Zofia Lindorf

polska aktorka teatralna i filmowa
(Przekierowano z Zofia Lindorfówna)

Zofia Lindorf, znana jako Zofia Lindorfówna (ur. 12 lutego 1905 w Lublinie, zm. 3 stycznia 1975 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Zofia Lindorf
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1905
Lublin

Data i miejsce śmierci

3 stycznia 1975
Warszawa

Zawód

aktorka

Lata aktywności

1922–1974

Odznaczenia
Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób Zofii Lindorfówny i Stefana Martyki na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys

edytuj

Urodziła się w rodzinie Karola Lindorfa (zm. 1939) i Anny z Bończa-Waśniewskich (zm. 1945)[1]. Od 1913 r. mieszkała w Warszawie, gdzie ukończyła Gimnazjum im. Marii Konopnickiej, a w 1922 r. Kursy Wokalno-Dramatyczne H. J. Hryniewieckiej. W tym samym roku (1922), po popisie szkolnym, została zaangażowana przez Ludwika Solskiego do Teatru Rozmaitości[2].

W czasie okupacji niemieckiej, aż do powstania warszawskiego, pracowała jako kelnerka w kawiarniach Cafe Bodo i U Aktorek. Okres od sierpnia 1944 do września 1945 r. spędziła na tułaczce w Radomiu, Zakopanem, Nałęczowie i Podkowie Leśnej.

W październiku 1945 r. wróciła do Warszawy. 19 stycznia 1955 r. na wniosek Ministra Kultury i Sztuki została odznaczona Medalem 10-lecia Polski Ludowej[3]. Od 1959 r. była członkiem Towarzystwa Filologii Klasycznej. Na Uniwersytecie Warszawskim prowadziła dorywczo zajęcia z recytacji klasyków literatury greckiej i rzymskiej. Przez cały okres działalności scenicznej związana była wyłącznie z teatrami warszawskimi. W 1968 r. z powodu choroby serca przeszła na rentę[4].

W maju 1973 otrzymała tytuł członka zasłużonego SPATiF-ZASP. 14 lipca 1973 odbył się jubileusz jej pięćdziesięciolecia jej pracy artystycznej.[potrzebny przypis]

Była żoną aktora Józefa Węgrzyna, potem prawnika Aleksandra Dziewałtowskiego-Gintowta, a następnie Stefana Martyki[2].

Zmarła w wieku niespełna 70 lat. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 53-4-16)[1].

Przebieg pracy

edytuj

W trakcie swej 46-letniej kariery aktorskiej występowała na deskach 7 warszawskich teatrów[2]:

Kariera sceniczna

edytuj

Zadebiutowała 17 października 1922 r. na scenie warszawskiego Teatru Rozmaitości, w roli Janiny, w sztuce Sublokatorka, którego autorem jest Adam Grzymała-Siedlecki[4]. Inne spektakle z udziałem Lindorf, to m.in.:

  • 27 XII 1922: Popas króla jegomości scen. i reż. Adam Grzymała-Siedlecki – jako Nagość w kwiaty

Kilkanaście lat swej kariery (od 1924 do 1939 r.) poświęciła występom, głównie na deskach warszawskiego Teatru Narodowego:

Po zakończeniu tułaczki wojennej, przez prawie 12 lat (od 1946 do 1958 r.) współpracowała z warszawskim Teatrem Polskim:

Ostatnie 10 lat kariery scenicznej (od 1958 do 1967 r.) to jej powrót na scenę warszawskiego Teatru Narodowego:

W 1967 r. z powodu przewlekłej choroby serca przeszła na rentę.

Na srebrnym ekranie po raz pierwszy pojawiła się 4 listopada 1925 r., w obsadzie aktorskiej polskiego melodramatu pt. Iwonka, wyreżyserowanego przez Emila Chaberskiego[4].

  • 15 II 1929: Tajemnica skrzynki pocztowej film fabularny, reż. Aleksander Reich
  • 2 I 1930: Halka film fabularny, reż. Konstanty Meglicki – jako Zosia
  • 1 IV 1933: Pod twoją obronę film fabularny, reż. Edward Puchalski – jako zakonnica, siostra Gabriela
  • 25 XII 1934: Córka generała Pankratowa film fabularny, reż. Mieczysław Znamierowski – jako rewolucjonistka
  • 27 II 1936: Pan Twardowski film fabularny, reż. Henryk Szaro – jako duch Barbary Radziwiłłówny
  • 12 IV 1936: Róża film fabularny, reż. Józef Lejtes – jako Grzegorzowa
  • 17 IX 1936: Trędowata film fabularny, reż. Juliusz Gardan – jako Rita Szylinżanka
  • 27 II 1937: Płomienne serca film fabularny, reż. Romuald Gantkowski – jako żona Śmigielskiego
  • 20 III 1937: Ordynat Michorowski film fabularny, reż. Henryk Szaro – jako Rita, żona hr. Trestki
  • 17 III 1939: Trzy serca film fabularny, reż. Michał Waszyński – jako Michalinka, żona Aleksandra
  • 20 IV 1957: Kanał film wojenny, reż. Andrzej Wajda – jako kobieta szukająca córki

