Wikipedysta:Grover ldz/brudnopis

Osiedle Chojny wyznaczone jest przez:

• ul. Graniczną – numery parzyste (od granicy Miasta do rzeki Olechówki), wzdłuż granicy zakładów przemysłowych (od rzeki Olechówki do ul. 3 Maja),
• ul. Pryncypalną – numery parzyste (od ul. 3 Maja do bocznicy kolejowej),
• wzdłuż bocznicy kolejowej (od ul. Pryncypalnej do torów PKP trasy Łódź-Kaliska – Łódź-Chojny),
• wzdłuż torów PKP trasy Łódź-Kaliska – Łódź-Chojny i trasy Łódź-Chojny – Koluszki (od bocznicy kolejowej do ul. Przyjacielskiej),
• ul. Przyjacielską (od torów PKP trasy Łódź-Chojny – Koluszki do ul. Zygmunta),
• ul. Zygmunta do ul. Kolumny,
• wzdłuż linii rozdzielającej prawnie tereny dawnych wsi Józefów i Bronisin (od ul. Kolumny do granicy Miasta),
• wzdłuż południowej granicy Miasta (od linii rozdzielającej prawnie tereny dawnych wsi Józefów i Bronisin do ul. Granicznej).^[3]

Granice obszaru osiedla administracyjnego Chojny pokrywają się z granicami osiedla SIM Stare Chojny.

Na obszar osiedla Chojny, wchodzą mniejsze osiedla, takie jak:

• Chojny Zatorze - osiedle położone na południe od linii kolejowej nr 540, na zachód od ul. Rzgowskiej
• Komorniki,
• Stare Górki,
• Nowe Górki,
• Józefów.

Pierwsze zapisy o wsi Chojny pochodzą z 1390r. i 1396r. roku, nazwa Chojny (Choini, Choyni, Choiny) pojawia się także w księgach sądowych łęczyckich z 1399r. Nazwa wsi pochodziła od terenów pokrytych lasami iglastymi (choinkami), zaroślami, krzakami (jakaś mapa z informacjami z którego roku). Badania archeologiczne prowadzone na obszarze od ul.Rzgowskiej do ul.Zygmunta wykazały, że na terenach obecnych Chojen rozwijało się osadnictwo neolityczne (8000-1800 p n.e.)^[4], prasłowiańskie (1200-250 pne) oraz wczesnośredniowieczne 570-1250ne. Badania topograficzne prowadzone przez Bohdana Baranowskiego przy trakcie piotrkowskim wykazały, że po obu stronach traktu była zwarta zabudowa tzw. ulicówka. (MAPA), były to pozostałości starej osady sprzed 1250r, co oznacza, że Chojny obok Retkini to najstarsze osady na terenie obecnej Łodzi. Najwcześniej zagospodarowane zapewne zostały leżące nad Nerem i Dobrzynką tereny tzw. opola chropskiego, które już w końcu XI w. z nadania monarszego, stały się własnością kapituły krakowskiej i nazywane były później dobrami pabianickimi. Natężenie procesu rozwoju osadnictwa na opisywanym obszarze wiązało się z kolonizacją na tzw. prawie niemieckim, zapoczątkowaną w XIIIw., ale której największe natężenie przypadało na XIV i XV w. Przypuszczalnie już w początkowej fazie tej kolonizacji powstały Chojny (późniejsze Chojny Maior=Duże). Przyjmuje się, że w XIVw. założono: Bałuty, Moskule, Retkinię, Rogi, Sokołów, Stoki, Widzew i być może Rokicie. W wieku XV dołączyły do nich:Chojny Minor (Małe) najstarsze z nich wzniesiono już w drugiej połowie XIV w., inne powstawały sukcesywnie aż po wiek XVII (Pabianka i Pielech). Jedne z nich występowały w bezpośrednim sąsiedztwie siedlisk wsi (i miasta), inne tworzyły samodzielne, oddalone od nich, punkty osadnicze. Licząc w porządku geograficznym, na poszczególnych podłódzkich rzeczkach wznosiły się następujące młyny. Na Bzurze – Młyn Łagiewnicki, na Białej Brzozie vel Sokołówce – radogoski młyn Kobiałki, a dalej Pabianka, Kalski Młyn i Młyn Sokołowski. Na Łódce, w obrębie ówczesnej Łodzi, młyn Korzecznik vel Grobelny, dalej Pielech i Mania, a poza nią Młyn Bruski. Na Jasieniu i jego dopływach funkcjonowały młyny: Araszt, Wójtowski, Księży, Kulom i Lamus, efemeryczny młyn Bączek, a dalej Rokicki Młyn oraz Chachuła. Na Olechówce znajdowały się młyny: Wiskicki, Chojeński i Koc vel Urban (Wg zapisów inwentaryzacyjnych z 1672 r dwukołowy). I wreszcie na Nerze działał młyn Charzew a tuż przy granicy miasta bezimienny młyn związany przypuszczalnie z Gorzewem. Żywot niektórych z tych młynów (Kobiałki, Pielech, Bączek, Koc) był krótkotrwały i nie pozostał po nich żaden ślad. Po innych pozostało jednak w planie miasta całkiem sporo reliktów, bądź to w postaci pomłyńskich stawów, np. na Młynku, Stawów Jana na Chojnach, w miejscu młynów Wójtowskiego i Książęcego oraz w Pabiance, bądź zabagnionych zagłębień. W kilku przypadkach przetrwały one w formie drobnych samodzielnych osad (Charzew, Chachuły). Trwały elementem osadniczym pozostały też dawne groble młyńskie, którymi przekraczają rzeki lokalne drogi, a nawet miejskie ulice. W jednym przypadku zachowały się nawet materialne relikty średniowiecznego budynku młyna – chodzi tu o drewniane fragmenty Młyna Wójtowskiego, wprawdzie nie tego najstarszego, lecz z XV w., odkryte w 2011 r. w Parku nad Jasieniem.

