Przejdź do zawartości

Barber (zawód)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Haxior7 (dyskusja | edycje) o 20:15, 6 gru 2024. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Barber

Barber to osoba zajmująca się strzyżeniem i pielęgnacją męskich fryzur, w tym brody i wąsów.[1] Barber często pracuje w specjalistycznym salonie zwanym barbershop. Zajmuje się też zabiegami pielęgnacyjnymi dla włosów i brody. Barber posiada szereg kwalifikacji - od znajomości posługiwania się brzytwą, przez odpowiednie doradztwo w wyborze fryzury po wiedzę z zakresu trychologii.[2]

Współczesny barber nazywany był wcześniej jako balwierz, cyrulik, felczer. Nazwa ta wywodzi się z języków francuskiego i niemieckiego barbier, z włoskiego barbiere. Barber zajmował się w Polsce, jak i w całej Europie, opatrywaniem ran, stawianiem baniek i pijawek, leczeniem chorych, puszczaniem krwi, wyrywaniem zębów czy goleniem bród, nazywani także golibrodami i chirurgami. [3]

Historia

Starożytność

Figura z malowanej terakoty z Beocji, pochodząca z okresu około 500–475 p.n.e., obecnie przechowywana w Muzeum Sztuk Pięknych, przedstawiająca fryzjera strzygącego mężczyznę.

Zawód fryzjera ma długą historię: brzytwy znaleziono wśród reliktów epoki brązu (około 3500 r. p.n.e.) w Egipcie. Pierwsze usługi fryzjerskie były wykonywane przez Egipcjan w 5000 r. p.n.e. za pomocą narzędzi, które wykonali z muszli ostrygowych lub ostrych krzemieni.[4] W starożytnej egipskiej kulturze fryzjerzy byli szanowanymi osobami.[5] W starożytnej Grecji barberzy zyskali na znaczeniu już w V wieku p.n.e. Strzyżenie brody stało się sztuką, a barberzy stali się czołowymi obywatelami. Ich zakłady odwiedzali mężowie stanu, poeci i filozofowie, którzy przychodzili tam, aby ostrzyc włosy, przystrzyc lub wystylizować brody. Przy okazji omawiano tam również bieżące wydarzenia. Fryzjerskie zakłady były centrum wiadomości społecznych, politycznych i sportowych.[6]

Barberzy byli nieznani w Rzymie aż do 296 roku p.n.e., kiedy to Ticinius Mena przybył do Rzymu z Sycylii i wprowadził golenie. Wkrótce golenie stało się modą, a zakład barberski stał się miejscem spotkań wielu osób dbających o swój wizerunek. Codziennie poświęcali kilka godzin na zabiegi barberskie, które obejmowały: strzyżenie, golenie, układanie włosów i masaże. W Rzymie barberzy byli tak cenieni, że wzniesiono pomnik ku czci pierwszego barbera Rzymu.[7]

Średniowiecze

W połowie XIII wieku paryskie bractwa barberskie, znane jako Bractwo św. Kosmy i św. Damiana, założyły pierwszą szkołę do nauczania chirurgii dla barberów. Szkoła ta stała się wzorem dla średniowiecznych szkół chirurgicznych. Wielu wybitnych chirurgów tamtych czasów było jej uczniami.[8]

Fryzjer przygotowujący się do ogolenia twarzy siedzącego klienta. 1801r.

W Polsce już w XV wieku cyrulicy organizowali się w cechy, które były obecne w miastach takich jak Kraków, Poznań czy Warszawa. Cechy te miały za zadanie regulowanie zawodu, zapewniając członkom prawo do wykonywania usług medycznych, takich jak golenie czy leczenie chorób. Cechy były również odpowiedzialne za kontrolowanie jakości usług oraz karanie tych, którzy naruszali zasady. Cyrulicy walczyli o monopol na niektóre usługi medyczne, np. na puszczanie krwi, a ich działalność była często regulowana przez królewskie przywileje. W XVIII wieku cyrulicy byli dobrze prosperującą grupą zawodową, cieszącą się zaufaniem wśród elit, co potwierdzają liczne przywileje nadane przez królów.[9]

Współczesność

Po II wojnie światowej fryzjerstwo męskie w Polsce zaczęło się odradzać, borykając się z konsekwencjami zniszczeń wojennych i zmianami politycznymi. Pod rządami Hilarego Minca, który walczył z prywatną własnością, także zakłady fryzjerskie były przejmowane przez państwo. Często stosowano różne formy represji, jak kary finansowe, kontrolę cenników czy zakaz zamawiania towarów. W 1949 roku sugerowano przekształcenie fryzjerstw męskich w damsko-męskie, co wstrzymywało rozwój branży.

