Wojciech Falewicz
 tytularny generał dywizji
| |
| Data i miejsce urodzenia |
13 maja 1863 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 września 1935 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
komendant twierdzy Grudziądz |
Wojciech Stanisław Falewicz (ur. 13 maja 1863 w Wilnie[1], zm. 4 września 1935 w Warszawie[2]) – tytularny generał dywizji Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem powstańca styczniowego Karola Feliksa i Julii z Żukowskich[3]. W 1881 powołany został do służby wojskowej w Armii Imperium Rosyjskiego. Wstąpił do Mikołajewskiej Szkoły Inżynieryjnej, którą ukończył w 1884 otrzymując stopień podporucznika saperów i skierowanie do służby liniowej. Zawodowy oficer rosyjskich saperów. W 1889 ukończył Wojskową Akademię Inżynieryjna w Petersburgu w stopniu kapitana i został skierowany do Głównego Zarządu Inżynierii w Moskwie do sekcji fortyfikacji. Od 1890 kierownik rozbudowy umocnień twierdzy Modlin i twierdzy Dęblin.
W latach 1891–1892 kierował badaniami geograficznymi głównych rzek Polski; Niemna, Narwi, Warty i Wisły pod kątem wykorzystania ich w obronie. W latach 1892–1897 kierował rozbudową fortyfikacji w rejonie Dubna na Wołyniu. Dało mu to możliwość poznania bliżej kraju ojczystego. Podpułkownik z 1897. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych kierował budową linii kolejowych z ramienia Głównego Komitetu Wojskowo Inżynieryjnego w Petersburgu. Pułkownik z 1899.
W latach 1904–1905 inspektor w Głównym Zarządzie Szkół Wojskowych, a w latach 1906–1916 szef budownictwa w Petersburskim Okręgu Wojskowym. Generał major z 1906. Następnie był szefem oddziału w Głównym Zarządzie Inżynierii Sztabu Generalnego. W 1917 krótko w Kwaterze Głównej Najwyższego Naczelnego Dowódcy – Stawka. W 1918 złożył dymisję, po czym z trudnościami powrócił do Polski.
Od grudnia 1918 w Wojsku Polskim. W okresie od 19 grudnia 1918 do 12 kwietnia 1919 szef Instytutu Wojskowo Geograficznego.
Od 13 kwietnia 1919 r. komendant twierdzy Grodno. Na początku 1920 skierowany do gen. Cherriona w celu opracowania planów fortyfikacji kraju. W dniu 14 stycznia 1920 r. zostaje dowódcą w twierdzy Grudziądz. Na początku lutego 1920 r. dochodzi do incydentu, który zaważył na dalszej służbie i życiu generała. W czasie kolacji wydanej w kasynie grudziądzkim przez korpus oficerski 18 pułku ułanów (na którą był zaproszony jako dowódca garnizonu) Falewicz powiedział, że „oficerowie legioniści to banda, nieuki i zakała armii polskiej”[4] Jeden z oficerów złożył w tej sprawie meldunek do MSWojsk. W związku z tym wytoczono mu sprawę honorową za obrazę Legionów i we wrześniu 1920 oddano go do dyspozycji ministra Spraw Wojskowych. Legioniści domagali się oddania sprawy pod sąd. 14 października 1920 został przydzielony do Centralnej Stacji Zbornej Oficerów w Warszawie[5].
Z dniem 1 kwietnia 1921, na podstawie dekretu Naczelnego Wodza marszałka J. Piłsudskiego przeniesiony został w stan spoczynku, w stopniu generała podporucznika. 26 października 1923 zatwierdzony został w stopniu tytularnego generała dywizji ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Osiadł w Warszawie, gdzie zmarł. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A17-1-2/3)[6].
Był żonaty z Heleną z Falewiczów (1864–1944), z którą miał trzech synów: Jana (1890–1965), porucznika kawalerii rezerwy Wojska Polskiego, inżyniera, profesora i prorektora Wyższej Szkoły Ekonomicznej we Wrocławiu, Tadeusza (1892–1971), pułkownika kawalerii Wojska Polskiego i Andrzeja Benona (1894–1976), rotmistrza rezerwy 3 pułku ułanów śląskich, odznaczonego czterokrotnie Krzyżem Walecznych[7][8]. Jego bratem był Marszałek Senior Sejmu Litwy Środkowej Jan Marcin Falewicz, a bratankiem żołnierz AK i NSZ Kazimierz Falewicz[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Akta Stanu Cywilnego parafii św. Ducha w Wilnie, 1863, s. 194-195 (pol.), akt nr 3.
- ↑ Genealodzy PL Genealogia, Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych [online], metryki.genealodzy.pl [dostęp 2024-06-01].
- ↑ a b Wielka Genealogia Minakowskiego - M.J. Minakowski [online], wielcy.pl [dostęp 2024-06-01].
- ↑ Nota biograficzna gen. Falewicza na Geoforum.
- ↑ „Dziennik Personalny” (R.1, nr 42), MSWojsk, 3 listopada 1920, s. 1148.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 112.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 119 i 919 oraz 118 i 588.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Z. Barszczewski Sylwetki Saperów wyd.: Bellona Warszawa 2001
- Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Eugeniusz Sobczyński Historia Służby geograficznej i Topograficznej Wojska Polskiego wyd. Bellona Warszawa 2000.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
- Encyklopedia Wojskowa, t. 2, Warszawa 1929, s. 212.
- Teczka akt personalnych gen. Falewicza, CAW, syg. - ap. 1357.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wojciech Falewicz – publikacje w bibliotece Polona