Tekst źródłowy strony Podział administracyjny Niemiec

Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu:

Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation.

Blokada została nałożona przez ‪EPIC‬. Podany powód to Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Początek blokady: 09:48, 2 lip 2024
Zakończenie blokady: 09:48, 2 lip 2025

Twój obecny adres IP to 206.189.44.186. Zablokowany zakres to 206.189.32.0/20.

Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce No open proxies.

Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki. Możesz również wysłać e-mail do kolejki VRT stewardów na adres stewards@wikimedia.org, podając wszystkie powyższe szczegóły.

Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować.

[[Plik:Administrative divisions of Germany.svg|lang=de|thumb|upright=2.0|Struktura podziału administracyjnego Niemiec]]
{{Niemcy kraje związkowe|float=right}}

[[Niemcy]] charakteryzują się czteroszczeblową strukturą administracyjną, na którą składają się: [[federacja]], [[Kraje związkowe Niemiec|kraje związkowe]], [[Powiaty w Niemczech|powiaty]] i [[Miasta na prawach powiatu w Niemczech|miasta wyłączone z powiatów]] oraz lokalne jednostki administracyjne ([[Gminy w Niemczech|gminy]] i [[Wspólnoty administracyjne i związki gmin w Niemczech|związki gmin]])<ref>Radosław Kamiński: [https://homopoliticus.ahe.lodz.pl/sites/default/files/Homo_politicus_e_book.pdf#page=45 Ustrojowy model niemieckiej gminy i jego lokalne zróżnicowanie organizacyjne], HOMO POLITICUS vol.&nbsp;7–8/2012–2013, s.&nbsp;50.</ref>.

== Kraje związkowe ==
{{Osobny artykuł|Kraje związkowe Niemiec}}
[[Kraje związkowe Niemiec]] (''landy'') mają charakter państw o ograniczonej [[Suwerenność|suwerenności]].

Niemieckie kraje związkowe zostały wprowadzone [[Konstytucja weimarska|republikańską konstytucją z 1919 r.]], w miejsce monarchii wchodzących w skład [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]<ref>Chris Cook, John Stevenson: ''Leksykon historii Europy XX wieku. 1900-2004'', wyd. polskie 2004, s. 402.</ref>.

[[Niemcy]] składają się obecnie z 16 [[Kraje związkowe Niemiec|krajów związkowych]] (niem. ''Länder''), z których trzy stanowią wydzielone miasta.
* {{Państwo|Badenia-Wirtembergia}} (''Baden-Württemberg'') – stolica [[Stuttgart]]
* {{Państwo|Bawaria}} (''Bayern'') – stolica [[Monachium]] (''München'')
* {{Państwo|Berlin}} – miasto wydzielone
* {{Państwo|Brandenburgia}} (''Brandenburg'') – stolica [[Poczdam]] (''Potsdam'')
* {{Państwo|Brema}} (''Bremen'') (z [[Bremerhaven]]) – miasto wydzielone
* {{Państwo|Dolna Saksonia}} (''Niedersachsen'') – stolica [[Hanower]] (''Hannover'')
* {{Państwo|Hamburg}} – miasto wydzielone
* {{Państwo|Hesja}} (''Hessen'') – stolica [[Wiesbaden]]
* {{Państwo|Meklemburgia-Pomorze Przednie}} (''Mecklenburg-Vorpommern'') – stolica [[Schwerin]]
* {{Państwo|Nadrenia Północna-Westfalia}} (''Nordrhein-Westfalen'') – stolica [[Düsseldorf]]
* {{Państwo|Nadrenia-Palatynat}} (''Rheinland-Pfalz'') – stolica [[Moguncja]] (''Mainz'')
* {{Państwo|Saara}} (''Saarland'') – stolica [[Saarbrücken]]
* {{Państwo|Saksonia}} (''Sachsen'') – stolica [[Drezno]] (''Dresden'')
* {{Państwo|Saksonia-Anhalt}} (''Sachsen-Anhalt'') – stolica [[Magdeburg]]
* {{Państwo|Szlezwik-Holsztyn}} (''Schleswig-Holstein'') – stolica [[Kilonia]] (''Kiel'')
* {{Państwo|Turyngia}} (''Thüringen'') – stolica [[Erfurt]]

