Versailles).jpg))",
},
{
	rok = 1727,
	tekst = "'''[[Ogród Saski w Warszawie]]''' został otwarty dla publiczności",
},
{
	rok = 1807,
	tekst = "[[IV koalicja antyfrancuska]]: wojska napoleońskie '''[[Oblężenie Gdańska (1807)|wkroczyły do Gdańska]]'''",
	oddzielny = true,
},
{
	rok = 1831,
	tekst = "zmarł amerykański [[człowiek gór]] – myśliwy, traper i handlarz futer '''[[Jedediah Smith]]'''",
},
{
	rok = 1840,
	tekst = "zmarł włoski skrzypek i kompozytor '''[[Niccolò Paganini]]''', twórca [[Wariacje|wariacji]], [[Koncert (forma muzyczna)|koncertów]] skrzypcowych, autor słynnych „[[24 kaprysy na skrzypce solo|24 Kaprysów na skrzypce solo]]” ((20|do odsłuchania ostatni z nich – [[Kaprys nr 24 (Paganini)|Kaprys a-moll nr 24]]||Kaprys nr 24 Paganiniego|Paganini Caprice-24.ogg)), najwybitniejszy wirtuoz skrzypiec wszech czasów",
},
{
	rok = 1859,
	tekst = "[[zjednoczenie Włoch|włoska wojna wyzwoleńcza]]: zwycięstwo ochotników pod dowództwem [[Giuseppe Garibaldi]]ego ((na fotografii||Giuseppe Garibaldi|Giuseppe Garibaldi (1866).jpg)) nad wojskiem austriackim w '''[[Bitwa pod San Fermo|bitwie pod San Fermo]]'''",
	oddzielny = true,
},
{
	rok = 1863,
	tekst = "w skład [[Rząd Narodowy (czerwonych prawników)|Rządu Narodowego]] weszli '''[[Piotr Kobylański]]''' i Erazm Malinowski",
},
{
	rok = 1885,
	tekst = "urodził się polski plastyk '''[[Zbigniew Pronaszko]]''', malarz, rzeźbiarz i scenograf",
},
{
	rok = 1894,
	tekst = "urodził się pisarz amerykański '''[[Dashiell Hammett]]''', twórca [[czarny kryminał|czarnego kryminału]]",
},
{
	rok = 1905,
	tekst = "[[wojna rosyjsko-japońska]]: rozpoczęła się morska '''[[bitwa pod Cuszimą]]''', która zakończyła się klęską floty rosyjskiej",
	oddzielny = true,
},
{
	rok = 1910,
	tekst = "zmarł niemiecki lekarz '''[[Robert Koch]]''' ((na fotografii||Robert Koch|Robert Koch.jpg)), współtwórca nowoczesnej bakteriologii, odkrywca [[prątki|prątka]] [[gruźlica|gruźlicy]], laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny]]",
},
{
	rok = 1911,
	tekst = "urodziła się polska reżyserka i aktorka filmowa '''[[Maria Kaniewska|Maria Kaniewska-Forbert]]'''",
},
{
	rok = 1911,
	tekst = "urodził się izraelski polityk '''[[Teddy Kollek]]''', w latach 1965–1993 burmistrz [[Jerozolima|Jerozolimy]]",
},
{
	rok = 1914,
	tekst = "urodził się pilot myśliwski i prozaik '''[[Bohdan Arct]]''', popularyzator problematyki i wiedzy lotniczej, autor książek o tematyce batalistycznej, głównie poświęconych polskiemu lotnictwu z okresu II wojny światowej",
},
{
	rok = 1923,
	tekst = "urodził się '''[[Henry Kissinger]]''', amerykański politolog, dyplomata, polityk i pisarz polityczny, współpracownik 4 prezydentów USA – [[John F. Kennedy|Kennedy'ego]], [[Lyndon B. Johnson|Johnsona]], [[Richard Nixon|Nixona]] i [[Gerald Ford|Forda]]",
},
{
	rok = 1931,
	tekst = "szwajcarski fizyk '''[[Auguste Piccard]]''' i jego asystent Paul Kipfer wznieśli się [[balon stratosferyczny|balonem stratosferycznym]] na rekordową wysokość {{formatnum:15785}} m ((na fotografii start balonu||start balonu 27 maja 1931|Bundesarchiv Bild 102-11752, Augsburg, Stratosphären-Flug mit Ballon.jpg))",
},
{
	rok = 1936,
	tekst = "brytyjski transatlantyk '''''[[RMS Queen Mary]]''''' ((63|na pocztówce||RMS Queen Mary|Cunard White Star RMS Queen Mary.jpg)) wyruszył w swój dziewiczy rejs z Southampton do Nowego Jorku",
},
{
	rok = 1937,
	tekst = "w [[San Francisco]] otwarto '''[[Golden Gate Bridge|most Golden Gate]]''' ((na fotografii||Golden Gate Bridge|GoldenGateBridge-001.jpg))",
},
{
	rok = 1939,
	tekst = "zmarł austriacki pisarz i dziennikarz '''[[Joseph Roth]]''' (''[[Hotel Savoy (powieść)|Hotel Savoy]]'')",
},
{
	rok = 1940,
	tekst = "urodził się polski piłkarz '''[[Hubert Kostka]]''' grający na pozycji [[bramkarz]]a, gracz [[Reprezentacja Polski w piłce nożnej mężczyzn|reprezentacji Polski]]",
},
{
	rok = 1941,
