nie

Podobna pisownia: -nie • NIE • nie- • niee • nié

nie (język polski)

wymowa:: IPA: [ɲɛ], AS: [ńe], zjawiska fonetyczne: zmięk.; ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i ^?/i

znaczenia:

partykuła

(1.1) zaprzeczenie w odpowiedzi na pytanie o prawdziwość czegoś

(1.2) zaprzeczenie orzeczenia, także innych wyrazów

(1.3) podkreślenie obojętności mówiącego co do czynności

(1.4) w połączeniu z rzeczownikiem tworzy zaprzeczone zdanie bezpodmiotowe

(1.5) wyraża zakaz

(1.6) stosowana w funkcji stylistycznej w celu uczynienia propozycji bądź sugestii bardziej uprzejmymi^[1]

(1.7) pot. używana na końcu frazy, w celu wyrażenia chęci potwierdzenia jej prawdziwości przez współrozmówcę lub otrzymania aprobaty; często stosowana wraz ze zmianą intonacji^[2]

zaimek, forma fleksyjna

(2.1) B. od: ono

(2.2) B. od: one

odmiana:: (1.1-7) nieodm.; (2.1) zob. ono; (2.2) zob. one

przykłady:: (1.1) — Czy pożyczysz mi 50 złotych? — Nie!; (1.2) Nie mam już pieniędzy.; (1.2) Dlaczego nie umyłeś rąk?; (1.3) Czego bym nie zrobił, mój szef i tak uważa, że źle to robię.; (1.4) Niektórych opinii nie sposób udowodnić.; (1.4) Nie sposób z nim kulturalnie porozmawiać.; (1.5) Nie rób tego.; (1.6) Nie napiłbyś się piwa?; (1.6) Nie wstąpiłaby pani do mnie na chwilę?^[1]; (1.7) Oni chyba są ze Szczecina, nie?^[3]; (2.2) Niektóre grzyby są trujące, więc uważaj na nie.

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.7) nieprawdaż, czyż nie, pot. co nie

antonimy:: (1.1) tak, ano, no

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:: partyk. ni; tem. słow. nie-; rzecz. ni n, niecierpek mzw

związki frazeologiczne:: nie, to nie

etymologia:: (1.1-4) zaświadczone od XIV w.; ogsłow. (por. czes. ne, ros. не) < prasł. *ne → nie (por. litew. ne, łac. ne, gr. ναί, νή, st.ind. ná-^{[potrzebna transkrypcja na staroindyjski]}) < praindoeur. *ne → nie^[4]

uwagi:: (1.1-4) Pisany łącznie z rzeczownikami, przymiotnikami i (od niedawna) z imiesłowami; osobno, jeżeli na ten wyraz pada akcent („moja żona jest nie ładna, a bardzo piękna”); (2.1-2) Forma używana po przyimkach. Samodzielnie używa się formy je.

tłumaczenia:

