Przejdź do zawartości

Skierniewice

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Krzykom (dyskusja | edycje) o 19:47, 14 sty 2006. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Skierniewice
Herb Skierniewic
Herb Skierniewic
Flaga Skierniewic
Flaga Skierniewic
Herb Skierniewic Flaga Skierniewic
Położenie Skierniewic
Lokalizacja Skierniewic
Lokalizacja Skierniewic
Województwo łódzkie
Powiat Miasto na prawach powiatu
Gmina Gmina miejska Skierniewice
Samorząd Rada Miejska Skierniewic
Prezydent miasta Ryszard Bogusz
Prawa miejskie 1457
Długość i szerokość geograficzna 20°09' E, 51°58' N
Powierzchnia 32,6 km²
Liczba ludności (30 września 2005) 49142
Kod pocztowy 96-100
Numer kierunkowy (+48) 46
Tablice rejestracyjne ES
Strona Urzędu Miasta

Skierniewice - miasto powiatowe położone na Równinie Łowicko-Błońskiej, w połowie drogi między Warszawą a Łodzią oraz powiat grodzki w województwie łódzkim, stolica województwa skierniewickiego w latach 1975 - 1998.

Historia miasta

Pierwsze pisemne świadectwa

Pierwsza pisemna wzmianka o Skierniewicach pochodzi z roku 1359. Wtedy właśnie arcybiskup Jarosław Bogoria ze Skotnik przyjął w Skierniewicach księcia mazowieckiego Ziemowita III. Książę, którego państewko obejmowało swym zasięgiem Skierniewice, potwierdził w nim arcybiskupią własność tych terenów, a mieszkańców wsi obdarzył nowymi przywilejami.

Arcybiskup Jarosław Bogoria był prawdopodobnie pierwszym z prymasów Polski, który na stałe przebywał w swoich siedzibach w Łowiczu i Skierniewicach. Za jego panowania Skierniewice i całe dobra arcybiskupie zaczęły odnotowywać rozwój ekonomiczny i szybko rozrosły się do całkiem dużej osady, którą można było przekształcić w miasto.

Lokacja miasta

Przywilej lokacyjny Skierniewic podpisał arcybiskup Jan Odrowąż ze Sprowy. Stało się to 19 lutego 1457 roku w Uniejowie. Do miasta wcielono nie tylko osadę Skierniewice, ale także pobliską wieś Damba. Jan Odrowąż rozbudował i zaludnił miasto, wybudował kościół oraz wyznaczył dzień targowy na każdą sobotę (jest tak do dziś) i jarmark w dzień św. Jakuba (25 lipca). Skierniewice stały się znanym ośrodkiem rzemieślniczo-handlowym. Prawa miejskie nadane przez Odrowąża wraz z przywilejami potwierdził w 1463 roku król Kazimierz Jagiellończyk.

Z biegiem czasu Skierniewice stawały się główną wypoczynkową siedzibą polskich prymasów, w której wielokrotnie przyjmowali najznamienitszych gości.

Prymas Jerzy Przerębski (1559-1562) szczególnie przyczynił się do sławy miasta w całej Polsce. Założył on w Skierniewicach szkołę, której absolwenci z dobrymi skutkami studiowali później na Akademii Krakowskiej. Kierownictwo szkoły powierzył Benedyktowi Herbestowi, który jednak po śmierci swego protektora opuścił miasto, a szkoła zaczęła chylić się ku upadkowi.

W 1610 roku rozpoczęła się budowa pałacu arcybiskupiego. Jego budowę ukończył prymas Wawrzyniec Gembicki. W pałacu tym przyjmowani byli przez prymasów królowie Polski, a także miała miejsce siedziba sądów arcybiskupich.

Pierwszym, który przyjechał do Skierniewic był Jan Kazimierz, poszukujący w 1652 roku schronienia przed "morowym powietrzem". Kiedy jednak choroba pojawiła się w mieście, przeniósł się do Łowicza.

Na jesieni 1672 roku Skierniewice odwiedził późniejszy król Polski, hetman wielki koronny Jan Sobieski.

Rozwój i świetność miasta (XVIII wiek)

Pałac arcybiskupi oraz gotycki kościół prymasów spłonęły w pożarze na początku XVIII wieku. Pałac szybko odnowiono w 1721 roku. Jednocześnie abp Stanisław Szembek wybudował nowy barokowy kościoł p.w. św. Stanisława.

Wraz ze śmiercią króla Augusta II Sasa w 1733 roku rozpoczął się dla Skierniewic krótki czas świetności na politycznej mapie Polski. W mieście urzędował wtedy prymas Teodor Andrzej Potocki, który z urzędu stał się interrexem. Wkrótce miał sprawować ten urząd ponownie po ucieczce Stanisława Leszczyńskiego z kraju a przed objęciem tronu przez Augusta III. W ten sposób Skierniewice awansowały do miana "drugiej stolicy Polski".

W latach 80-tych XVIII w. prymas Antoni Ostrowski podjął decyzję o przebudowie swego pałacu oraz wybudowaniu nowego kościoła prymasowskiego p.w. św. Jakuba na miejscu dawnego gotyckiego. Projektu podjął się nadworny architekt królewski Efraim Schroeger.