	tekst = "niemiecki [[pancernik]] [[Bismarck (1939)|Bismarck]] '''[[Operacja przeciw pancernikowi Bismarck|został zatopiony]]''' przez Brytyjczyków; tego dnia rząd brytyjski zatwierdził rozkaz '''[[Bitwa o Kretę|ewakuacji wojsk alianckich z Krety]]''', ostatniej wyspy greckiej utrzymywanej przez Aliantów",
},
{
	rok = 1942,
	tekst = "czechosłowaccy spadochroniarze dokonali w [[Praga|Pradze]] zamachu na protektora [[Protektorat Czech i Moraw|Czech i Moraw]] '''[[Reinhard Heydrich|Reinharda Heydricha]]''' ((na fotografii||Reinhard Heydrich|Bundesarchiv Bild 146-1969-054-16, Reinhard Heydrich.jpg)), który zmarł 4 czerwca w wyniku powikłań pooperacyjnych",
},
{
	rok = 1952,
	tekst = "między [[Francja|Francją]], [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Republiką Federalną Niemiec]], [[Włochy|Włochami]] i państwami [[Beneluks]]u zawarty został układ tworzący '''[[Europejska Wspólnota Obronna|Europejską Wspólnotę Obronną]]''' (EWO)",
	priorytet = true,
},
{
	rok = 1964,
	tekst = "zmarł indyjski polityk '''[[Jawaharlal Nehru|Pandit Nehru]]''', pierwszy [[Premierzy Indii|premier Indii]] ((na fotografii||Pandit Nehru|NehruY.gif))",
},
{
---	rok = 1977,
	tekst = "film ''[[We władzy ojca]]'' wyreżyserowany przez braci [[Paolo i Vittorio Taviani]]ch zdobył główną nagrodę – [[Złota Palma|Złotą Palmę]] – na [[30. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes]]",
},
{
	rok = 1981,
	tekst = "film '''''[[Człowiek z żelaza]]''''' [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]] zdobył główną nagrodę – [[Złota Palma|Złotą Palmę]] – na [[34. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes]]",
},
{
	rok = 1983,
	tekst = "zmarł polski reżyser filmowy pochodzenia żydowskiego '''[[Józef Lejtes]]''', jeden z najwybitniejszych polskich filmowców [[Historia Polski (1918–1939)|dwudziestolecia międzywojennego]] – autor opowiadającego o [[Strajk szkolny (1905)|strajkach szkolnych 1905 r.]] filmu '''''[[Młody las (film)|Młody las]]''''' i '''[[Dziewczęta z Nowolipek (film 1937)|ekranizacji]]''' powieści [[Pola Gojawiczyńska|Poli Gojawiczyńskiej]] '''''[[Dziewczęta z Nowolipek (powieść)|Dziewczęta z Nowolipek]]'''''",
},
{
	rok = 1983,
	tekst = "zakupiony w roku 1929 z darów społeczeństwa statek szkolny – żaglowiec '''''[[Dar Pomorza]]''''' ((na fotografii||Dar Pomorza|Dar Pomorza pod zaglami s.jpg)) – został udostępniony publiczności po przemianowaniu na [[statek muzeum|muzeum]]",
},
{
	rok = 1989,
	tekst = "zmarł wybitny polski himalaista '''[[Zygmunt Andrzej Heinrich]]''', zginął po zejściu lawiny na stoku Mount Everest",
},
{
	rok = 1990,
	tekst = "w Polsce odbyły się pierwsze '''[[Wybory samorządowe w Polsce w 1990 roku|wybory do samorządu terytorialnego]]''' po jego przywróceniu",
},
{
	rok = 1992,
	tekst = "18 osób stojących w kolejce po chleb zginęło wskutek ostrzału w '''[[Oblężenie Sarajewa|oblężonym]]''' przez Serbów [[Sarajewo|Sarajewie]]",
},
{
	rok = 2004,
	tekst = "w Warszawie otwarto '''[[Centrum Olimpijskie w Warszawie|Centrum Olimpijskie]]''' ((na fotografii||Centrum Olimpijskie w Warszawie|Moderne wolkenkrabber Warschau 0865.PNG))",
},
{
	rok = 2005,
	tekst = "zmarł polski lekkoatleta, biegacz długodystansowy '''[[Piotr Gładki (lekkoatleta)|Piotr Gładki]]''', czołowy polski maratończyk",
},
{
	rok = 2007,
	tekst = "rumuński film '''''[[4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni]]''''', w reżyserii [[Cristian Mungiu|Cristiana Mungiu]], zdobył główną nagrodę – [[Złota Palma|Złotą Palmę]] – na [[60. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes]]",
},
{
	rok = 2009,
	tekst = "zmarł polski dziennikarz i publicysta '''[[Jacek Maziarski]]'''",
},
{
	rok = 2011,
	tekst = "zmarła polska koszykarka '''[[Małgorzata Dydek]]'''",
},
{
	rok = 2012,
	tekst = "film '''''[[Miłość (film 2012)|Miłość]]''''', austriackiego reżysera [[Michael Haneke|Michaela Hanekego]], zdobył [[Złota Palma|Złotą Palmę]] na [[65. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes|Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes]]",
},
}