Metoda nauczania

Ten artykuł od 2013-09 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Metoda nauczania – celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, który umożliwia uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce, jak również rozwijanie zdolności i zainteresowań poznawczych uczniów^[1].

Dobór metod nauczania zależy od:

• wieku uczniów;
• treści nauczania;
• kwalifikacji i doświadczenia nauczyciela;
• czasu nauczania;
• celów i zadań pracy dydaktyczno-wychowawczej;
• organizacji i środków, których zamierza użyć nauczyciel.

Każda z metod nauczania zawiera dwa elementy:

• przygotowanie materiału nauczania,
• praca z uczniami.

Ze względu na pojawianie się ciągle nowych metod, klasyfikacja nie jest ujednolicona.

Podział Czesława Kupisiewicza z dodanymi metodami aktywizującymi:

• metody oparte na słowie: wykład, opowiadanie, pogadanka, opis, dyskusja, praca z książką;
• metody oparte na obserwacji i pomiarze: pokaz, pomiar;
• metody oparte na praktycznej działalności uczniów: laboratoryjna, zajęć praktycznych;
• metody aktywizujące: burza mózgów, sytuacyjna, inscenizacji, problemowa itp.

Klasyfikacja metod oparta na koncepcji wielostronnego nauczania-uczenia się Wincentego Okonia^[1]:

• metody asymilacji wiedzy – uczenie się przez przyswajanie: pogadanka, dyskusja, wykład, praca z książką;
• metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy – uczenie się przez odkrywanie; klasyczna metoda problemowa, metoda przypadków, metoda sytuacyjna, giełda pomysłów mikronauczanie, gry dydaktyczne;
• metody waloryzacyjne – uczenie się przez przeżywanie; metody impresyjne, metody ekspresyjne;
• metody praktyczne – uczenie się przez działanie; metody ćwiczebne, metody realizacji zadań wytwórczych.

Klasyfikacja Tadeusza Nowackiego:

• metody nauczania teoretycznego: wykład, pogadanka, dyskusja, opis, opowiadanie, wyjaśnienie;
• metody nauczania praktycznego: rozwijanie umiejętności, pokaz, ćwiczenie, instruktaż, inscenizacja.

Klasyfikacja K. Kruszewskiego:

• metody słowne;
• metody oglądowe;
• metody praktyczne;
• metody gier dydaktycznych.

Klasyfikacje K. Grzesika:

• metody pisemne
• metody praktyczne
• metody teoretyczne
• metody słowne
• metody proste i złożone

Podział stosowany obecnie w opracowaniach pedagogicznych.

• Metody podające:
  • wykład informacyjny: służy do przekazywania informacji w sposób usystematyzowany;
  • pogadanka: rozmowa nauczyciela z uczniem w toku której nauczyciel przedstawia określone treści, stawia pytania a uczniowie odpowiadają;
  • opowiadanie: polega na przedstawieniu tematu o określonej akcji i w czasie; powinno być realizowane żywo i barwnie;
  • opis;
  • prelekcja;
  • anegdota;
  • odczyt;
  • objaśnienie lub wyjaśnienie.
• Metody problemowe:
  • wykład problemowy;
  • wykład konwersatoryjny;
  • klasyczna metoda problemowa;
• Metody aktywizujące:
  • metoda przypadków;
  • metoda sytuacyjna;
  • inscenizacja;
  • gry dydaktyczne:
    • symulacyjne;
    • decyzyjne;
    • psychologiczne;
  • seminarium;
  • dyskusja dydaktyczna:
    • związana z wykładem;
    • okrągłego stołu;
    • wielokrotna;
    • burza mózgów;
    • panelowa;
    • metaplan.
• Metody eksponujące:
  • film;
  • sztuka teatralna;
  • ekspozycja;
  • pokaz połączony z przeżyciem.
• Metody programowane:
  • z użyciem komputera;
  • z użyciem maszyny dydaktycznej;
  • z użyciem podręcznika programowanego.
• Metody praktyczne:
  • pokaz;
  • ćwiczenia przedmiotowe;
  • ćwiczenia laboratoryjne;
  • ćwiczenia produkcyjne;
  • metoda projektów;
  • metoda tekstu przewodniego;
  • seminarium;
  • symulacja.

Metody spełniają następujące funkcje:

• służą zapoznaniu uczniów z nowym materiałem;
• zapewniają utrwalenie zdobytej wiedzy;
• umożliwiają kontrolę i ocenę stopnia opanowania wiedzy.

• Edukacja i Dialog – O metodyce nauczania