Ostatnim z prymasów, który swój urząd sprawował ze Skierniewic był Ignacy Krasicki. To właśnie w Skierniewicach powstawały jego fraszki. Wydawał też tu redagowaną przez siebie gazetę "Co tydzień".

Rozwój miasta w XVIII wieku wiązał się z powstawaniem manufaktur sukiennicze.

Rozbiory Polski

Zabytkowy parowóz stojący w skierniewickiej lokomotywowni

W czasie rozbiorów Skierniewice trafiły do zaboru pruskiego. Prymasi stracili swoje posiadłości na rzecz króla pruskiego, a miasto zaczęło podupadać.

Wojny napoleońskie przyniosły na chwilę powiew wolności. Skierniewice znalazły się w granicach Księstwa Warszawskiego, lecz po upadku Bonapartego znalazły się wraz z całym Księstwem we władaniu carów Rosji.

W roku 1867 Skierniewice otrzymały rangę miasta powiatowego i wraz z pobliskimi gminami zostały wyłączone z powiatu rawskiego.

W 1875 roku ukończona zostaje budowa dworca kolejowego Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Miasto po okresie stagnacji ponownie ożywa. Rodzina carska co kilka lat przyjeżdżała do Skierniewic, które były ich miejscem odpoczynku, a okoliczne lasy były areną carskich polowań.

Skierniewice były także miejscem spotkania trzech cesarzy. W pałacu należącym wtedy do cara Rosji spotkali się w 1884 roku car Aleksander III Aleksandrowicz, cesarz Austrii Franciszek Józef I i cesarz Niemiec Wilhelm I. Prowadzili tam rozmowy dotyczące przyszłości Polski, będącej pod zaborami.

W czasie przynależności Skierniewic do Rosji w mieście znajdowały się koszary wojskowe. Stacjonowały w nich dwa pułki wojsk carskich. Dla nich przede wszystkim wybudowano w pobliżu koszar cerkiew prawosławną. Dziś jest to kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

I wojna światowa

Wybuch pierwszej wojny światowej wprowadził sporo zamieszania w mieście. W rejonie miasta toczyły się kilkutygodniowe zawzięte walki, a Skierniewice zajęli Niemcy (wkroczyli do miasta bez walki). 24 października 1918 roku Rosjanie odbili miasto, by ostatecznie wycofać się z niego w grudniu. W czasie tych walk w okolicach Skierniewic wojska niemieckie po raz pierwszy użyły gazów bojowych.

II Rzeczpospolita

Siedziba Starostwa Powiatowego - Dom Sejmikowy

Po zakończeniu I wojny światowej w 1918 roku Skierniewice ponownie zaczęły rozkwitać. W 1916 roku (jeszcze w czasie wojny) przy placu św. Floriana wybudowano elektrownię. Dostarczała ona w 1925 roku prąd do prawie 400 domów w mieście. Dziś z elektrowni pozostała jedynie zabytkowa brama.

W Skierniewicach zaczęły powstawać także inne zakłady produkcyjne. Wybudowano m.in. hutę szkła, fabrykę sklejek. W Skierniewicach umieściła swoje wydziały Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego oraz doświadczalne gospodarstwo ogrodnicze.

W roku 1927 Skierniewice gościły prezydenta Mościckiego. Przyjechał on do miasta na otwarcie Domu Sejmikowego (znajdującego się między ulicami Jagiellońską i Konstytucji 3 Maja).

II wojna światowa

Skierniewice zostały zajęte przez wojska niemieckie 10 września 1939 roku i weszły pod zarząd okupacyjny. 1 kwietnia 1941 roku straciły miano miasta powiatowego i włączone zostały do powiatu łowickiego.

17 stycznia 1945 roku do Skierniewic wkroczyły wojska radzieckie. W tym samym czasie główne siły garnizonu niemieckiego ulokowanego w mieście w pośpiechu się wycofywały.

Polska Ludowa

Władze ludowe przywróciły Skierniewicom rangę miasta powiatowego.

Skierniewice stały się ważnym ośrodkiem rozwojowym rolnictwa. W 1951 roku utworzono Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa, a w 1964 Instytut Warzywnictwa. Ważną rolę odegrał Zakład genetyki Roślin PAN.

Reformą administracyjną w 1975 roku zlikwidowano powiat skierniewicki, a w jego miejsce utworzono województwo skierniewickie.

III Rzeczpospolita

Reforma administracyjna w 1999 roku zmniejszyła liczbę województw, a Skierniewice na prawach powiatu grodzkiego znalazły się w województwie łódzkim.

Zabytki Skierniewic

Zabytkowy dworzec kolejowy w Skierniewicach

Znani ludzie związani ze Skierniewicami

Edukacja

Miasta partnerskie

Miasto Strona www Państwo Początek współpracy
Gera http://www.gera.de/  Niemcy 1976
Châtelaillon-Plage http://www.chatelaillon-plage.fr/  Francja 1990 (1994 - Akt Zbratania)
Pursgstall http://www.purgstall.at/  Austria 1988
Szentes http://www.szentes.hu/  Węgry 2004
Náměšt na Hané http://www.namestnahane.cz/  Czechy 2005

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Szablon:Lodzkie powiaty