10 złotych 1964 Kazimierz Wielki

10 złotych 1964 Kazimierz Wielki
(napis wypukły albo wklęsły)
Państwo	Polska
Emitent	Narodowy Bank Polski
Typ monety	moneta okolicznościowa
Nominał	10 zł
Rocznik	1964
	Emisja
Mennica	Mennica Państwowa
Nakład	2 611 539 szt. (wklęsła); 2 610 100 szt. (wypukła)
Data emisji	15 kwietnia 1964
Data wycofania	1 stycznia 1978
Projektant	Wacław Kowalik
	Opis fizyczny
Masa	12,9 g
Średnica	31 mm
Materiał	miedzionikiel
Rant	ząbkowany
Stempel	zwykły

10 złotych 1964 Kazimierz Wielki – dwie dziesięciozłotowe monety okolicznościowe, wprowadzone do obiegu 15 kwietnia 1964 r. zarządzeniem z 18 marca 1964 r. (M.P. z 1964 r. nr 19, poz. 85), wycofane 1 stycznia 1978 zarządzeniem Ministra Finansów z dnia 21 maja 1977 r. (M.P. z 1977 r. nr 14, poz. 79)^[1], wybite z okazji sześćsetlecia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie^[2].

Poza sposobem wykonania napisu na rewersie, obydwie 10-złotówki są praktycznie identyczne. Jednak zarówno w zestawieniach Narodowego Banku Polskiego jak i opracowaniach katalogowych z przełomu XX i XXI w. monety są traktowane jako dwie odrębne pozycje okolicznościowe/numizmatyczne^[3]^[4]^[5]^[6]^[7]. Jedyną drobną ale zauważalną różnicą w rysunku rewersu jest monogram projektanta umieszczony na dole odwrotnej strony monety – w wersji z wypukłymi napisami przedstawiony jest w kółkach, a w przypadku wklęsłej – w rombach^[8].

Na monetach nie ma znaku mennicy^[1].

Awers

W centralnym punkcie umieszczono godło – stylizowanego orła bez korony, dookoła napis „POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA”, na dole napis „ZŁ 10 ZŁ”^[1].

Rewers

Na tej stronie monety znajduje się koronowany profil Kazimierza Wielkiego, w tle napis „SZEŚĆSETLECIE UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO 1364 1964”, a na samym dole, pod profilem króla, napis „KAZIMIERZ WIELKI”^[1].

Nakład

Monetę bito w Mennicy Państwowej, w miedzioniklu, na krążku o średnicy 31 mm, masie 12,9 grama, z rantem ząbkowanym, w nakładzie 2 611 539 sztuk z napisami wklęsłymi oraz 2 610 100 sztuk z napisami wypukłymi, według projektu Wacława Kowalika^[1].

Opis

Dziesięciozłotówki z Kazimierzem Wielkim były pierwszymi okolicznościowymi (obiegowymi z okolicznościowym wizerunkiem) monetami okresu PRL. Okolicznościowe dziesięciozłotówki były bite w latach 1964–1972 na krążkach o dwóch średnicach^[9]:

31 mm (1964–1965), 4 typy oraz
28 mm (1966–1972), 9 typów.

Okolicznościowe dziesięciozłotówki z lat 1964–1972, w tym również te z Kazimierzem Wielkim, jeszcze w pierwszej połowie lat 70. XX w., w obrocie pieniężnym występowały dość powszechnie, ze względu na fakt, że stanowiły ponad 17% całej emisji wszystkich dziesięciozłotówek będących w obiegu (w roku 1973)^[10].

Monety zostały wycofane z obiegu przez NBP w wyniku systemowej redukcji średnicy dziesięciozłotówek do 25 mm w związku z wprowadzeniem do obiegu monet o nominale 20 złotych i średnicy 29 mm^[11].

Powiązane monety

Z tej samej okazji, jako monetę próbną kolekcjonerską w miedzioniklu, z wklęsłym napisem „PRÓBA”, wybito konkurencyjny projekt dziesięciozłotówki z Kazimierzem Wielkim, tzw. „Kazimierz Wielki na tronie”, w nakładzie 30 000 sztuk, którego bicia bez napisu PRÓBA również pojawiają się na rynku kolekcjonerskim^[12].