== Powiaty ==
{{Osobny artykuł|Powiaty w Niemczech|Miasta na prawach powiatu w Niemczech}}

== Gminy i związki gmin ==
{{Osobny artykuł|Gminy w Niemczech|Wspólnoty administracyjne i związki gmin w Niemczech}}

== Historia ==
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] Niemcy zostały podzielone na 4&nbsp;[[Okupacja aliancka Niemiec|strefy okupacyjne]]: [[Stany Zjednoczone|amerykańską]], [[Wielka Brytania|brytyjską]], [[Francja|francuską]] (nazywane [[Trizonia|Trizonią]]) i [[Radziecka strefa okupacyjna w Niemczech|radziecką]]. Z Trizonii utworzono w 1949&nbsp;r. [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Republikę Federalną Niemiec]] (''Bundesrepublik Deutschland, BRD, RFN''), a z radzieckiej strefy [[Niemiecka Republika Demokratyczna|Niemiecką Republikę Demokratyczną]] (''Deutsche Demokratische Republik, DDR, NRD'').

Stan ten utrzymywał się do 3 października 1990&nbsp;r., czyli do [[ponowne zjednoczenie Niemiec|zjednoczenia Niemiec]].
{{Zobacz też|Okręg Rzeszy|Prowincje pruskie}}

=== Podział administracyjny Niemiec Zachodnich ===
[[Plik:Flag of Germany.svg|thumb|upright]]
[[Plik:Germany Laender 1947 1990.png|thumb|upright=1.2]]
[[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|Republika Federalna Niemiec]] ze stolicą w [[Bonn]] była początkowo podzielona na:
* [[Brytyjska strefa okupacyjna w Niemczech|strefa brytyjska]]
** [[Dolna Saksonia]]
** [[Hamburg]]
** [[Nadrenia Północna-Westfalia]]
** [[Szlezwik-Holsztyn]]
* [[Amerykańska strefa okupacyjna w Niemczech|strefa amerykańska]]
** [[Bawaria]]
** [[Brema (kraj związkowy)|Brema]]
** [[Hesja]]
** [[Wirtembergia-Badenia]]
* [[Francuska strefa okupacyjna w Niemczech|strefa francuska]]
** [[Badenia (kraj związkowy)|Badenia]]
** [[Nadrenia-Palatynat]]
** [[Wirtembergia-Hohenzollern]]

W 1952 r. kraje: [[Badenia (kraj związkowy)|Badenia]] (stolica [[Fryburg Bryzgowijski]]), [[Wirtembergia-Badenia]] (stolica [[Stuttgart]]) i [[Wirtembergia-Hohenzollern]] (stolica [[Tybinga]]) połączyły się w jeden: [[Badenia-Wirtembergia]]. W&nbsp;1957&nbsp;r. do Republiki Federalnej Niemiec przyłączono będący wcześniej pod francuską kontrolą kraj: [[Saara|Saarę]] (niem. ''Saarland''; stolica [[Saarbrücken]]).

=== Podział administracyjny NRD ===
[[Plik:Flag of East Germany.svg|thumb|upright]]
[[Plik:DDR Bezirk.png|thumb]]
{{osobny artykuł|Podział administracyjny Niemieckiej Republiki Demokratycznej}}
[[Niemiecka Republika Demokratyczna]] była podzielona na:
* strefa radziecka
** [[Berlin]] (stolica o statusie specjalnym)
** [[Brandenburgia]]
** [[Meklemburgia]]
** [[Saksonia]]
** [[Saksonia-Anhalt]]
** [[Turyngia]]

Podział NRD od 1952 r. – 15 okręgów ([[język niemiecki|niem.]] ''Bezirke''):
* [[Okręg Chociebuż]] (''Cottbus'')
* [[Okręg Drezno]] (''Dresden'')
* [[Okręg Erfurt]]
* [[Okręg Frankfurt nad Odrą]] (''Frankfurt an der Oder'')
* [[Okręg Gera]]
* [[Okręg Halle]] (''Halle an der Saale'')
* [[Okręg Karl-Marx-Stadt]] (obecnie [[Chemnitz]])
* [[Okręg Lipsk]] (''Leipzig'')
* [[Okręg Magdeburg]]
* [[Okręg Neubrandenburg]]
* [[Okręg Poczdam]] (''Potsdam'')
* [[Okręg Rostock]]
* [[Okręg Schwerin]]
* [[Okręg Suhl]]
oraz stolica NRD: [[Berlin (wschodni)|Berlin]] (''część wschodnia'').