Wieś Chojny położona była na granicy powiatu Brzezińskiego (MAPA) przy dobrach łódzkich biskupa włocławskiego i dobrach pabianickich kapituły krakowskiej (jako nieliczne w tym rejonie). Na terenach województwa łęczyckiego (1454-1795)

Na przełomie XIV i XV wieku ukształtował się podział administracyjny wsi. Tereny od rzeki Olechówki na północ w stronę Łodzi liczące 11 łanów zostały nazwane Chojnami Wielkimi, natomiast 10 łanów po południowej stronie rzeki Chojnami Małymi. Wskazują na to zapiski z 1469 roku, kiedy to obie wsie miały wejść do parafii rzgowskiej^[5]. Wsie te posiadały formę zbliżoną do wielodrożnicy ^[6]

W opisie Jana Łaskiego z 1474 r znaleźć można informację, że na północy Chojen Wielkich znajduje się kaplica drewniana. Wiadomo, że pod koniec XV wieku na terenie wsi mieszkała szlachecka rodzina Chojeńskich, która mocno zabiegała o wybudowanie kościoła W 1492 ^[7] (lub według innych źródeł w 1491 albo w 1493^[8]) na terenie parafii św. Doroty w Mileszkach powstał kościół filialny, ufundowany przez Stanisława z Chojen Dużych herbu Jastrzębiec ^[9][10].

Był to kościół drewniany, jednonawowy kryty gontem.

Kościół, ten przetrwał 200 lat i został rozebrany dopiero na przełomie XVII i XVIII wieku a na jego miejscu postawiono nowy który funkcjonował aż do początków XX wieku^[11]

W 1793 roku Feliks Górski, właściciel Chojen, założył w północnej ich części osadę Dąbrowa, zasiedloną głównie przez osadników pochodzenia niemieckiego. Jej granicę zachodnią stanowiło Rokicie, a północną na dużym odcinku rzeka Dąbrówka

W 1892^[12] (lub w 12 sierpnia 1901^[13]) została erygowana parafię pw. św. Wojciecha przez arcybiskupa warszawskiego Wincentego Teofila Chościak Popiela. W związku z przyrostem wiernych zdecydowano się wybudować nową świątynię, budowa obecnego kościoła rozpoczęła się w 1902 roku. Kościół poświęcony został w 1929 przez biskupa ordynariusz diecezji łódzkiej Wincentego Tymienieckiego. W latach 1902-1924 wybudowano neogotycki kościół wg projektu architekta Józefa Dziekońskiego, a dwie niesymetryczne wieże (zaprojektowane przez Wiesława Kononowiecza) )wzorowane na tych z kościoła Mariackiego wybudowano do 1938 r.

W 1511 Jakub Romiszewski herbu Jelita poślubił Annę ze Stoków (córkę Jana z Łęk herbu Topór wnuczkę Sieciecha) i stał się posiadaczem okolicznych dóbr (m.in. Stoków, części Mileszek, Chojen).^[14][15][16] Następnym właścicielem Chojen był syn Jakuba i Anny - Jan Romiszewski (nazywany Janem z Stoków i Chojen). Natomiast syn Jana nazywany był już Jakub Stokowskim. W 1576 Jakób (łowczy łęczycki 1567-1576) i Stanisław (bracia), byli właścicielami Chojen, posiadali także Stoki, Wolę Stokowską, Lipinki, Wolę Mieczkowską, Bedoń i inne. W następnych latach dobra Stokowskich nie rozwijały się, a ziemia leżała odłogiem. W roku 1730 roku wieś była podzielona na trzy części którymi zarządzali członkowie rodziny Kaspar, Mikołaj i Antoni. W 1775 największą część Chojen posiadał Sulimierski (dwór z folwarkiem, browar, młyn, karczmę i 13 gospodarstw wiejskich). Stokowski i Janikowski posiadali resztę majątku (dwa folwarki, browar, młyn i 18 gospodarstw ) W XVIII wieku cześć należąca do Janikowskiego przeszła na Wągrowskiego z Radogoszcza. W 1786 pozostałe cześć przeszły na Benedykta Górskiego (1783 burgrabia grodzki warszawski, potem także sędzia ziemi łęczyckiej) syna Kazimierza i Magdaleny z Grzybowskich. W tym samym czasie Benedykt Górski ufundował dworek, w którym osiadł aby być bliżej swojego gospodarstwa. W I połowie XIX wieku dobra przeszły na córkę Benedykta Izabelę Walewską. Później właścicielem został Franciszek Kamiński. W roku jego śmierci 1853 pięcioro spadkobierców spłaciła Marianna Rudzka z Lenczowskich herbu Strzemię – żona Bonawentury Rudzkiego herbu Wężyk. Wartość majątku oszacowano wówczas na kwotę 86 tysięcy 700 rubli. Dobra dzierżawił niejaki Lisicki z Piotrkowskiego a sama właścicielka przebywała z synem w Dobrzelowie. W skład dóbr oprócz dworu wchodziła wówczas cegielnia, karczma i kilka chałup dla służby. W roku 1864 majątek nawiedził pożar, który strawił drewniane zabudowania gospodarcze oraz cegielnię. Zabudowania zostały odbudowane w dwa lata później znów w drewnie, pomimo, że właścicielka posiadała własną cegielnię. Po uwłaszczeniu chłopów podupadłe i zadłużone dobra Rudzka sprzedawała wolnym chłopom i kolonistom niemieckim. W roku 1874 ostatecznie pozbyła się majątku na rzecz Krystiana, jego syna o tym samym imieniu oraz Jana Krauze – kolonistów z Nowego Rokicia oraz Jerzego Fiszera – kupca z Ozorkowa. Parcelacja majątku oraz wysprzedawanie ziemi trwały nadal. Tereny najbliżej Łodzi, które później w roku 1906 wcielono wraz z Dąbrową do Łodzi i utworzono dzielnicę Nowe Chojny były przeznaczone pod działki budowlane. Sam folwark do lat 40 tych XX wieku pozostawał w rękach Franciszka Zimmermana i przekształcił się we wzorowe gospodarstwo rolne. Po II Wojnie Światowej majątek już wcielony do miasta przeszedł na skarb państwa. Park z dworem został przekształcony w ośrodek wypoczynkowo-rekreacyjny zwany Stawami Jana. W latach 90 tych XX wieku w wyremontowanym dworze mieściła się restauracja i administracja pobliskiego campingu.

