Przejdź do zawartości

Alberto Palacio

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Witold1977 (dyskusja | edycje) o 20:39, 15 sty 2025. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Alberto Palacio
Alberto de Palacio y Elissague
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 stycznia 1856
Sare

Data i miejsce śmierci

18 maja 1939
Getxo

Zawód, zajęcie

architekt

Alberto Palacio, właśc. Alberto de Palacio y Elissague (ur. 24 stycznia 1856 w Sare, zm. 18 maja 1939 w Getxo) – hiszpański architekt. Jego najbardziej znanym projektem jest Most Biskajski.

Życiorys

Dzieciństwo

Urodził się 12 stycznia 1856 roku w Sare. Był synem Hiszpana i Francuzki, oboje jego rodzice byli pochodzenia baskijskiego. Poznali się w Meksyku, gdzie Antonio Palacio Montemayor pracował jako biznesmen. Pochodził z Gordexoli. Natomiast matka Alberta, Estefanía Elissague, pochodziła z Sare. Zmęczeni niestabilną sytuacją polityczną w kraju Ameryki Północnej para zdecydowała się na powrót do Europy[1].

Alberto oraz jego starszy brat Silvestre spędzali większość swojego dzieciństwa pomiędzy domem rodzinnym matki w Sare a pałacem ojca w Gordexoli, przez co dorastali w środowisku trójjęzycznym: hiszpańskim, francuskim i baskijskim[1].

Ich rodzice zginęli w wypadku, osierającając dwóch młodych chłopców. Opiekę nad nimi przejęła rodzina Epalza, z którą łączyły ich więzy rodzinne ze strony ojca. Rodzina ta była właścicielem willi w Portugalete, w której zamieszkali obaj chłopcy[1].

Wykształceine

Ukończył szkołę średnią jako stażysta u jezuitów w Colegio de San Zoilo y San Félix w Carrión de los Condes. Następnie przeprowadził się do Barcelony, gdzie rozpoczął studia uniwersyteckie w Prowincjonalnej Szkole Architektury w Barcelonie. W 1882 roku, w wieku 26 lat, uzyskał tytuł licencjata[1]. Decyzją kadry został uznany najleszym studentem. Ze względu na wysokie wyniki był zwolniony z egzaminu końcowego[2].

Edukację kontynuował w Paryżu, gdzie studiował inżynierę matematykę astronomię i medycynę[2]. Był uczniem Gustave’a Eiffla i Ferdinanda Arnodina[1]. Wtedy też został uznany specjalistą od mostów podwieszanych[3].

Życie zawodowe

W 1883 zakończył okres szkolenia i osiadł w Bilbao, gdzie poślubił Leonorę de Arana e Iturribarria[1].

W kolejnych latach pracował w Madrycie, współpracując m.in. przy projekcie i budowie gmachu Banku Hiszpanii (1884), Pałacu Kryształowego (1887) i stacji Atocha (1888)[1]. Już te projekty przyniosły mu ogromną popularność, jednak największą sławę przyniosło mu stworzenie mostu[3].

W latach 1890–1893 współpracował ze swoim bratem Silvestrem nad Mostem Biskajskim. który ostatecznie został uznany za arcydzieło. Po trzech latach pracy i pokonywaniu wielu niepowodzeń, 28 lipca 1893 roku dokonano otwarcia mostu. Był to pierwszy most promowy na świecie, który zainspirował innych architektów do tworzenia podobnych obiektów[1].

Na początku XX wieku przeniósł się do Madrytu i tam projektował m.in. luksusowe rezydencje, osiedla mieszkaniowe[1].

Palacio miał ogromną wyobraźnię, a jego projekty były wielkie, innowatorskie i niezwykle kosztowne, w związku z czym wiele z nich pozostało bez wprowadzenia w życie, m.in. budowa 300-metrowej zadaszonej galerii nad ujściem rzeki Bilbao[1], globus o średnicy 200 metrów na 100-metrowej kolumnie na cześć Krzysztofa Kolumba, miałby on być wówczas najwyższą budowlą na świecie[4] i 100-metrowy pomnik baskijskiego Fueros, który miał stanąć na Plaza Circular w Bilbao[1].

Projekty

Zrealizowane

Niezrealizowane

  • Galeria nad ujściem rzeki Bilbao[1]
  • Ogromny globus na cześć Krzysztofa Kolumba[4]
  • Pomnik na Plaza Circular w Bilbao[1]

Przykłady

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m Meraki&ko, Alberto de Palacio y Elissague, arquitecto del hierro [online], Sabino Arana Fundazioa [dostęp 2024-11-06] (hiszp.).
  2. a b E. Siviero, V. Martini, Bridges in the World Heritage List between Culture and Technical Development [online], 2020, s. 157–180 [dostęp 2024-11-07] (ang.).
  3. a b Jon Mujika, Alberto de Palacio, temperamento de acero [online], Deia, 4 kwietnia 2020 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).
  4. a b El globo terráqueo, más alto que la Torre Eiffel, que España quiso construir en el parque del Retiro en 1892 [online], La Razón, 6 czerwca 2022 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).
  5. Pedro Dávila, Un prestigioso e ilustre inventor bilbaíno don Alberto de Palacio, verdadero autor del Puente de Vizcaya, 1966, s. 32-35 (hiszp.).
  6. Carmen Hidalgo Giralt, Antonio Jesús Palacios García, El patrimonio industrial declarado Bien de Interés Cultural en Madrid. Su integración en la oferta cultural y turística de la ciudad, 2016, s. 205, ISSN 1695-7121 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).