Cergowa (góra)
Cergowa z Teodorówki | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość |
716 m n.p.m. |
Wybitność |
211 m |
Położenie na mapie gminy Dukla | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego | |
49°31′49,9″N 21°43′04,0″E/49,530528 21,717778 |
Cergowa (716 m) (inne nazwy: Góra Cergowska, Wielka Góra) – zalesiony szczyt Beskidu Dukielskiego w Beskidzie Niskim, na południowy wschód od Dukli. Posiada trzy wierzchołki (od zachodu): 716 m (z żelaznym krzyżem oraz wieżą widokową), 683 m i 681 m. Jej sylwetka góruje nad Duklą. Występują tu liczne wychodnie piaskowca cergowskiego oraz jaskinie. Góra odwiedzana jest przez paralotniarzy.
W 2018 wybudowano na najwyższym wierzchołku turystyczną wieżę widokową. Jej otwarcie nastąpiło 27 października 2018[2].
Galeria
-
Widok z wieży widokowej w kierunku zachodnim, na Tatry
-
Źródło z kapliczką
-
Cergowa na tle Krosna, widziana z Korczyny (25 km w linii prostej)
-
Cergowa z Dukli
Panoramy
Jaskinie Cergowskie
Na stokach Cergowej znajduje się ok. 10 jaskiń szczelinowych o dł. do 75 m (głównie na południowym stoku zachodniego ramienia – tzw. Borsucze Dziury). Są to m.in.:
- Jaskinia Pod Bukiem – jedna z największych, ma dwie spore komory i kilka długich, lecz niedostępnych korytarzy o łącznej długości 34 m[3] i głębokości 7 m.
- Jaskinia Gdzie Samolot Spadł – jej nazwa upamiętnia katastrofę niemieckiego samolotu podczas II wojny światowej. Położona jest na wysokości ok. 680 m, na północny wschód od połączenia szlaku czerwonego z szeroką przecinką, biegnącą ze wschodniego wierzchołka góry na południowy zachód.
- Przy Szkółce (długość 47 m i 6 m głębokości).
- Na Wierzchowinie (w istocie dwie jaskinie, długość większej 20 m i 5 m głębokości).
- Jaskinia Gdzie Wpadł Grotołaz (długość 75 m i 14,5 m głębokości).
Jaskinie Cergowej należą do najwcześniej opisywanych w Polsce. Wzmiankowane były przez ks. Gabriela Rzączyńskiego w dziele Auctuarrium historiae naturalis Regni Poloniae z 1736 roku. Wiążą się z nimi liczne podania, m.in. o podziemnych korytarzach prowadzących aż do zamku w Odrzykoniu pod Krosnem.
Złota Studzienka
Znajduje się ona u podnóża północno-zachodniego stoku Cergowej. Jest to cudowne źródełko zwane „Złotą Studzienką” wraz z kaplicą, związaną ze św. Janem z Dukli, który wiódł tu pustelnicze życie. Jest to miejsce kultu św. Jana z Dukli.
Morskie Oko
Morskie Oko – jest to niewielkich rozmiarów staw znajdujący się na południowo-wschodnim zboczu Cergowej.
Rezerwaty Przyrody na Cergowej
Turystyka
Już w końcu XIX w. Cergowa była celem wycieczek turystycznych kuracjuszy, przebywających w niedalekich uzdrowiskach: Iwoniczu i Rymanowie. Znany później krajoznawca i propagator turystyki Mieczysław Orłowicz kilkakrotnie w towarzystwie ojca i księdza Romana Kmicikiewicza z Zawadki Rymanowskiej odwiedzał w latach 1895–1904 Cergową[4]. Co roku na szczycie Cergowej odbywa się spotkanie noworoczno-opłatkowe organizowane przez Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Krośnie oraz Koło Przewodników Turystycznych przy Oddziale PTTK Krosno[5].
Piesze szlaki turystyczne
- Chyrowa – Pustelnia Św. Jana z Dukli – Nowa Wieś – Cergowa (716 m) – Lubatowa – Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój (Główny Szlak Beskidzki)
- Dukla – Cergowa (716 m) – Zawadka Rymanowska – Piotruś (728 m) – Stasiane
Przypisy
- ↑ Węzeł: Cergowa. OpenStreetMap. [dostęp 2020-05-04].
- ↑ Konieczniak Janusz: Raptularz górski, „Gazeta Górska” R. XXVI, nr. 4 (104), jesień 2018, s. 7.
- ↑ Ten i następne wymiary podano za Wykazem jaskiń Beskidu Niskiego, stan na 4 kwietnia 2008 r.
- ↑ Orłowicz Mieczysław: Moje wspomnienia turystyczne, wybór i opracowanie: Ferens Wanda, przedmowa: Wroczyński Ryszard, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków 1970.
- ↑ Artykuł o XIX spotkaniu 4 stycznia 2015, terazkrosno.pl.