W 1634 r zgonie z opisem Oskar Flatt w "Opisie Miasta Łodzi" z 1853r "na skrzyżowaniu starego traktu piotrkowskiego z piaszczystą drogą do Wiskitna i Rudy Pabianickiej" wyłonił się obraz najstarszego pomnika świeckiego w Polsce (kolumna Zygmunta w Warszawie jest 10 lat starsza). Pomnik był ufundowany przez Jana Mulinowicza (tak samo jak kielich, chrzcielnica, wieżyczkowa monstrancja). Pomnik składał się z piedestału (ok 2m) - wykonanego z czarnego marmuru podstawy z blokiem z z szarego marmuru zakończonego gzymsem, smukłej kolumny z szarego marmuru, o wysokości ok. 8 m zakończonej metrowym złoconym krzyżem. Na bokach piedestału były złocone łacińskie napisy fundacyjne i religijne^[17]. ("Bogu najlepszemu, najwyższemu Jan Mulinowic, mieszczanin krakowski, wzniósł w roku pańskim 1634", od północy COMPARA TE PASSO - Porównaj się z tym który cierpiał, od południa MONSTRA TE ESSE MATREM - pokaż, żeś matką).HISTORIA Pomnik upamiętniał wydarzenia związane z łódzką legendą, w 1634 roku w miejscu gdzie zbudowano kolumnę, bogaty kupiec z Krakowa przygranął, a potem usynowił i uczynił swoim dziedzicem biednego sierotę z Chojen Jana Mulinowicza (Mulinowica). Kiedy kolumna po ponad 200 latach zaczęła się sypać mieszkańcy odnowili ją własnymi siłami. W 1917 r. umieścili u podnóża pomnika głaz upamiętniający Tadeusza Kościuszkę i Wojciecha Bartosza Głowackiego, a całość ogrodzili niskim ceglanym murem. Przyczyniło się to prawdopodobnie do zniszczenia przez hitlerowców całego pomnika w listopadzie 1939 r. Po odzyskaniu przez Polskę wolności postawiono w tym miejscu postument z figurą Chrystusa.

W 1672 r w Chojnach Dużych znajdował się dworek drewniany, budynki gospodarcze, młyn, 12 zagród chłopskich i browar. Z czasem różnice między Chojnami Wielkim i Małymi zatarły się i usunięto przymiotnik z nazwy wsi.

W 1822 r. Chojny liczyły 52 domów i 422 mieszkańców (ówczesna Łódź liczyła 767 mieszkańców)^{[18] [19]}

W 1880r Wg Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Filipa Sulimierskiego tom I Chojny liczyły 4.) Ch., wś, pow. łódzki, gm. Ch., par. Mileszki, o 7 w. od Mileszek, o 5 od Łodzi, o 63 od rz. Warty. Leży na lewo od drogi bitej z Łodzi do Pabia¬nic. Ch. gmina należy do s. gm. okr. II w os. Ezgów, stacya pocztowa w Łodzi. W gmi¬nie znajdują się: cegielnie 4, młyn wodny, ko¬palnia torfu, szkoła, kantorat, lud. 2671. Wś Ch. ma kościołek filialny parafii Mileszki. Fol. CL z wsiami Ch., Dąbrowa, Dąbrowa Mała, Kowalszczyzna, Górki stare, Górki nowe. Rozległość wynosi m. 1439, a mianowicie grun¬ta orne i ogrody m. 772, łąk m. 183, pastw, m. 6, zarośli m. 373, wód m. 9, nieużytków i piatów m. 42. Budowli dworskich murowa¬nych 3, z drzewa 21. Jest młyn wodny, go¬rzelnia z młynem, stawy 2, pokłady torfu na 11 morg., który jest eksploatowany na potrze¬by miejscowe; wś Chojny osad 75, gruntu m. 915, wś Dąbrowa osad 39, gruntu m. 725, wś Dąbrowa Mała osad 4, gruntu m. 25, wś Kowalewszczyzna osad 7, gruntu m. 114, wś Górki Stare osad 9, gruntu m. 132, wś Górki Nowe osad 13, gruntu m. 177.^[20] W latach 70tych XIX wieku na Chojnach znajdowały się liczne przędzalnie, tkalnie bawełniarskie i wielu tkaczy chałupników (zapisy z tamtych lat informują, że na terenie Chojen mieszkali przedstawiciele 43 specjalności różnych rzemieśliczych)

W 1893 r liczba ludności wynosiła 3015 osób.

