Złocień polny

gatunek rośliny

Złocień polny (Glebionis segetum (L.) Fourr.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Jako gatunek rodzimy występuje w Europie, Afryce i Azji, ponadto gatunek zawleczony do Ameryki Północnej i Południowej, Australii i Nowej Zelandii[3]. W Polsce jest gatunkiem niezbyt częstym; rośnie głównie w północnej oraz południowo-zachodniej części kraju[4][5].

Złocień polny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

Glebionis

Gatunek

złocień polny

Nazwa systematyczna
Glebionis segetum (L.) Fourr.
Ann. Soc. Linn. Lyon, sér. 2, 17: 90 (1869)
Masowe występowanie złocienia polnego

Liście tego gatunku są jadalne, stanowią dodatek do sałatek w Grecji[6] i w Chinach[7]. Poza tym roślina uprawiana jest jako ozdobna[7].

Morfologia

edytuj
Pokrój
Naga, nieco gałęzista, niebieskawozielona roślina.
Łodyga
O wysokości 20–60 cm.
Liście
Podługowate lub odwrotnie jajowato podługowate, obejmujące łodygę. Liście niższe pierzasto wcinane, wyższe – wcinano ząbkowane.
Kwiaty
Złocistożółte, zebrane w koszyczki o średnicy 25–40 mm. Wewnętrzne łuski okrywy szeroko, błoniasto obrzeżone, bez puchu kielichowego.
Owoc
Dziesięciożeberkowe niełupki o długości 2,5–3,5 mm. Brzeżne niełupki oskrzydlone, środkowe – bez skrzydełek[4][8].

Biologia i ekologia

edytuj

Roślina jednoroczna. Roślina segetalna. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Rośnie na polach, przydrożach i siedliskach ruderalnych. Liczba chromosomów 2n = 18[4]. Gatunek charakterystyczny upraw okopowych z zespołu Spergulo-Chrysanthemetum[9].

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii NT (bliski zagrożenia)[10].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-27] (ang.).
  3. Glebionis segetum na GRIN. [dostęp 2017-11-27]. (ang.).
  4. a b c Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
  6. Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 610. ISBN 978-1-842466346.
  7. a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 390, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  9. Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
  10. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.