Przejdź do zawartości

Żagnica sina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Żagnica sina
Aeshna cyanea
(O.F. Müller, 1764)
Ilustracja
Samiec
Ilustracja
Samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

ważki

Podrząd

ważki różnoskrzydłe

Nadrodzina

Aeshnoidea

Rodzina

żagnicowate

Rodzaj

Aeshna

Gatunek

żagnica sina

Synonimy
  • Libellula cyanea Müller, 1764[1][2]
  • Libellula aenea Sulzer, 1761 (nec Linnaeus, 1758)[1]
  • Libellula anguis Harris, 1780[1]
  • Aeshna maculatissima Latreille, 1805[1]
  • Libellula varia Shaw, 1806 (nec Gmelin, 1788)[1]
  • Aeshna juncea Charpentier, 1840 (nec Linnaeus, 1758)[1]
  • Aeschna cyanea bicellulata Görtler, 1948[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Żagnica sina, żagnica okazała, żagnica błękitna (Aeshna cyanea) – gatunek ważki z rodziny żagnicowatych (Aeshnidae). Występuje w Europie (z wyjątkiem kilku obszarów Europy Północnej), w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie i w zachodniej Azji, aż po Syberię. Przebywa wśród gęstej roślinności w pobliżu małych zbiorników wody stojącej, nierzadko przy oczkach wodnych. Dorosłe osobniki mogą pokonywać długie dystanse. Polując na owady mogą znacznie oddalić się od wody[4].

Występuje w całej Polsce, również w górach, gdzie stwierdzony był do wysokości 1226 m n.p.m.[5]

Żagnica sina ma długie smukłe ciało o długości do 70 mm, z czterema dużymi skrzydłami o rozpiętości 95–110 mm[6], dwoje dużych, złożonych oczu i krótkie czułki. Na czarnym tułowiu dwa szerokie paski na segmentach brzusznych, u samców niebieskie, u samic zielone. W Polsce imagines pojawiają się od połowy czerwca do początku listopada[6]. Larwy znoszą krótkotrwałe susze zakopując się w wilgotnych warstwach dna lub w zalegających je warstwach liści[7].

Przeobrażenie żagnicy sinej
(godz. 9:36) Larwa wychodzi z wody i wspina się na liść kosaćca żółtego
(godz. 9:46) Pęka grzbiet larwy
(godz. 9:46) Przez pęknięcie na grzbiecie wysuwa się tułów i głowa imago
(godz. 9:49) Wysuwa się tułów, głowa, skulone skrzydła i nogi.
(godz. 10:06) Ważka prawie całkowicie wysunęła się z wylinki.
(godz. 10:11) Żagnica chwyta odnóżami oskórek larwy powyżej pęknięcia i wyginając się wyciąga odwłok.
(godz. 10:13) Oddycha już powietrzem atmosferycznym, przez przetchlinki umieszczone po obu stronach każdego segmentu ciała
(godz. 10:16) Następuje pompowanie limfy do skrzydeł poprzez żyłki. Skrzydła rozprostowują się.
(godz. 11:38) Skrzydła rozprostowały się, ciało nabiera barw i sztywnieje.
(godz. 11:41) Całkowicie przeobrażona ważka rozkłada skrzydła i odlatuje.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2023-05-30. [dostęp 2023-06-02]. (ang.).
  2. Otto Friedrich Müller, Favna insectorvm Fridrichsdalina, 1764, s. 61 (łac.).
  3. Aeshna cyanea, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Goretti et al. Larval development of Aeshna cyanea (Müller, 1764) (Odonata: Aeshnidae) in Central Italy. „Hydrobiologia”. 457 (1–3), s. 149–154, 2001. DOI: 10.1023/A:1012227400613. (ang.). 
  5. Ewa Miłaczewska: Żagnica sina Aeshna cyanea. [w:] wazki.pl [on-line]. [dostęp 2022-05-21].
  6. a b Władysław Strojny: Nasze zwierzęta. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1981, s. 78. ISBN 83-09-00045-6.
  7. Paweł Buczyński. Najazd z południa i klęska Sybiraków – jak ocieplenie klimatu zmienia naszą faunę ważek. „Kraska - Biuletyn Towarzystwa Przyrodniczego „Bocian””. 15, s. 18–22, 2007. Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”. ISSN 1429-4990.