Pod koniec XIX wieku mieszkańcy Chojen chcieli utworzenia w Chojnach parafii. W wyniku tych zabiegów 12 sierpnia 1901^[21] roku wg innych źródeł 25 I 1885 r. ^[22]abp warszawski Wincenty Teofil Chościak Popiel ustanowił w Chojnach parafia św. Wojciecha Bidkupa i Męczennika. Kilka lat później parafia znalazła się w granicach Łodzi. Wzrost liczby wiernych nowo utworzonej parafii sprawił, iż zapadła decyzja o wybudowaniu murowanej świątyni. Prace rozpoczęto w roku 1902 według projektu warszawskiego architekta Józefa Dziekońskiego. Budowę głównej części świątyni ukończono w roku 1924. Nowy kościół poświęcił w roku 1928 ówczesny ordynariusz diecezji łódzkiej, bp Wincenty Tymieniecki. Wznoszenie dwóch kościelnych wież wg projektu Wiesława Kononowicza, wzorowanych na wieżach kościoła Mariackiego w Krakowie, trwało do roku 1938. W ołtarzu głównym nowej świątyni został umieszczony obraz Matki Bożej Pocieszenia, przeniesiony z głównego ołtarza dawnego kościoła. Stary kościół w 1927 przeniesiono na ul.Pomorską, a w 1961 r. został rozebrany.

W latach 1902-1924 powstaje neogotycki kościół WIEŻE MARACKIE 1938 WIEŻE (DOPISZ O KOŚCIELE).
W latach 1902-1903 przy okazji budowy kolei obwodowej^[23] powstaje stacja kolejowa Łódź Chojny^[24].
Postanowieniem Rady Ministrów z 18 X 1906 r. władze carskie (po 66 latach) inkorporują nowe tereny do Łodzi^[25] (całkowicie bądź częściowo) włączono wówczas do Łodzi miejscowości: Brus, Dąbrówkę, Dąbrówkę Małą, Chojny Kolonię, Doły, Karolew, osadę Rokicie Nowe, Rokicie Stare, Żubardź ^[26]; ^{w rezultacie tych zmian miasto zwiększyło się z 2739 do 3811 ha, a gęstość zaludnienia na l km 2 , która od 1840 do 1906 r. wzrosła z 50 do 12460 osób, zmniejszyła się teraz do ok. 9 tyś. osób.}

W 1915 r niemieckie władze okupacyjne włączyły do miasta Bałuty i Chojny Nowe, które wtedy liczyły odpowiednio ok. 100 i 30 tyś. mieszkańców i były zapewne jednymi z największych wsi w historii światowego osadnictwa, dodatkowo do miasta dołączono także Antoniew Stokowski, Dąbrowa, Radogoszcz, Rokicie Stare, Rokicie Wójtostwo, Rokicie Nowe, Widzew, Zarzew i Żabieniec. Dzięki włączeniu ich do miasta zlikwidowano nareszcie nienaturalną, administracyjną dwudzielność tworzącego przestrzenną całość organizmu miejskiego. W wyniku przyłączenia tych terenów obszar Łodzi powiększył się do 5875 ha.^[27]
Po wyzwoleniu przywrócono status sprzed wojny.
Po drugiej wojnie światowej ponownie włączono Chojny do Łodzi (12 luty 1946^[28]. ). W 11 kwietnia 1953^[29] roku Chojny obok Bałut, Polesia, Rudy, Starego Miasta, Śródmieścia i Widzewa zostały jedną z siedmiu dzielnic Łodzi, a 1 stycznia 1960 zostały połączone z Rudą i powstała dzielnica Górna. Z dniem 1 stycznia 1993 dzielnica została zlikwidowana, wchodząc w skład jednolitej gminy miejskiej Łódź.

W 1914 roku w czasie pierwszej wojny światowej na przedpolach Chojen (dokładnie w Gadce Starej) miała miejsce bitwa Łódzka, uważana przez historyków za największą operację manewrową I wojny światowej, która zakończyła się zajęciem Łodzi przez Niemców. ^[30]
W 1910 z inicjatywy właścicieli Starych Chojen - Zimermanów za dworem zostaje wybudowany zakład hydropatyczny, jego funkcjonowanie w 1914 przerywa wojna, pod koniec 1915 roku zostaje zaaranżowany w nim szpital do walki z gruźlicą.^[31] Następnie w 1919 roku wybudowano sanatorium przy ul.Kosynierów Gdyńskich 20 (dawniej ul.Kościuszki 65), w 1945 r szpital został nazwany imieniem dr.Alfreda Sokołowskiego obecnie jest tam Dom Pomocy Społecznej Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP NP im. bł. Edmunda Bojanowskiego ^[32](ŻRÓDŁO HISTORIA BO JEST RÓŻNA STRONA SIÓSTR)

Po zezwoleniu przez Kurię Generalną na założenie nowego konwentu (1 października 1925) zakonnicy osiedli się w Łodzi i kupili plac z małym domkiem, na którym miał stanąć duży, kilkupiętrowy szpital, z którego mogłaby korzystać bezpłatnie uboga ludność.

W sierpniu 1928 r. kamień węgielny pod budowę szpitala na 300 łóżek ze specjalistycznymi ambulatoriami i poradnią dla matek poświęcił ks. biskup Wincenty Tymieniecki. W roku 1939 zakończono budowę kaplicy i jednego skrzydła szpitala, (miało zostać oddane do użytku 29 września, w dzień patrona konwentu - św. Rafała Archanioła). Niestety 1 września wybuchła wojna i szpital wraz z całym terenem zajęli Niemcy.

Po wojnie szpital został przejęty przez zarząd miejski. Po długich staraniach prowincjała i kolejnych przeorów udało się jedynie zakonnikom odzyskać kaplicę, którą udostępniono chorym.

W 1945 roku do Łodzi przybyli bracia Bonifratrzy z Wilna, gdzie przez 300 lat prowadzili słynną aptekę ziołoleczniczą. Uruchomili aptekę ziołoleczniczą, która wkrótce stała się sławna nie tylko w Łodzi i okolicy.