albański: (1.1) jo; (1.2) nuk
aleucki: (1.1) kugu, kuuguu
angielski: (1.1) no, pot. nope; (1.2) not, zaprzeczenie rzeczownika no; (1.5) don't; (1.7) isn't it?; (2.2) them, pot. 'em
arabski: (1) لا, ليس ,مش, لن
asamski: (1.1) নহয়; (1.2) নহয়; (1.7) নহয়
atikamek: (1.1) nama
baskijski: (1.1) ez; (1.2) ez
białoruski: (1.1) не; (1.2) не; (1.3) ні, не
bułgarski: (1.1) не
chiński standardowy: (1.1) 不对 (búduì); (1.2) czas teraźniejszy: 不 (bù), czas przeszły: 没 (méi), 没有 (méiyǒu); (1.3) 不 (bù); (1.5) 别 (bié), 不要 (búyào); (1.6) 不 (bù)
chorwacki: (1.1) ne; (1.2) ne; (1.3) ne
czeski: (1.1) ne; (1.2) ne
dolnołużycki: (1.1) ně; (1.2) nje, rzadko nja, njo, w przeciwstawieniu nic
duński: (1.1) nej, ikke
esperanto: (1.1) ne; (1.2) ne; (1.5) ne; (1.7) ĉu ne?
estoński: (1.2) ei
fiński: (1.1) ei
francuski: (1.1) non, ne … pas
górnołużycki: (1.1) ně; (1.2) w przeciwstawieniu nic
gruziński: (1.1) არა (ara); (1.2) არ (ar)
hawajski: (1.1) ʻaʻole, ʻaʻohe
hebrajski: (1.1) לא (lo); (1.2) לא (lo)
hiszpański: (1.1) no
inuktitut: (1.1) ᐋᒃᑲ (aakka)
islandzki: (1.1) nei, ekki
japoński: いいえ (iie)
jidysz: (1.1) ניין (nejn); (1.2) נישט (niszt), ניט (nit)
kabowerdeński: (1.1) nau
kanuri: (1.1) á'à
kaszubski: (1.1) nié; (1.2) nie, ni; (1.3) nie, ni; (1.4) nie, ni
kataloński: (1.1) no
kazachski: (1.1) жоқ
koreański: (1.1) 아니오
litewski: (1.1) ne
łaciński: non
maya: (1.1) ma’
niderlandzki: (1.1) nee; (1.2) niet
niemiecki: (1.1) nein; (1.2) nicht, zaprzeczenie rzeczownika kein(e); (1.5) nicht; (1.7) nicht?, nicht wahr?
nowogrecki: (1.1) όχι, μην, δεν, μη
nowopruski: (1.1) ni
ormiański: (1.1) ոչ (wocz), pot. չէ (cze); (1.2) չ-
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.1) , , ; (1.1-2)
portugalski: (1.1) não
rosyjski: (1.1) нет; (1.2) не; (1.3) не; (1.5) не
rumuński: (1.2) nu
shona: (1.1) kwete
słowacki: (1.1) nie
staroegipski: (1.2) (n)
suahili: (1.1) hapana
szkocki gaelicki: (1.2) cha, chan
szwedzki: (1.1) nej; (1.2) inte, ej, icke, ente; zaprzeczenie rzeczownika: icke, ingen, inget; (1.4) ingen, inget
tagalski: (1.1) hindi
tahitański: (1.1) aita
turecki: (1.1) hayır
tuvalu: (1.1) ikai
ukraiński: (1.1) ні; (1.2) не
węgierski: (1.1) nem; (1.2) nem, brak czegoś nincs(en); (1.5) ne; (1.7) nem?
wilamowski: (1.1) nȧ, na; (1.2) ny
włoski: (1.1) no
wolof: (1.1) deedeet, déedéet

źródła:

↑ ^1,0 ^1,1 Porada „Dodatkowe funkcje partykuły nie” w: Poradnia językowa PWN.
↑ Hasło „nie I” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ Mariusz Cieślik, Śmieszni kochankowie, 2004, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
↑ Hasło „nie” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 283.

nie (język afrykanerski)

wymowa:: ^?/i

znaczenia:

przysłówek

(1.1) nie (zaprzeczenie czasownika)

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:: Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz afrykanerski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

nie (język francuski)

wymowa:: IPA: /ni/; ^?/i

znaczenia:

czasownik, forma fleksyjna

(1.1) 1. os. lp ter. trybu oznajmującego od nier

(1.2) 3. os. lp ter. trybu oznajmującego od nier

(1.3) 1. os. lp ter. trybu łącznego od nier

(1.4) 3. os. lp ter. trybu łącznego od nier

(1.5) 2. os. lp trybu rozkazującego od nier

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

nie (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

partykuła

(1.1) w złożeniach z czasownikami nie

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:: (1.1) sic

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

nie (język niemiecki)

wymowa:: IPA: [niː] ^?/i; ^?/i

znaczenia:

przysłówek

(1.1) nigdy

odmiana:: (1.1) nieodm.

przykłady:: (1.1) Ich habe das nie gesehen. → Nigdy tego nie widziałem.

składnia:

kolokacje:

synonimy:: (1.1) niemals

antonimy:: (1.1) immer

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

nie (romániço)

wymowa:

znaczenia:

partykuła

(1.1) nie

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:: (1.1) sic

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

nie (język słowacki)

wymowa:

znaczenia:

partykuła

(1.1) nie

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

[poradnia_pwn-1] 1,0 ^1,1 Porada „Dodatkowe funkcje partykuły nie” w: Poradnia językowa PWN.

[2] Hasło „nie I” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.

[3] Mariusz Cieślik, Śmieszni kochankowie, 2004, Narodowy Korpus Języka Polskiego.

[4] Hasło „nie” w: Izabela Malmor, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Szkolne PWN ParkEdukacja, Warszawa-Bielsko-Biała 2009, ISBN 978-83-262-0146-2, s. 283.

[1]