Babis (góra)

Ten artykuł dotyczy góry w Polsce. Zobacz też: Babis – miejscowość w Syrii.

Babis

Góra Babis – widok z Bączala Górnego
Państwo	Polska
Pasmo	Pogórze Ciężkowickie, Karpaty
Wysokość	346 m n.p.m.
Wybitność	84 m
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Babis
Położenie na mapie Polski Babis
49°45′13,14″N 21°21′37,49″E/49,753650 21,360414
Multimedia w Wikimedia Commons

Babis (inaczej: „Babia”, „Babi Las”) – góra w Polsce o wysokości 348 m n.p.m. zlokalizowana na pograniczu trzech miejscowości: Bączala Dolnego, Bączala Górnego i Sławęcina i sąsiadująca bezpośrednio ze Skołyszynem w powiecie jasielskim, w województwie podkarpackim w paśmie południowo-wschodnim Pogórza Ciężkowickiego, nad doliną Ropy^[1]. Znana ze złóż roponośnych. W sąsiedztwie wzniesienia zlokalizowana jest wiertnia ropy naftowej i gazu ziemnego.

Jest to najwyższe wzniesienie zarówno w Bączalu Dolnym jak i Sławęcinie, a także drugie co do wysokości oraz pierwsze pod względem wybitności w Bączalu Górnym (najwyższy punkt owej miejscowości znajduje się na 379 metrze nad poziom morza). Z południowego stoku przy sprzyjających pogodzie można zaobserwować Tatry Wysokie, w tym Łomnicę (2634 m n.p.m.). Ponadto w Bączalu Dolnym istnieje także przysiółek o tej samej nazwie obejmujący górę Babis i tereny przyległe.

Góra, a właściwie wzgórze porośnięte jest w znacznym stopniu lasem mieszanym z przewagą lasu iglastego (głównie jodły i sosny) i domieszką dębu, a także brzozy. Wzniesienie jest stanowiskiem występowania rzadkich i prawnie chronionych gatunków roślin, w tym m.in. z rodziny storczykowatych: podkolana białego, stoplamka szerokolistnego i kruszczyka błotnego – który jest umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski^[2], a także narażony jest na wymarcie na terenie kraju. Wśród runa leśnego spotkać można siedliska wczesnowiosennej cebulicy dwulistnej, zawilca gajowego czy kopytnika pospolitego oraz liczne skupiska borówki, a także wiele rodzajów grzybów: borowików, maślaków, kozaków oraz owocującej w marcu, a rzadko występującej na Podkarpaciu^[3] – smardzówki czeskiej^[4].

Swoje miejsce występowania w obrębie wzniesienia mają: jenoty, lisy, dziki, sarny^[5], a także w stromych dolinach strumieni – bobry. Z ptaków obserwuje się: jastrzębie, puszczyka uralskiego, derkacza oraz w przyległym pasie łąk – czajkę zwyczajną^[6].

Spod głównego szczytu swój początek bierze jeden ze strumieni, który w późniejszym etapie tworzy potok Młynówka. Kilka kilometrów dalej znajduje się obszar mający znaczenie dla Wspólnoty Natura 2000 pod nazwą Łąki nad Młynówką – jeden z najcenniejszych terenów pod względem faunistycznym i florystycznym w powiecie jasielskim.

W trakcie I wojny światowej, z początkiem maja 1915 toczyły się tutaj krwawe walki o silnie umocniony i ważny z wojennego punku widzenia masyw góry Babis. W zaciętej walce na bagnety o strategiczne pozycje obronne Rosjan poległo co najmniej 489 żołnierzy różnych narodowości: Niemców, Rosjan i obywateli Austro-Węgier^[7].

Historycznymi pamiątkami po tych tragicznych wydarzeniach są cmentarze wojenne:

• ulokowany w partii szczytowej cmentarz wojenny nr 27 – jedna z najbardziej malowniczych i najcenniejszych nekropolii wojennych w okręgu jasielskim, na skraju lasu mieszanego^[8].
• oraz kolejny: cmentarz wojenny nr 26 z urzekającym krajobrazem na dolinę rzeki Ropy oraz Pasmo Magurskie i górę Cieklinkę w Beskidzie Niskim^[9].

Na wierzchowinie szczytowej, nieopodal cmentarza wojennego nr 26 znajdują się pozostałości dawnego cmentarza cholerycznego, założonego w celu pochówku ofiar epidemii zarazy w XIX wieku. Obecnie na tym miejscu stoi betonowy krzyż wraz z tabliczką inskrypcyjną, którego poświęcenie odbyło się w grudniu 1992^[10].

Poza tym, w obrębie wzniesienia ustawione są dwa drewniane krzyże, jeden przy drodze powiatowej relacji Bączal – Skołyszyn, z wyrytą u nasady datą „1948” – jest to tzw: krzyż partyzancki, miejsce pierwotnego spoczynku poległego tutaj żołnierza AK, drugi natomiast przy drodze gminnej prowadzącej do cmentarza wojennego numer 27, na skraju lasu.

• Stanisław Syzdek, Bączal Górny, Skołyszyn 1998
• W gminie Skołyszyn, praca zbiorowa, w tym Stanisław Mendelowski, Krosno 2000
• Tablica informacyjna pod szczytem góry Babis