W latach 60. i 70. XX wieku, w Krakowie odbywały się uznane w Europie szkolenia z fryzjerstwa męskiego, organizowane przez Zbigniewa Marka i przedstawicieli szkoły lwowskiej, którzy wprowadzili nowoczesne techniki strzyżenia.

Lata 1989-2014 to okres stagnacji w męskim fryzjerstwie, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Duże firmy koncentrowały się na fryzjerstwie damskim, a reforma szkolnictwa w 1999 roku zjednoczyła edukację zawodową, co doprowadziło do zaniku oddzielnej specjalizacji w fryzjerstwie męskim, co negatywnie wpłynęło na rozwój barberingu w Polsce.[10][11]

Wielki przełom w fryzjerstwie męskim zaczął się w roku 2014, kiedy to powstały pierwsze polskie hurtownie z kosmetykami dla włosów i brody oraz pierwsze barbershopy. Wraz z ubiegiem czasu zaczęło ich przybywać.[12][13]

Barber Shop Museum in Manhattan
Muzeum Barber Shop W Manhattanie
Słupek barberski w biało-czerwono-niebieskiej kolorystyce
"The Barber at the Souk" by Enrique Simonet, 1897
"The Barber at the Souk" przez Enrique Simonet, 1897

Słupek barberski

Jest to symbol zawodu barbera. Charakterystyczna biało-czerwono-niebieska kolorystyka kojarzona jest z profesjami medycznymi (kolor biały symbolizuje bandaże, czerwony - krew, natomiast kolor niebieski - żyły, ze względu na to, że były one oznaczone w medycznych diagramach właśnie tym kolorem). Słupek może być nieruchomy lub może się obracać, często przy pomocy silnika elektrycznego. Obracający się słupek barberski tworzy wizualną iluzję, w której paski wydają się poruszać w górę lub w dół wzdłuż słupa, a nie wokół niego.[14][15]

Barbershop

Barbershop to miejsce w którym barberzy wykonują usługi dotyczące włosów i brody. Wyposażone są w profesjonalny sprzęt barberski, myjnie fryzjerskie oraz wygodne fotele.

W barber shopach dostępne są różne kosmetyki, które umożliwiają stylizację, pielęgnację i regenerację włosów oraz brody. Często są to olejki do brody, balsamy do brody, pomady do włosów i akcesoria do golenia.

Przypisy

  1. Definition of BARBER [online], www.merriam-webster.com, 25 listopada 2024 [dostęp 2024-12-03] (ang.).
  2. What is a Barber [online], www.barber-license.com, 22 grudnia 2014 [dostęp 2024-12-03] (ang.).
  3. Encyklopedia staropolska/Balwierz - Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2024-12-03].
  4. Barbering Timeline - National Barber Museum [online], www.nationalbarbermuseum.org [dostęp 2024-12-03].
  5. A.B. (Arthur Bass) Moler, The barbers' manual, [Chicago, Ill., 1911 [dostęp 2024-12-03].
  6. A.B. (Arthur Bass) Moler, The barbers' manual, [Chicago, Ill., 1911 [dostęp 2024-12-03].
  7. A.B. (Arthur Bass) Moler, The barbers' manual, [Chicago, Ill., 1911 [dostęp 2024-12-03].
  8. A.B. (Arthur Bass) Moler, The barbers' manual, [Chicago, Ill., 1911 [dostęp 2024-12-03].
  9. Encyklopedia staropolska/Balwierz - Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2024-12-03].
  10. https://www.barber-magazine.pl/artykul/fryzjerstwo-meskie-to-nie-moda
  11. "PRL zabił styl polskich mężczyzn". Oto dlaczego do barber shopów powinni chodzić nie tylko hipsterzy [online], naTemat.pl [dostęp 2024-12-03] (pol.).
  12. FRYZJERSTWO MĘSKIE TO NIE MODA [online], www.barber-magazine.pl, 31 października 2020 [dostęp 2024-12-04].
  13. Golibrody XXI wieku. Barber shopy rosną jak... grzyby po deszczu [online], Forbes.pl [dostęp 2024-12-04].
  14. Barber Pole Definition & Meaning | YourDictionary [online], www.yourdictionary.com [dostęp 2024-12-03].
  15. Why Barber Poles are Red and White - Sensational Color [online], web.archive.org, 29 listopada 2010 [dostęp 2024-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-29].

Linki zewnętrzne