Marsz Radetzky’ego

Marsz Radetzkiego
Der Radetzky-Marsch
	; Marsz Radetzkiego (długość 2:33)
Kompozytor	Johann Strauss (ojciec)
Opus/Oznaczenie	228
Czas powstania	1848
Dedykacja	Joseph Radetzky

Marsz Radetzkiego^[1] (lub Marsz Radetzky’ego^[2]) (niem. Der Radetzky-Marsch) – utwór muzyczny skomponowany przez Johanna Straussa (ojca) (op. 228) na uroczysty bankiet, wydany przez habsburski Dom Panujący w Wiedniu 31 sierpnia 1848.

Historia

Utwór został skomponowany przez Straussa 30 sierpnia 1848 roku. Jego premiera odbyła się w Wiedniu podczas bankietu wydanego przez cesarza Ferdynanda I i rodzinę panującą^[3]. Bankiet i utwór zostały zadedykowane austriackiemu feldmarszałkowi Josephowi Radetzkiemu (Radeckiemu), dowodzącemu w bitwie pod Custozą. W lipcu 1849 r. był grany podczas uroczystego wjazdu 82-letniego dowódcy do zdobytej podczas Wiosny Ludów Wenecji.^[4]

Orkiestrowa wersja została napisana przez Leopolda Weningera, nazistowskiego kompozytora^[5], szefa okręgowego biura muzycznego NSDAP^[6]. W 2001 roku powstała zrewidowana wersja orkiestrowa Nikolausa Harnoncourta^[5], bazująca na oryginale, znalezionym w 1999 roku^[7]. W 2019 roku Daniel Froschauer, członek zarządu Filharmoników Wiedeńskich zlecił archiwum muzycznemu zarejestrowanie wszystkich zmian drukarskich Marszu Radetzkiego^[8]. Skorygowano błędy w druku, przekreślono zbędne nuty, pominięto partie perkusyjne^[9].

Obecnie grany jest podczas rund honorowych na zawodach jeździeckich i imprezach niepodległościowych oraz na zakończenie każdego Koncertu Noworocznego w Wiedniu, kiedy publiczność tradycyjnie klaszcze w rytm muzyki (co jest tradycją od 1848 roku)^[5].

Przypisy

↑ Radetzky. Wielki słownik ortograficzny PWN. [dostęp 2012-05-15].
↑ Roth Joseph, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-05-15] .
↑ "Marsz Radetzkiego" [online], salon24.pl, 31 sierpnia 2018 [dostęp 2022-05-11] (pol.).
↑ AndrzejA. Chwalba AndrzejA., Historia powszechna. XIX wiek, Warszawa: PWN, 2012 .
↑ ^a ^b ^c Peter Uehling: Der „Radetzky-Marsch“ und seine Wiener Neufassung. Berliner Zeitung, 30.12.2019. [dostęp 2020-01-01]. (niem.).
↑ PhPepperShop E.-CommerceP.E.C. Solution PhPepperShop E.-CommerceP.E.C., RADETZKY-MARSCH (nach der Urfassung) - Wiener Musik - www.printmusic.at [online], www.printmusic.at, 11 maja 2022 [dostęp 2022-05-11] (niem.).
↑ „Radetzky-Marsch“: Neue Noten für die Philharmoniker. Die Presse, 12.12.2019. [dostęp 2020-01-01]. (niem.).
↑ WIENERW. PHILHARMONIKER- WIENERW., Die philharmonische Fassung des Radetzky-Marsches [online], www.wienerphilharmoniker.at [dostęp 2022-05-11] (niem.).
↑ 12 12 2019 Um 18:26, „Radetzky-Marsch“: Neue Noten für die Philharmoniker [online], Die Presse, 12 grudnia 2019 [dostęp 2022-05-11] (niem.).

Linki zewnętrzne

Marsz Radetzky’ego w wyk. Orkiestry Filharmonii Wiedeńskiej i publiczności (video)

[SO_PWN-1] Radetzky. Wielki słownik ortograficzny PWN. [dostęp 2012-05-15].

[Enc._PWN-2] Roth Joseph, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2012-05-15] .

[3] "Marsz Radetzkiego" [online], salon24.pl, 31 sierpnia 2018 [dostęp 2022-05-11] (pol.).

[4] AndrzejA. Chwalba AndrzejA., Historia powszechna. XIX wiek, Warszawa: PWN, 2012 .

[Uehling-5] Peter Uehling: Der „Radetzky-Marsch“ und seine Wiener Neufassung. Berliner Zeitung, 30.12.2019. [dostęp 2020-01-01]. (niem.).

[6] PhPepperShop E.-CommerceP.E.C. Solution PhPepperShop E.-CommerceP.E.C., RADETZKY-MARSCH (nach der Urfassung) - Wiener Musik - www.printmusic.at [online], www.printmusic.at, 11 maja 2022 [dostęp 2022-05-11] (niem.).

[7] „Radetzky-Marsch“: Neue Noten für die Philharmoniker. Die Presse, 12.12.2019. [dostęp 2020-01-01]. (niem.).

[8] WIENERW. PHILHARMONIKER- WIENERW., Die philharmonische Fassung des Radetzky-Marsches [online], www.wienerphilharmoniker.at [dostęp 2022-05-11] (niem.).

[9] 12 12 2019 Um 18:26, „Radetzky-Marsch“: Neue Noten für die Philharmoniker [online], Die Presse, 12 grudnia 2019 [dostęp 2022-05-11] (niem.).

[1]