Witold Zalewski

polski pisarz

Witold Zalewski (ur. 4 stycznia 1921 w Siedlcach, zm. 4 lutego 2009 w Warszawie) – polski pisarz, publicysta, scenarzysta, reportażysta, uczestnik powstania warszawskiego.

Witold Zalewski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1921
Siedlce

Data i miejsce śmierci

4 lutego 2009
Warszawa

Narodowość

polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • Splot słoneczny
  • Czarne jagody
Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy II klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Medal 10-lecia Polski Ludowej
Nagrody

Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia (1950), nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1965), nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia (1981), nagroda Funduszu Literatury (1989), Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta (2003)

Grób pisarza Witolda Zalewskiego na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Władysława[1] (zm. 1956), adwokata, majora Wojska Polskiego, i Wandy z Jasieńskich (zm. 1991)[2].

Podczas okupacji niemieckiej działał zarówno w podziemnym życiu literackim jak i w ruchu oporu: studiował historię na tajnych kompletach Uniwersytetu Ziem Zachodnich i należał do Armii Krajowej. Jako pisarz debiutował w 1943 roku na łamach pisma „Dźwigary”. Uczestniczył w walkach w Lubelskiem, następnie walczył w powstaniu warszawskim. Podczas zdobywania budynku PAST-y został ranny. Po kapitulacji powstania przebywał w Stalagu-IVB/Z w Zeithain, z którego wyszedł w 1945 roku.

Od 1946 roku pracował w redakcji tygodnika „Pokolenie”, zaś od 1948 był współredaktorem „Nowin Literackich”. W latach 19521963 pracował dla „Przeglądu Kulturalnego”, a od 1963 do 1970 roku dla „Kultury”. W latach 1967–1989 był kierownikiem literackim Zespołu Filmowego „Tor”. Członek Związku Literatów Polskich[3]. 23 sierpnia 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4]. Był członkiem PZPR, z której wystąpił po 13 grudnia 1981 roku.

Zmarł w Warszawie, pochowany 12 lutego 2009 roku[5] w grobie rodziny Zalewskich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera D-4-28)[2].

Twórczość

edytuj

Ordery i odznaczenia

edytuj

Nagrody

edytuj
  • Państwowa Nagroda Artystyczna III stopnia w dziale literatury za zbiór reportaży literackich pt. Traktory zdobędą wiosnę (1950)[7]
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1965)
  • Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie literatury za książkę Ostatni pokój (1981)[8]
  • Nagroda Funduszu Literatury (1989)
  • Nagroda Literacka im. Władysława Reymonta za całokształt twórczości (2003)

Przypisy

edytuj
  1. a b M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  2. a b Cmentarz Stare Powązki: ZALEWSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-18].
  3. Literatura i literaci w czasach zniewolenia
  4. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  5. Witold Zalewski – historia spełniona [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-09-30] (pol.).
  6. M.P. z 1955 r. nr 70, poz. 888 - Uchwała Rady Państwa z dnia 12 stycznia 1955 r. nr 0/105 - na wniosek Zarządu Głównego Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej „Prasa”.
  7. Bohdan Urbankowski, Czerwona msza czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
  8. Witold Zalewski w bazie filmpolski.pl

Bibliografia

edytuj
  • Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny, T. 9, pod red. J. Czachowskiej, A. Szałagan. Warszawa: WSiP, 2004, s. 373–374. ISBN 83-02-09242-8.

Linki zewnętrzne

edytuj