Telewizja

edytuj

Za debiut można uznać jej występ 16 maja 1957 r. na scenie Teatru Telewizji w sztuce Krystyny Salaburskiej Goście o zmierzchu, w reżyserii Władysława Sheybala[9].

3 września 1950 r. debiutowała w słuchowisku opartym na prozie Siemiona Babajewskiego pt. Kawaler Złotej Gwiazdy, w reżyserii Stefana Wronckiego, jako Smaglinka[10].

  • 16 VIII 1953: Błazen[11] Aleksander Świętochowski, reż. Zbigniew Koczanowicz – jako Justyna
  • 25 VIII 1956: We wtorek wieczorem Agatha Christie, reż. Janusz Warnecki – jako Joyce
  • 1 IX 1956: Świątynia bogini Astarte, Ojciec Rosario Agatha Christie i Victor Grauning, reż. Janusz Warnecki
  • 11 X 1956: Chwasty Adam Grzymała-Siedlecki, reż. Janusz Warnecki – jako Iza
  • 15 XI 1956: Przyjaciółka Agatha Christie, reż. Janusz Warnecki – jako Janina Helier
  • 4 XII 1956: Hydra lerneńska Agatha Christie, reż. Janusz Warnecki – jako Jean Moncrieffe
  • 7 IV 1958: Pierwej mama Józef Korzeniowski, reż. Natalia Szydłowska – jako Pułkownikowa
  • 20 IV 1958: Ruchome światełko Frederick Skerry, reż. Janusz Warnecki – jako Mrs Constance Mackie
  • 29 IV 1958: Monika Krystyna Salaburska, reż. Natalia Szydłowska – jako Pani
  • 22 VII 1958: Miód kasztelański Józef Ignacy Kraszewski, reż. Natalia Szydłowska – jako Cześnikowa Barbara Sulimirska
  • 6 I 1959: Wicek i Wacek[12] Zygmunt Przybylski, reż. Rudolf Ratschka – jako Jadwiga
  • 14 VI 1959: Deszcz Aniela Jasińska, reż. Natalia Szydłowska – jako Matka
  • 22 VII 1959: Hrabina Cosel Józef Ignacy Kraszewski, reż. Janusz Warnecki – jako Hrabina Reuss
  • 7 IX 1960: Aligatory Władysław Lech Terlecki, reż. Natalia Szydłowska – jako Matka
  • 13 IX 1960: Ostatni koncert Stanisława Fleszarowa-Muskat, reż. Janusz Warnecki – jako Justyna Chopinowa
  • 6 X 1960: Romans inspektora Lenoir Włodzimierz Odojewski, reż. Wiesław Opałek
  • 4 IX 1961: Opowieść o dobrym rycerzu Lancelocie Julia Hartwig, reż. Mieczysław Broniatowski – jako Księżna
  • 18 IV 1963: Okno na Koziej Janina Osińska, reż. Wanda Tatarkiewicz-Małkowska – jako pani Julia
  • 11 IV 1964: Krzyżacy Henryk Sienkiewicz, reż. Wanda Tatarkiewicz-Małkowska – jako Księżna Anna Mazowiecka
  • 24 IX 1974: Kalejdoskop krakowski Julia Hartwig, reż. Mieczysław Broniatowski.

Przypisy

edytuj
  1. a b Cmentarz Stare Powązki: RUDOLF STRASZEWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-12-12].
  2. a b c Zofia Lindorfówna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2020-10-25].
  3. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazana jako Lindorf-Martyka Zofia.
  4. a b c Zofia Lindorf [online], FilmPolski [dostęp 2023-07-18] (pol.).
  5. Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-10-25].
  6. Lelewel (Wyspiański) – Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2020-10-25].
  7. Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-10-25].
  8. Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-10-25].
  9. Goście o zmierzchu, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2020-10-25].
  10. Kawaler Złotej Gwiazdy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia) [dostęp 2020-10-25].
  11. Polona [online], polona.pl [dostęp 2020-10-25].
  12. Zygmunt (1856–1909) Przybylski, Wicek i Wacek. Komedya w 4 aktach oryginalnie napisana przez Zygmunta Przybylskiego, 1886 [dostęp 2020-10-25].

Linki zewnętrzne

edytuj