Zygmunt Zagórowski

polski nauczyciel, urzędnik oświatowy

Zygmunt Stanisław Zagórowski[a] (ur. 2 maja 1886 w Nowym Targu, zm. 1944 w Warszawie) – polski nauczyciel, urzędnik oświatowy.

Zygmunt Zagórowski
Ilustracja
Zygmunt Zagórowski (przed 1926)
Data i miejsce urodzenia

2 maja 1886
Nowy Targ

Data i miejsce śmierci

1944
Warszawa

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Stanowisko

nauczyciel

Rodzice

Wojciech, Maria

Małżeństwo

Julia

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi Cywilnej (w czasie pokoju)

Życiorys

edytuj

Zygmunt Stanisław Zagórowski urodził się 2 maja 1886 w Nowym Targu jako syn Wojciecha i Marii[1][2]. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium[1].

Rozporządzeniem C. K. Rady Szkolnej Krajowej z 19 lipca 1909 jako kandydat stanu nauczycielskiego został mianowany zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Gorlicach z ważnością od 1 września 1909 (tego dnia złożył przysięgę służbową)[3]. Uczył tam języka łacińskiego i języka polskiego[4]. Od 28 grudnia 1909 do końca czerwca 1910 był na urlopie celem poratowania zdrowia[5]. Rozporządzeniem z 22 lipca 1911 otrzymał posadę nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Trembowli i jednocześnie został przydzielony do C. K. I Wyższego Gimnazjum w Nowym Sączu[6][7][8][9]. Uczył tam języka polskiego i języka niemieckiego, był założycielem i zawiadowcą szkolnej kasy oszczędności uczniów oraz kierownikiem kółka literackiego[10][11][12]. Reskryptem z 21 stycznia 1913 otrzymał stałą posadę rzeczywistego nauczyciela w nowosądeckim gimnazjum z dniem 1 lutego 1913, a od 10 maja 1913 przebywał na sześciotygodniowym urlopie udzielonym dla celów naukowych[13]. 7 października 1913 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[14]. W styczniu 1914 uzyskał stopień naukowy doktora filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim[1][2]. 11 kwietnia 1914 został przydzielony do służby w C. K. Rady Szkolnej Krajowej we Lwowie[15]. Po śmierci dyrektora C. K. I Gimnazjum w Tarnopolu, Maurycego Maciszewskiego, w połowie 1917 został powołany na jego następcę, jednak posady nie objął z uwagi na przydzielenie do C. K. Rady Szkolnej Krajowej[16], gdzie pozostawał pomocnikiem pedagogicznym do 1918[17].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został urzędnikiem oświaty II Rzeczypospolitej. Na początku lat 20. w charakterze wizytatora był kierownikiem (naczelnikiem) Wydziału Administracyjnego oraz p.o. dyrektora Departamentu II Szkolnictwa Średniego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[18][19][20][21][22]. 24 kwietnia 1924 w Warszawie uczestniczył w pierwszym ogólnopolskim Zjeździe Nauczycieli-Polonistów[23]. W 1924 był równolegle nauczycielem języka niemieckiego w Wyższej Szkole Handlowej w Warszawie[1][24]. Wykładał też język niemiecki w Wyższej Szkole Dziennikarskiej w Warszawie[1][25][26]. W 1926 był członkiem komisji do oceny książek do czytania dla młodzieży szkolnej[1][27]. Został kierownikiem Departamentu Szkolnictwa Średniego MWRiOP[1]. Działał jako kurator fundacji Domu Akademiczek w Warszawie[1]. Publikował opracowania, artykuły i recenzje z zakresu historii literatury oraz szkolnictwa na łamach czasopism literackich i pedagogicznych w latach 1912–1936[1]. Ponadto w latach 20. wydał dwa roczniki dotyczące szkolnictwa średniego w Polsce[1]. Pełnił funkcję sekretarza komisji terminologii morskiej Polskiej Akademii Umiejętności[1]. Do 1939 był urzędnikiem Departamentu Nauki i Szkół Wyższych MWRiOP[28].

Od 4 lipca 1910 był żonaty z Julią z domu Boziewicz[1]. Zginął w pierwszych dniach powstania warszawskiego rozstrzelany przy ul. Marszałkowskiej 21[29][30]. W 1949 został formalnie uznany za zmarłego przez Sąd Grodzki w Warszawie[31].

Publikacje

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj
  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Sigismund Zagórowski”.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 828.
  2. a b Kronika. Z Uniwersytetu. „Gazeta Lwowska”. Nr 17, s. 2, 23 stycznia 1914. 
  3. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Gorlicach za rok szkolny 1914. Gorlice: 1914, s. 74.
  4. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Gorlicach za rok szkolny 1914. Gorlice: 1914, s. 59.
  5. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Gorlicach za rok szkolny 1914. Gorlice: 1914, s. 59, 75.
  6. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Gorlicach za rok szkolny 1914. Gorlice: 1914, s. 77.
  7. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Trembowli za rok szkolny 1911/12. Trembowla: 1912, s. 3, 4.
  8. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Trembowli za rok szkolny 1936/37. Trembowla: 1937, s. XXXVIII.
  9. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1912. Nowy Sącz: 1912, s. 67.
  10. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1912. Nowy Sącz: 1912, s. 63.
  11. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1913. Nowy Sącz: 1913, s. 41.
  12. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1914. Nowy Sącz: 1914, s. 41, 75, 77, 79.
  13. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1913. Nowy Sącz: 1913, s. 44.
  14. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1914. Nowy Sącz: 1914, s. 45.
  15. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum I Wyższego w Nowym Sączu za rok szkolny 1914. Nowy Sącz: 1914, s. 46.
  16. Kronika zakładu z lat 1914–1925. W: Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum I. im. W. Pola w Tarnopolu za rok szkolny 1914-1925. Tarnopol: 1925, s. 3.
  17. a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 999, 1020.
  18. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 45, 47.
  19. P. dr. Zygmunt Zagórowski dyrektor departamentu szkół średnich w min. oświaty. „Kurier Czerwony”. Nr 151, s. 1–2, 3 lipca 1925. 
  20. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 2, 5, 9.
  21. U Dyr. Z. Zagórowskiego. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 1, s. 14, 15, 9 stycznia 1926. 
  22. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 13, s. 378, 1 października 1926. 
  23. Zjazd nauczycieli-polonistów. „Kurier Warszawski”. Nr 116, s. 1, 25 kwietnia 1924. 
  24. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów/Warszawa: Książnica Polska, 1924, s. 108.
  25. Wyższa Szkoła Dziennikarska. „Kurier Warszawski”. Nr 213, s. 3, 1933. 
  26. Wyższa Szkoła Dziennikarska w Warszawie. Sprawozdanie za XXI Rok Szkolny 1937-1938 oraz Program na Rok 1938-1939. Warszawa: 1938, s. 47.
  27. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 8.
  28. W przeddzień reformy naszych magisteriów. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 9-10, s. 152, 1 maja 1939. 
  29. Lista cywilnych ofiar powstania - Zygmunt Zagórowski [online], www.1944.pl [dostęp 2023-08-03].
  30. Maria Czajkowska. Wyższa Szkoła Dziennikarska po roku 1945. „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”. Nr 10/3, s. 417, 1971. 
  31. Informacja w bazie straty.pl. Zygmunt Zagórowski. straty.pl. [dostęp 2020-11-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-25)].
  32. Nowe książki. „Przegląd Pedagogiczny”. Nr 1, s. 31, 8 stycznia 1927. 
  33. M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi w służbie państwowej”.

Bibliografia

edytuj