W 1972 roku bracia zwrócili się do władz o zezwolenie na budowę domu, drugiego już w historii łódzkiego konwentu. Uzyskano ją jednak dopiero w 1978 roku, po licznych zabiegach i interwencjach u władz ojców z Zarządu Prowincji, a nawet generała zakonu o. Pierluigi Marchesiego, będącego w 1977 roku w Polsce na wizytacji.

W grudniu 1980 roku odbyło się poświęcenie nowego budynku konwentu i kaplicy. W specjalnym pawilonie znalazła pomieszczenie poradnia ziołolecznictwa wraz z apteką.

Po 1990 roku otworzono także środowiskową Stację Opieki Socjalnej Bonifratrów oraz Ośrodek Rehabilitacji. 1 Stycznia 2000 r. po latach starań Bonifratrzy zaczęli prowadzić Szpital świętego Jana Bożego i utworzyli poradnię POZ.^[33]

W 1928 r. powstaje z inicjatywy ks.Feliksa Kąkolewskiego cmentarz na Kurczakach, w czasie okupacji chowano tam łódzkich katolików.^[34]
W 1935 r. zgodnie z planami William Heerleina Lindleya na terenie Chojen i Starych Górek rozpoczęto wiercenie dwóch studni głębinowych sięgających górnych i dolnych pokładów kredy (120-900m pod ziemią), po wykonaniu odwiertów wieże wiertnicze rozebrano i na ich miejscu ustawiono murowane budynki^[35]. Jeden z nich znajduje się na tyłach kościoła św.Wojciecha przy ulicy Kolumny 30.
29 maja 1978 odbywa się zebranie założycielskie Spółdzielni Mieszkaniowej "Chojny". Jako pierwsze powstały bloki^[36]:

• 6.06.1980 blok Nr 7 przy ul. Społecznej 3 na terenie pierwszego przedsięwzięcia - osiedla "Komorniki"
• 31.07.1980 blok Nr 204 przy ul. Kurczaki na terenie drugiego przedsięwzięcia - osiedla "Kurczaki"
  

W latach 1984-1988 wybudowano na 38ha terenów przy Rzgowskiej na podstawie projektu architekta Janusza Wyżnikiewicza Szpital - Pomnik Matki Polki z oddziałami ginekologiczno -położniczym i pediatrycznym (1990), a w 1991 – oddano lądowisko dla helikopterów. W 1997 roku na bazie szpitala powstał Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki^[37]

Liczba ludności osiedla Chojny w ostatnich 10 latach malała  :

• 2003r. 36.365 osób
• 2004r. 36.120 osób
• 2005r. 35.909 osób
• 2006r. 35.679 osób
• 2007r. 35.278 osób
• 2008r. 34.968 osób
• 2009r. 34.829 osób
• 2010r. 34.572 osób
• 2011r. 34.092 osób
• 2012r. 33.766 osób
• 2013r. 33.486 osób
• 2014r. 33.448^[2] osób

Gęstość zaludnienia

Gęstość zaludnienia wynosi 2.908 os/km²

W Chojnach największe znaczenie ma kilka ulic, m.in.:

• Rzgowska(droga krajowa nr 1 (E75)) – główna ulica Chojen. Przy Rzgowskiej znajduje się też Kościół pw. Wojciecha Biskupa Męczennika i Cmentarz katolicki Św. Franciszka, odlewania żeliwa (połowa XIX wieku) Zakłady Fakora,Dwór Benedykta Górskiego z końca XVIII wieku, dojazd do dworca, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi, Stawy Jana. Obecnie ważna ulica Łodzi.
• Paradna – po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę. Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od przymiotnika paradny 'odświętny, galowy, reprezentacyjny'.
• Graniczna – ulica wyznaczająca część granicy między dawną Rudą a dawnymi Chojnami. Po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. Nazwa z uzasadnieniem terenowym, ulica wyznaczała południową granicę Chojen.
• Tuszyńska – ulica równoległa do Rzgowskiej, prowadząca w kierunku podłódzkiej miejscowości Tuszyn, aczkolwiek do niej nie dochodzi, kończy się na Chojnach. Nazwa zatwierdzona urzędowo w 1863 r.
• Pryncypalna – po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała nazwę. Nazwa z terenowym uzasadnieniem, centralnie położona w dawnej wsi Chojny, utworzona od przymiotnika pryncypalny 'główny, najważniejszy'.
• Trybunalska – ulica we wsi Chojny istniejąca jako Rudzka, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. Nazwa bez terenowego uzasadnienia, utworzona od rzeczownika trybunał 'w dawnej Polsce szlachecki sąd drugiej i ostatniej instancji'.
• Kolumny – wschodnia przecznica Rzgowskiej, po włączeniu do Łodzi w 1945 r. zachowała nazwę. Nazwa utworzona od stojącego u początku ulicy przy Rzgowskiej pomnika wystawionego w 1634 r. przez mieszczanina krakowskiego Jana Mulinowicza na pamiątkę łaski, jakiej w tym miejscu jako ubogi sierota doznał. Kolumnę Niemcy zniszczyli w 1939 r. Obecnie w tym miejscu stoi kapliczka.
• Ustronna – ulica we wsi Chojny, po włączeniu do miasta w 1945 r. zachowała swą nazwę. Nazwa terenowo uzasadniona, utworzona od przymiotnika ustronny 'odludny, zaciszny, odosobniony'.
• Kurczaki – przy ulicy zlokalizowana jest krańcówka tramwajowa dla linii 5,6,15,16 oraz zakłady Hutchinson. Ulica we wsi Chojny istniejąca pierwotnie jako Jagiellońska, z chwilą włączenia do Łodzi przemianowana w 1946 r. Nazwa przejęta od dawnego obszaru leśnego w dobrach Chojny.

