Alberto Palacio
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
architekt |
Alberto Palacio, właśc. Alberto de Palacio y Elissague (ur. 24 stycznia 1856 w Sare, zm. 18 maja 1939 w Getxo) – hiszpański architekt. Jego najbardziej znanym projektem jest Most Biskajski.
Życiorys
Dzieciństwo
Urodził się 12 stycznia 1856 roku w Sare. Był synem Hiszpana i Francuzki, oboje jego rodzice byli pochodzenia baskijskiego. Poznali się w Meksyku, gdzie Antonio Palacio Montemayor pracował jako biznesmen. Pochodził z Gordexoli. Natomiast matka Alberta, Estefanía Elissague, pochodziła z Sare. Zmęczeni niestabilną sytuacją polityczną w kraju Ameryki Północnej para zdecydowała się na powrót do Europy[1].
Alberto oraz jego starszy brat Silvestre spędzali większość swojego dzieciństwa pomiędzy domem rodzinnym matki w Sare a pałacem ojca w Gordexoli, przez co dorastali w środowisku trójjęzycznym: hiszpańskim, francuskim i baskijskim[1].
Ich rodzice zginęli w wypadku, osierającając dwóch młodych chłopców. Opiekę nad nimi przejęła rodzina Epalza, z którą łączyły ich więzy rodzinne ze strony ojca. Rodzina ta była właścicielem willi w Portugalete, w której zamieszkali obaj chłopcy[1].
Wykształceine
Ukończył szkołę średnią jako stażysta u jezuitów w Colegio de San Zoilo y San Félix w Carrión de los Condes. Następnie przeprowadził się do Barcelony, gdzie rozpoczął studia uniwersyteckie w Prowincjonalnej Szkole Architektury w Barcelonie. W 1882 roku, w wieku 26 lat, uzyskał tytuł licencjata[1]. Decyzją kadry został uznany najleszym studentem. Ze względu na wysokie wyniki był zwolniony z egzaminu końcowego[2].
Edukację kontynuował w Paryżu, gdzie studiował inżynierę matematykę astronomię i medycynę[2]. Był uczniem Gustave’a Eiffla i Ferdinanda Arnodina[1]. Wtedy też został uznany specjalistą od mostów podwieszanych[3].
Życie zawodowe
W 1883 zakończył okres szkolenia i osiadł w Bilbao, gdzie poślubił Leonorę de Arana e Iturribarria[1].
W kolejnych latach pracował w Madrycie, współpracując m.in. przy projekcie i budowie gmachu Banku Hiszpanii (1884), Pałacu Kryształowego (1887) i stacji Atocha (1888)[1]. Już te projekty przyniosły mu ogromną popularność, jednak największą sławę przyniosło mu stworzenie mostu[3].
W latach 1890–1893 współpracował ze swoim bratem Silvestrem nad Mostem Biskajskim. który ostatecznie został uznany za arcydzieło. Po trzech latach pracy i pokonywaniu wielu niepowodzeń, 28 lipca 1893 roku dokonano otwarcia mostu. Był to pierwszy most promowy na świecie, który zainspirował innych architektów do tworzenia podobnych obiektów[1].
Na początku XX wieku przeniósł się do Madrytu i tam projektował m.in. luksusowe rezydencje, osiedla mieszkaniowe[1].
Palacio miał ogromną wyobraźnię, a jego projekty były wielkie, innowatorskie i niezwykle kosztowne, w związku z czym wiele z nich pozostało bez wprowadzenia w życie, m.in. budowa 300-metrowej zadaszonej galerii nad ujściem rzeki Bilbao[1], globus o średnicy 200 metrów na 100-metrowej kolumnie na cześć Krzysztofa Kolumba, miałby on być wówczas najwyższą budowlą na świecie[4] i 100-metrowy pomnik baskijskiego Fueros, który miał stanąć na Plaza Circular w Bilbao[1].
Projekty
Zrealizowane
- Most Biskajski
- Siedziba Banku Hiszpanii w Madrycie
- Dworzec kolejowy w Madrycie – Estación de Atocha[5]
- Fabryka Osram przy Paseo de Santa María de la Cabeza w Madrycie[6]
Niezrealizowane
- Galeria nad ujściem rzeki Bilbao[1]
- Ogromny globus na cześć Krzysztofa Kolumba[4]
- Pomnik na Plaza Circular w Bilbao[1]
Przykłady
-
-
-
Fabryka firmy OSRAM
-
Bank Hiszpanii w Madrycie
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Meraki&ko, Alberto de Palacio y Elissague, arquitecto del hierro [online], Sabino Arana Fundazioa [dostęp 2024-11-06] (hiszp.).
- ↑ a b E. Siviero , V. Martini , Bridges in the World Heritage List between Culture and Technical Development [online], 2020, s. 157–180 [dostęp 2024-11-07] (ang.).
- ↑ a b Jon Mujika , Alberto de Palacio, temperamento de acero [online], Deia, 4 kwietnia 2020 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).
- ↑ a b El globo terráqueo, más alto que la Torre Eiffel, que España quiso construir en el parque del Retiro en 1892 [online], La Razón, 6 czerwca 2022 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).
- ↑ Pedro Dávila , Un prestigioso e ilustre inventor bilbaíno don Alberto de Palacio, verdadero autor del Puente de Vizcaya, 1966, s. 32-35 (hiszp.).
- ↑ Carmen Hidalgo Giralt , Antonio Jesús Palacios García , El patrimonio industrial declarado Bien de Interés Cultural en Madrid. Su integración en la oferta cultural y turística de la ciudad, 2016, s. 205, ISSN 1695-7121 [dostęp 2024-11-07] (hiszp.).