Stanisław Magnuszewski

Stanisław Magnuszewski

podpułkownik saperów
Data i miejsce urodzenia	17 września 1888 Dyneburg
Data śmierci	20 lutego 1968
Przebieg służby
Lata służby	1910–1932
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego, Wojsko Polskie
Jednostki	1 Pułk Inżynieryjny XIII Batalion Saperów VIII Batalion Saperów 1 Pułk Saperów 9 Pułk Saperów 2 Pułk Saperów Kaniowskich
Stanowiska	dowódca drużyny komendant składów i warsztatów dowódca kompanii zastępca dowódcy batalionu dowódca batalionu dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Stanisław Magnuszewski (ur. 17 września 1888 w Dyneburgu, zm. 20 lutego 1968) – podpułkownik saperów Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Stanisław Magnuszewski urodził się 17 września 1888 r. w Dyneburgu^[1]. Po ukończeniu nauki na poziomie szkoły początkowej, realnej oraz szkoły mechaniczno-technicznej w Briańsku w 1908 r. wstąpił do Wileńskiej Szkoły Wojennej. W 1909 r. został przeniesiony do Szkoły Wojennej Aleksiejowskiej w Moskwie. Po jej ukończeniu w 1910 r. został przydzielony do 3 kompanii w 10 Batalionie Saperów w Ostrołęce. Był w nim wykładowcą, a od 1912 r. oficerem administracyjnym, dowódcą drużyny i komendantem składów oraz warsztatów. Wraz z ogłoszeniem mobilizacji wojennej w 1914 r. objął korpusowy park inżynieryjny w 10 Batalionie Saperów. W 1916 r. zdał go i został przydzielony do 1 kompanii saperów jako młodszy oficer na froncie 4 Dywizji Piechoty VI Korpusu. Następnie został dowódcą: 2 kompanii saperów, 2 oddziału konnego kompanii reflektorów i kompanii reflektorów w 10 Batalionie Saperów.

W 1917 r. został przeniesiony do 1 Pułku Inżynieryjnego w I Korpusie Polskim na Wschodzie gen. Józefa Dowbora Muśnickiego, gdzie po przybyciu w październiku 1917 r. został przydzielony do 1 kompani tegoż pułku. W styczniu 1918 r. brał udział w zdobyciu i zajęciu twierdzy Bobrujsk. Został dowódcą batalionu technicznego w 1 Pułku Inżynieryjnym. W lipcu 1918 r. został zdemobilizowany podczas ogólnej demobilizacji I Korpusu Polskiego na Wschodzie.

Po demobilizacji postanowił dotrzeć do Polskiego Oddziału Murmańskiego. Został aresztowany przez bolszewików i osadzony w więzieniu w Woroneżu. Przebywał tam kilka miesięcy po czym uciekł z niego, a następnie dotarł do Białegostoku, gdzie został aresztowany przez Polaków jako rosyjski szpieg. Po kilku miesiącach internowania, po weryfikacji przez specjalną komisję wojskową udał się do Warszawy, gdzie w styczniu 1920 r. został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do XIII Batalionu Saperów^[2]. W lutym 1920 r. przeniesiono go do VIII Batalionu Saperów^[3] w 1 Pułku Saperów na stanowisko dowódcy batalionu.

W okresie pokojowym odbył kurs uzupełniający oficerów sztabowych saperów w Oficerskiej Szkole Saperów Kościuszkowskich na Powązkach w Warszawie. W czerwcu 1921 r. objął tymczasowo dowództwo nad 1 Pułkiem Saperów w Modlinie, natomiast w listopadzie 1922 r. został mianowany zastępcą dowódcy tegoż pułku^[4][5]. W dniu 24 kwietnia 1925 r. został przeniesiony do 9 Pułku Saperów w Brześciu nad Bugiem na stanowisko jego dowódcy^[6]. We wrześniu 1926 r. został przeniesiony do 2 Pułku Saperów Kaniowskich w Puławach na stanowisko dowódcy^[7]. Od września 1927 r. do listopada 1927 r. odbył kurs w Rembertowie. W listopadzie 1928 r. został wyznaczony do odbycia 6 miesięcznego kursu oficerów sztabowych saperów w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie.

W grudniu 1931 r. z niewiadomych przyczyn został oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I^[8]. W styczniu 1932 r. przekazał dowodzenie 2 Batalionem Saperów Kaniowskich majorowi Tadeuszowi Bisztydze. W styczniu 1932 r. został wezwany na komisję lekarską do Szpitala Ujazdowskiego, którą przeszedł pozytywnie. Niespełna dwa miesiące później został wezwany na drugą komisję rewizyjno-lekarską w gmachu Ministerstwa Spraw Wojskowych i w kwietniu 1932 r. na podstawie orzeczenia tej komisji został uznany za zupełnie i trwale niezdolnego do służby wojskowej^[9]. Z dniem 31 maja 1932 r. został przeniesiony w stan spoczynku^[10].

W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Puławy z przydziałem ewidencyjnym do kadry Korpusu Oficerów Inżynierii i Saperów. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”^[11].

W maju 1939 r. zgłosił się do Ministerstwa Spraw Wojskowych, aby w obliczu zbliżającego się zagrożenia wojennego służyć ojczyźnie swoim doświadczeniem, ale nie pozwolono mu jednak wstąpić do Wojska Polskiego, gdyż nadal ciążył na nim brak lojalności względem piłsudczyków w maju 1926 r. W trakcie kampanii wrześniowej 1939 r. próbował zaciągnąć się do służby szukając możliwości w Kielcach, Lublinie oraz Włodawie. Działania te zakończyły się niepowodzeniem. Po powrocie do Kielc nie brał udziału w żadnej działalności konspiracyjnej. Podczas okupacji niemieckiej, dzięki posiadanemu doświadczeniu medycznemu, opatrywał i leczył rannych partyzantów. Te umiejętności pozwoliły mu po wojnie na prowadzenie nielegalnej praktyki lekarskiej.

Po wojnie żył bardzo skromnie ze zwykłej emerytury starczej, gdyż władze komunistyczne nie uznawały jego przedwojennej emerytury wojskowej. Zmarł w 1968 r. został pochowany w grobowcu rodzinnym Konopków na Cmentarzu Starym w Kielcach.

• podporucznik – 1910
• porucznik – 1913 r.
• podkapitan – 1916
• kapitan – 3 lipca 1918 r.
• major – 9 kwietnia 1921
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[12]

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6775 (10 maja 1922)^[13][14]
• Krzyż Niepodległości z Mieczami (1932)^[15]
• Krzyż Walecznych – dwukrotnie (1922)^[16]
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[17]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
• Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée” (1925)^[18]
• Amarantowa wstążka I Korpusu Polskiego na Wschodzie (1918)
• Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętego Stanisława III klasy
• Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)
• Order Świętej Anny III klasy
• Order Świętej Anny IV klasy

• Zdzisław Barszczewski, Władysław Jasieński: Sylwetki saperów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09287-7. Brak numerów stron w książce
• Zdzisław Józef. Cutter: Saperzy Polscy 1918 – 1939. Wrocław [etc.]: Drukarnia "Teson", 2001. ISBN 83-87384-05-4. Brak numerów stron w książce
• "Dziennik Rozkazów Wojskowych"
• ”Rocznik Oficerski” 1923, 1924, 1928
• ”Rocznik Oficerski Rezerw” 1934
• "Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych"
• http://www.mmpulawy.pl/artykul/bojowy-szlak-i-niesprawiedliwosc