Nazwy ulic na Chojnach zmieniały się parokrotnie. Poniższa tabelka przedstawia historię nazw wybranych ulic^[38][39]:

Pętla tramwajowa lewostronna położona przy skrzyżowaniu ulic Rzgowskiej i Kurczaki, została uruchomiona 01 listopada 1975 roku. Skierowano na nią linie 18 i 28. Z czasem bieg kończyły tam 4, a od początku lat 90. XX wieku 6 i 15. Linia 28 została zlikwidowana w 1982 r., a dziesięć lat później 18 zmieniła krańcówkę. Po reformie komunikacyjnej od 1 stycznia 2001 roku dojeżdżają tam 5, 6 i 15, a od lipca 2008 roku także linia 16 dojeżdżająca do Zgierza. Od samego początku miała kształt pętli. Na osiem lat przed jej otwarciem, tramwaj dojeżdżał do mijanki Komorniki. Wcześniej bieg kończył przed torami kolejowymi, dzięki budowie wiaduktu w latach 1965–1967 mógł już połączyć Chojny. Przez długi okres dzielnicę Łódź Chojny z dzielnicą Łódź Bałuty łączyła również linia tramwajowa nr 2. Obecnie ma kształt pętli z dwoma torami i torem odstawczym, a na krańcówce swój bieg kończą tramwaje 5,6,15,16 i 16A.

Wytłuszczono ulice znajdujące się w granicach osiedla

• Linia nr 5

- Kurczaki - Rzgowska- Piotrkowska - Przybyszewskiego - Kilińskiego - Strykowska - Nowomiejska - Zgierska - Limanowskiego - Dw.Łódź Żabieniec

• Linia nr 6

- Kurczaki - Rzgowska- Piotrkowska - Kościuszki - Zachodnia - Ogrodowa - Północna - Franciszkańska - Wojska Polskiego - Strykowska

• Linia nr 15

- Kurczaki - Rzgowska - Paderewskiego - Politechniki - Żeromskiego - Gdańska - Legionów - Pomorska - Telefoniczna

• Linia nr 16

- Kurczaki - Rzgowska - Paderewskiego - Pabianicka - Piotrkowska - Kościuszki - Zachodnia - Zgierska - Łódzka(Zgierz) - 1 Maja(Zgierz) - plac Kilińskiego (Zgierz)

• Linia nr 16A

- Kurczaki - Rzgowska, Plac Niepodległości, Piotrkowska, Żwirki, Kościuszki, Zachodnia, Zgierska - Helenówek

Krańcówka powstała w 1974 roku i obsługiwała linie: 55, 55bis, 59, 61, 62, 67, 71, obecnie swój bieg zaczynają tu linie: 62, 62A, 63, 68, 71, 93.

• Linia nr 62

- Dworzec Łódź Chojny - Rzgowska, Paradna, Matek Polskich, Paradna, Demokratyczna, Mierzyńskiego, Gombrowicza, Pabianicka, Dubois – Dubois

• Linia nr 62A

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Kosynierów Gdyńskich, Trybunalska, Demokratyczna, Mierzyńskiego, Gombrowicza, Pabianicka, Dubois – Dubois

• Linie nr 63

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Strażacka, Kongresowa, Pryncypalna, 3 Maja, Pabianicka, Dubois, Pokładowa, Prądzyńskiego, Zamojska - Św. Franciszka

• Linia nr 68

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Paradna, Matek Polskich, Paradna, Demokratyczna, Starorudzka, Ekonomiczna, Graniczna, zakłady SAPA, Graniczna, Przestrzenna, Rudzka, Pabianicka, Chocianowicka, Łaskowice, Sanitariuszek, Maratońska, Popiełuszki - Kusocińskiego

• Linia nr 71

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Józefów, Bieszczadzka, Kolumny, Tomaszowska, Dąbrowskiego - Tatrzańska (Broniewskiego)

• Linia nr 71A

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Kolumny, Tomaszowska, Kotoniarska, Wełniana – Młynek

• Linia nr 93

- Dworzec Łódź Chojny -Rzgowska, Starowa Góra, Rudzka - Gadka Stara (cmentarz)

Wybudowana w 2013 r. przy okazji budowy Trasy Górna, obecnie korzystają z niej autobusy linii 75 i 70A.

• Linia nr 75

- Matek Polskich - Paradna, Trybunalska, Kosynierów Gdyńskich, Rzgowska, Broniewskiego, Tatrzańska, Przybyszewskiego, Śmigłego-Rydza, Piłsudskiego, Rokicińska, Wałowa, Widzewska, Wiejska, Widzewska, Wałowa, Rokicińska, Puszkina, Maszynowa - Dworzec Łódź Widzew

• Linia nr 70A

- Matek Polskich - Matek Polskich, Paradna, Rzgowska, Broniewskiego, Tatrzańska, Przybyszewskiego, Śmigłego-Rydza, Kopcińskiego, Jaracza, Uniwersytecka, Narutowicza - plac Dąbrowskiego

Dodatkowo na terenie osiedla poruszają się autobusy:

• Linia nr 52

-Kurczaki (Strażnicza) - Rzgowska, Paderewskiego, Rondo Lotników Lwowskich, Pabianicka, Włókniarzy - Dworzec Łódź Kaliska

• Linia nr 70

-Centrum Handlowe "Ptak" - CT OUTLET - Droga Krajowa nr 1, Rzgowska, Broniewskiego, Tatrzańska, Przybyszewskiego, Śmigłego-Rydza, Kopcińskiego, Jaracza, Uniwersytecka, Narutowicza - plac Dąbrowskiego

• Linia nr 70B

- Starowa Góra - Rzgowska, Broniewskiego, Tatrzańska, Przybyszewskiego, Śmigłego-Rydza, Kopcińskiego, Jaracza - plac Dąbrowskiego