Wersje próbne

W przypadku monet z wypukłymi napisami na rewersie istnieją wersje próbne z wypukłym napisem PRÓBA na awersie bite w^[13]:

niklu (nakład 500 sztuk wg NBP)
miedzioniklu
- z rantem 180-ząbkowym (nakład 24 sztuki wg NBP)
- z rantem 200-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- z rantem 240-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)

W przypadku monet z wklęsłymi napisami na rewersie istnieją wersje próbne z wypukłym napisem PRÓBA na awersie bite w^[14]:

niklu (nakład 500 sztuk wg NBP)
tombaku (nakład 5 sztuk wg Mennicy Polskiej)
miedzioniklu
- z rantem 180-ząbkowym (nakład 25 sztuki wg NBP)
- z rantem 200-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
- z rantem 240-ząbkowym (nakład 25 sztuk wg NBP)
brązalu typ A (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
brązalu typ B (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
brązalu typ C (nakład 30 sztuk wg NBP, 43 sztuki wg Mennicy Polskiej)
nowym srebrze (nakład 30 sztuk wg NBP, 53 sztuki wg Mennicy Polskiej) oraz
moneta próbna skasowanego stempla z napisem na rancie: DWADZIEŚCIA LAT POLSKI LUDOWEJ i wypukłym napisem PRÓBA na awersie w:
- tombaku
- nowym srebrze

Zobacz też

10 złotych

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003, s. 201 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104–105, ISBN 978-83-87355-01-2 .
↑ AdamA. Łanowy AdamA. (red.), Katalog monet polskich i z Polską związanych XX i XIX wiek, monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV (poprawione i uzupełnione), Bytom: FISCHER, 2012, s. 15, ISBN 978-83-62457-44-1 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 44, ISBN 978-83-87355-54-8 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 44, ISBN 978-83-87355-68-5 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 201, ISBN 83-87355-37-2 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104–105, ISBN 978-83-87355-01-2 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104, ISBN 978-83-87355-01-2 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003 .
↑ BorysB. Paszkiewicz BorysB., Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 226, ISBN 978-83-62939-00-8 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 101–117, ISBN 978-83-87355-01-2 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003, s. 246 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 135–136, ISBN 978-83-87355-88-3 .
↑ JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 137–141, ISBN 978-83-87355-88-3 .

Linki zewnętrzne

[:0-1] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003, s. 201 .

[2] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104–105, ISBN 978-83-87355-01-2 .

[3] AdamA. Łanowy AdamA. (red.), Katalog monet polskich i z Polską związanych XX i XIX wiek, monety koronne Stanisława Augusta Poniatowskiego, wyd. XIV (poprawione i uzupełnione), Bytom: FISCHER, 2012, s. 15, ISBN 978-83-62457-44-1 .

[4] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 17, Szczecin: Nefryt, 2008, s. 44, ISBN 978-83-87355-54-8 .

[5] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, wyd. 21, Szczecin: Nefryt, 2012, s. 44, ISBN 978-83-87355-68-5 .

[6] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, wyd. II, Szczecin: Nefryt, 2003, s. 201, ISBN 83-87355-37-2 .

[7] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104–105, ISBN 978-83-87355-01-2 .

[8] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 104, ISBN 978-83-87355-01-2 .

[9] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003 .

[10] BorysB. Paszkiewicz BorysB., Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 226, ISBN 978-83-62939-00-8 .

[11] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety obiegowe, pamiątkowe i kolekcjonerskie 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2022, s. 101–117, ISBN 978-83-87355-01-2 .

[:1-12] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Monety polskie, 2003, s. 246 .

[13] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 135–136, ISBN 978-83-87355-88-3 .

[14] JanuszJ. Parchimowicz JanuszJ., Polskie monety próbne 1949–1990 (Polska Rzeczpospolita Ludowa), wyd. I, Szczecin: Nefryt, 2018, s. 137–141, ISBN 978-83-87355-88-3 .

[1]