Wojsiełk, (lit. Vaišelga) (ur. 1223[1], zm. 1267 we Włodzimierzu) – wielki książę litewski w latach 12641267.

Wojsiełk
Ilustracja
Wielki książę litewski
Okres

od 1264
do 1267

Poprzednik

Treniota

Następca

Szwarno

Dane biograficzne
Data urodzenia

1223

Data i miejsce śmierci

1267
Włodzimierz

Ojciec

Mendog

Roman
Wojsiełk
Vaišelga
mnich
ilustracja
Data urodzenia

1223

Data śmierci

16 grudnia 1268

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Patriarchat Konstantynopolitański

Śluby zakonne

1254

Życiorys

edytuj

Książę Nowogródka

edytuj

Wojsiełk był synem Mendoga. Za rządów ojca około 1239 roku został mianowany księciem Nowogródka i otrzymał w zarząd Czarną Ruś. W 1254 roku zrezygnował z tronu, przyjął chrzest w obrządku bizantyjskim i wstąpił pod imieniem Roman do klasztoru prawosławnego. Przypisuje mu się założenie Monasteru Ławryszewskiego nad Niemnem[2]. W 1263 po zamordowaniu króla Mendoga przez spiskowców uciekł z Litwy i schronił się w Monasterze Leszczyńskim pod Pińskiem[3].

Wielki książę litewski

edytuj

W 1264 roku na apel wodzów litewskich Wojsiełk powrócił do ojczyzny celem opanowania napiętej sytuacji wewnętrznej. Wspierany przez przybyłe z nim oddziały ruskie spacyfikował powstanie w Auksztocie, pokonał lokalnych kunigasów i ponownie zjednoczył Litwę. Wypędził z kraju Dowmunta, inicjatora królobójstwa z 1263 roku. Innych buntowników wymordował. W latach 1266–1267 prowadził wojnę z Pskowem, podporządkował władzy litewskiej księstwo połockie. Pod naciskiem dziedziców Daniela Halickiego, którzy żądali zwrotu Rusi Czarnej uznał swoim następcą księcia Szwarnę i uczynił go koregentem.

Abdykacja

edytuj

W 1267 roku Wojsiełk ustąpił z tronu przekazując pełnię władzy nad Litwą w ręce Szwarny. Ponownie wstąpił do klasztoru prawosławnego. Powrócił jednak kilka miesięcy później do spraw politycznych, gdy książęta halicko-włodzimierscy pokłócili się o posiadane ziemie. Zaproszony jako arbiter przez Lwa Daniłowicza i Wasylka Romanowicza na zjazd ugodowy, Wojsiełk został zamordowany przez Lwa Halickiego w monasterze michajłowskim w Włodzimierzu[4].

Pochowany został w monasterze św. Michała Archanioła we Włodzimierzu[5].

Przypisy

edytuj
  1. Jan Zaprudnik: Historical dictionary of Belarus. Lanham, Md.: Scarecrow Press, 1998. ISBN 0-8108-3449-9.
  2. Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 176. ISBN 978-83-61209-55-3.
  3. Mironowicz A.: Biskupstwo turowsko-pińskie w XI-XVI wieku. Trans Humana, 2011, s. 262. ISBN 978-83-61209-55-3.
  4. Yurii Dyba, Dyba J. Kaplica na wieży w Stołpiu i jej wołyńskie analogie // Do pieńkna nadprzyrodzonego. Sesja naukowa na temat rozwoju sztuki sakralnej od X do XX wieku na terenie dawnych diecezji Chełmskich. – Chełm: В. w., 2003. - T. 1: Referaty. – S. 36–51. [online] [dostęp 2017-02-15] (ang.).
  5. Rożko W.: Prawosławni swiatyni istorycznoji Wołyni. Łuck: Wołynśka Obłasna Drukarnia, 2009, s. 40-43. ISBN 978-966-361-412-0.

Bibliografia

edytuj
  • Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036.