• Linie nr N3

-Dubois - Dubois, Pabianicka, Starorudzka, Demokratyczna, Paradna, Matek Polskich, Paradna, Rzgowska, Broniewskiego, (w oznaczonych kursach Tatrzańska, Dąbrowskiego)Kilińskiego, Kraszewskiego, Dąbrowskiego, Kilińskiego, Piłsudskiego, Sienkiewicza, Struga, Kościuszki, Zachodnia, Więckowskiego, Zielona, Kasprzaka, Drewnowska, Unii Lubelskiej, Srebrzyńska, Biegunowa, Krakowska, Rąbieńska, Traktorowa, Grabieniec, Lniana, Rydzowa, Szparagowa, Wersalska, Szczecińska – Szczecińska (cmentarz)

• Linia Dąbrowa
• Linia Nowe Rokicie

Do większych marketów sieci handlowych na osiedlu należą:

• Centrum handlowe Guliwer z hipermarketem Carrefour - ul.Kolumny 36 - Pierwszy w Łodzi i w Polsce market tej sieci (otworzony w 1997 roku)
• supermarket Carrefour - ul.Codzienna 1
• market Lidl - ul.Paradna 41
• supermarket Tesco 24h - ul.Natalii 2
• Biedronka (sieć handlowa) - ul.Łazowskiego 42

Na terenie osiedla znajduje się znaczna liczba aptek, sklepów spożywczych i innych punktów handlowych i usługowych.

Na terenie osiedla znajdują się następujące obiekty sportowe:

• Basen hotelu Ambasador Chojny Łódź - ul. Kosynierów Gdyńskich 8^[40]
• Basen rehabilitacyjny Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki,ul. Rzgowska 281/289
• ChKS Łódź
• Orlik przy szkole podstawowej nr 162 ul.Powszechna 15^[41]
• Orlik przy szkole podstawowej nr 109 ul. Pryncypalna 74
• Orlik Stawy Jana na terenie MOSiR „Stawy Jana" ul. Rzgowska 247^[42]
• skatepark Stawy Jana na terenie MOSiR „Stawy Jana" ul. Rzgowska 247
• lodowisko przenośne Stawy Jana (działa tylko zimą)^[43]
• sala zabaw "Hipcio" ^[44]- ul.Rzgowska 196

Na terenie Chojen znajduje się 1 żłobek, 9 przedszkoli, 3 (plus filia) szkoły podstawowe, 2 gimnazja i 2 szkoły szczebla średniego.

Publiczne:

• Żłobek nr 3^[45] - ul.Wareńczyka 5/17

Niepubliczne:

• Żłobek Koliberek^[46] - ul Trębacka 38

Publiczne:

• Przedszkole Miejskie nr 20^[47] - ul.Stanisławy Leszczyńskiej 2
• Przedszkole Miejskie nr 26^[48] - ul.Potulna 4
• Przedszkole Miejskie nr 66^[49] - ul.Grażyny 34
• Przedszkole Miejskie nr 192^[50] - ul.Mieszczańska 15
• Przedszkole Miejskie nr 200^[51] - ul.Zamknięta 1
• Przedszkole Miejskie nr 215^[52] - ul.Budowlana 11/13

Niepubliczne:

• Mistrzowie Zabawy Przedszkole Niepubliczne - Ogniskowa 16
• Przedszkole Tuptuś^[53] - ul.Kwietniowa 26
• Katolickie Przedszkole Parafialne im. bł. E. Bojanowskiego^[54] - ul.Rzgowska 242
• Przedszkole Koliberek^[55] - ul Trębacka 38

• Szkoła Podstawowa nr 109 im.Ludwiki Wawrzyńskiej^[56] - ul.Pryncypalna 74
• Szkoła Podstawowa nr 110 im. Partyzantów Ziemi Łódzkiej^[57] - ul.Zamknięta 3
• Szkoła Podstawowa nr 162 im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego^[58] - ul. Powszechna 15
• Szkoła Podstawowa nr 162 filia klasy I-III^[59] - ul. Strzelecka 5

• Gimnazjum nr 39^[60] - ul.Królewska 13/15

• Gimnazjum nr 43 im.Karola Dedeceiusa^[61] - ul.Powszechna 15

• Cosinus. Liceum Ogólnokształcące - ul.Zamknięta 3
• XLIII Liceum Ogólnokształcące ^[62]- ul.Królewska 13/15

Na terenie osiedla nie ma siedziby żadna placówka szczebla wyższego.

Na terenie osiedla znajdują się m.in placówki medyczne:

• Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi - ul.Rzgowska 281/289
• Szpital Ginekologiczno-Położniczy
• Szpital Pediatryczny
• Szpital Zakonu Bonifratrów Św. Jana Bożego^[63] - ul.Kosynierów Gdyńskich 61
• Przychodnia miejska przy ulicy Rzgowskiej 170 ^[64]

W 1991 przy ul. Rzgowskiej oddano do użytku sanitarne lądowisko Łódź.

Dodatkowo na terenie znajduje się duża liczba prywatnych gabinetów medycznych, placówek stomatologicznych i NZOZów.

• Filia nr 2 Miejskiej Biblioteki Publicznej Łódź-Górna^[65] - ul.Natalii 4
• Filia nr 15 Miejskiej Biblioteki Publicznej Łódź-Górna^[66] - ul. Rzgowska 281/289
• punkt biblioteczny w Domu Pomocy Społecznej - ul. Kosynierów Gdyńskich 20.