=== Berlin ===
[[Plik:Flag of Berlin.svg|thumb|upright|Flaga Berlina Zachodniego]]
{{osobny artykuł|Berlin Zachodni|Berlin (wschodni)}}
Stolica Niemiec miała w latach 1945–1990 specjalny status. Miasto było również, podobnie jak cały kraj, podzielone na [[Sektory Berlina|4&nbsp;sektory okupacyjne]]: sektory amerykański, brytyjski i francuski zwano [[Berlin Zachodni|Berlinem Zachodnim]] ''Westberlin'' (pisownia w NRD), ''Berlin (West)'' (pisownia w RFN), który był oddzielony w latach 1961–1989&nbsp;r. [[Mur Berliński|Murem Berlińskim]] od wschodniej części miasta i od radzieckiej strefy. [[Berlin (wschodni)]] (''Berlin w NRD, Berlin (Ost) w RFN'') od 1949 pełnił funkcję stolicy [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]] (Niemieckiej Republiki Demokratycznej).{{clear}}

=== Podział administracyjny Republiki Weimarskiej ===
{{#lsth:Republika Weimarska|Podział administracyjny}}

== Zobacz też ==
{{Commons|Verwaltungsgliederung Deutschlands}}
* [[Miasta w Niemczech]]
* [[Rejencja]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Niemcy}}
{{Podział administracyjny państw Europy}}

[[Kategoria:Podział administracyjny Niemiec| ]]

Szablony użyte w tym artykule:

Republika Weimarska (edytuj)
Szablon:Clear (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Commons (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Dmbox (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Flaga/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Ikona (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Image label (edytuj)
Szablon:Image label begin (edytuj)
Szablon:Image label end (edytuj)
Szablon:Navbox/styles.css (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Niemcy (edytuj)
Szablon:Niemcy kraje związkowe (edytuj)
Szablon:Osobny artykuł (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie niskim)
Szablon:Państwo (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo/core (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Badenia-Wirtembergia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Bawaria (edytuj)
Szablon:Państwo dane Berlin (edytuj)
Szablon:Państwo dane Brandenburgia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Brema (edytuj)
Szablon:Państwo dane Dolna Saksonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Hamburg (edytuj)
Szablon:Państwo dane Hesja (edytuj)
Szablon:Państwo dane Meklemburgia-Pomorze Przednie (edytuj)
Szablon:Państwo dane Nadrenia-Palatynat (edytuj)
Szablon:Państwo dane Nadrenia Północna-Westfalia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Niemcy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Państwo dane Saara (edytuj)
Szablon:Państwo dane Saksonia (edytuj)
Szablon:Państwo dane Saksonia-Anhalt (edytuj)
Szablon:Państwo dane Szlezwik-Holsztyn (edytuj)
Szablon:Państwo dane Turyngia (edytuj)
Szablon:Podział administracyjny państw Europy (edytuj)
Szablon:Projekt siostrzany (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Przypisy (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Szablon nawigacyjny (tekst źródłowy) (zabezpieczony na poziomie wysokim)
Szablon:Zobacz też (edytuj)
Moduł:Ikona (edytuj)
Moduł:Ikona/dane (edytuj)
Moduł:Navbox (edytuj)
Moduł:Navbox/printer/default (edytuj)
Moduł:Navbox/res (edytuj)
Moduł:Sprawdź (edytuj)
Moduł:String (edytuj)

Wróć do Podział administracyjny Niemiec.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Podział_administracyjny_Niemiec”