Gołąbek śledziowy

Gołąbek śledziowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	gołąbkowce
Rodzina	gołąbkowate
Rodzaj	gołąbek
Gatunek	gołąbek śledziowy
	Nazwa systematyczna
	Russula xerampelina (Schaeff.) Fr.; Epicr. syst. mycol.: 356 (Uppsala, 1838)
	Zasięg
	; Zasięg w Europie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gołąbek śledziowy (Russula xerampelina (Schaeff.) Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Jacob Christian von Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus xerampelinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Russula^[1].

Niektóre synonimy łacińskie^[2]:

Agaricus esculentus var. xerampelinus (Schaeff.) Pers. 1801
Agaricus rubellus Batsch 1783
Agaricus xerampelinus Schaeff. 1770
Russula alutacea var. erythropus Fr. 1774
Russula erythropus Fr. ex Pelt. 1908
Russula erythropus var. ochracea J. Blum 1961
Russula xerampelina var. erythropus (Fr. ex Pelt.) Konrad & J. Favre

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r., Alina Skirgiełło w 1991 r. opisała ten gatunek pod nazwą gołąbek winny^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 5–10 cm, za młodu półkolisty z czasem staje się płaski, wgnieciony pośrodku. Może mieć różny kolor, w zależności od tego, pod jakim drzewem rośnie, w lasach iglastych- purpurowy, w lasach dębowych- różowy, brązowoczerwony, pod brzozami żółty, żółtozielony. Powierzchnia najpierw śluzowata, potem sucha i zamszowata^[4].

Blaszki

U młodych osobników kremowobiałe, potem stają się żółtawokremowe. Po naciśnięciu brązowieją^[4].

Trzon

Wysokość: 4–8 cm, grubość: 15–30 mm. Gładki lub lekko pomarszczony, czerwony albo biały z czerwonym odcieniem^[4].

Miąższ

Kremowy, miejscami brązowożółty. Smak za młodu trochę ostry, później prawie nieodczuwalny. Zapach u dojrzałego osobnika przypomina zapach śledzi^[4].

Wysyp zarodników

Ochrowy, zarodniki wielkości 8–11 × 7,5–8,5 μm, śmietankowo-żółtawe^[4].

Występowanie i siedlisko

W lasach liściastych, iglastych i mieszanych, w parkach, na ziemi i ściółce leśnej. Wytwarza owocniki od sierpnia do końca listopada^[3].

Zastosowanie

Grzyb jadalny, podczas przyrządzania woń śledzi znika^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] .
↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-01-03] .
↑ ^a ^b WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f E.E. Gerhardt E.E., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .

[if-1] Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] .

[sf-2] Species Fungorum [online] [dostęp 2014-01-03] .

[check-3] WładysławW. Wojewoda WładysławW., Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1 .

[ger-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f E.E. Gerhardt E.E., Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2 .

[1]