Na terenie Chojen znajdują się 3 rzymskokatolickie kościoły parafialne wchodzące w skład dekanatu Łódź-Chojny archidiecezji łódzkiej:

• Parafialny kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Matki Odkupiciela i św. Jana Bożego w Łodzi (ul. Jutrzenki 7)
• Parafialny kościół św. Wojciecha Biskupa Męczennika w w Łodzi (ul. Rzgowska 242)
• Parafialny kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Łodzi (ul. Rolnicza 23)

• cmentarz katolicki św. Franciszka przy ul. Rzgowskiej 156/158
• cmentarz katolicki św. Wojciecha przy ul. Kurczaki 81

• Dom Księży Emerytów^[67] przy ul.Św.Wojeciecha 3
• Klasztor w Łodzi p. w. św. Rafała Archanioła zakonu Bonifratrów^[68] przy ul.Kosynierów Gdyńskich 61A

Dodatkowo przy Stawach Jana można spotkać nepomunka - figurkę świętego broniącego przed wzburzoną wodą i powodziami. Kolumna sieroca

Na terenie osiedla działają kluby osiedlowe^[69]:

• Klub Osiedlowy Nr 1 Spółdzielni Mieszkaniowej "Chojny" mieści się na parterze bloku nr 248, przy ulicy Skupionej 3.

• Klub Osiedlowy Nr 2 Spółdzielni Mieszkaniowej "Chojny" mieści się na parterze bloku nr 329, przy ulicy Gościnnej 8

• kościół św. Wojciecha Biskupa Męczennika przy ul. Rzgowskiej 242
• dwór Benedykta Górskiego z końca XVIII wieku, przy ul. Rzgowskiej 247
• Zakłady Fakora z początku XX wieku, przy ul. Wareńczyka 18/20

• Hotel Nikon^[70] - ul.Kosynierów Gdyńskich 18
• Hotel Ambasador Chojny Łódź^[71] - ul. Kosynierów Gdyńskich 8
• Hotel Eskulap^[72] - ul.Paradna 46
• Hotel Boss - ul.Romana 44
• Obiekt rekreacyjno-wypoczynkowy "Stawy Jana"^[73] - ul.Rzgowska 247

• Stawy Jana
• skwer leśny ul.Kosynierów

• Olechówka – dopływ Jasienia (częściowo także w dzielnicy Widzew).

Ciekawym miejscem na Chojnach jest pagórek kemowy położony w pasie wzniesień południowołódzkich na terenie podosiedla Józefów pomiędzy ulicami Józefów, Górki Nowe i Bieszczadzkiej. Pierwotne wzniesienie zostało wykorzystane na żwirowisko, a powstały dół wypełniono śmieciami i przysypano ziemią. Obecnie liczy około 20m (220 m npm - wysokość bezwzględna). Przy dobrej widoczności można z jego płaskiego szczytu dojrzeć dym z położonej ok 60km na południe elektrowni Bełchatów.^[74] Od pewnego czasu czynione są starania aby wzniesienie zagospodarować i wykorzystywać jako tereny rekreacjno-rozrywkowe dla okolicznych mieszkańców.^[75]

Poczta Polska^[76]:

• UP Łódź 84 ul. Chóralna 2
• UP Łódź 23 ul. Żywotna 66/68
• AP Łódź ul. Rzgowska 157 A
• AP Łódź ul. Kolumny 6/36
• FUP Łódź 23 ul. Rzgowska 281/289
• AP Łódź Aleja Matek Polskich 45
• FUP Łódź 84 ul. Rzgowska 214 A

InPost^[77]:

• Kiosk - Punkt Awizo - ul.Mieszczańska 4A
• Ruch S.A. Punkt Awizo - ul.Rzgowska 194
• Sklep - Punkt Awizo - ul.Białostocka 3/5
• Kiosk Handlowy - ul. Chóralna 4
• Sklep - Punkt Awizo - ul.Tuszyńska 123/125
• Paczkomat LOD05A - ul.Rzgowska 196
• Paczkomat LOD459 - ul.Rzgowska 252

• Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza Straży Pożarnej Nr 7 - ul.Strażacka 1/3^[78]

Chojny podlegają pod oddział Dzielnicowy Łódź-Górna Al. Politechniki 32, 93-590 Łódź

• Statoil - ul.Rzgowska 211
• BP - ul.Rzgowska 211
• Carrefour - ul.Kolumny 6/36

Adres rady osiedla^[79]:

Osiedle Chojny

ul. Rzgowska 151

93-303 Łódź

Dyżury członków Rady Osiedla: każdy drugi i czwarty wtorek miesiąca godzina 17.00 -18.30

Posiedzenia rady osiedla: Ostatni wtorek miesiąca , godzina 18.30

W dniu 21 listopada 2010 r odbyły się wybory do Rady Osiedla, o 21 mandatów radnych ubiegały się 42 osoby z następujących list:

Oddano 3 462 ważnych głosów a frekwencja była na poziomie 11,8% (poniżej średniej wynoszącej 13,1%)^[80]

Członkami rady osiedla na kadencję 2010-2014 zostali:

1. Czajkowska Danuta
2. Fetraś Małgorzata
3. Kamińska Jolanta - przewodnicząca
4. Kielski Marek
5. Klukas Jolanta
6. Kozicka Elżbieta
7. Kuskowska Elżbieta
8. Malinowski Michał
9. Musiał Mieczysław
10. Oracz Małgorzata
11. Piekielny Bogdan
12. Pietrzak Barbara
13. Plaszczyk Monika
14. Płusa Michał
15. Pruchniak Agnieszka
16. Szczeciński Mateusz
17. Szostek Tadeusz
18. Wawrzyniak Marta
19. Wieczorek Adam - z-ca przewodniczącego
20. Wojciechowski Krzysztof
21. Zagóra Andrzej - skarbnik

•  
  Kościół pw. Wojciecha Biskupa Męczennika
•  
  Rzgowska 247, budynek OSiR – Stawy Jana
•  
  Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki
•  
  Cmentarz katolicki św. Wojciecha w Łodzi
•  
  Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Odkupiciela i św. Jana Bożego w Łodzi
•  
  Stawy Jana w Łodzi
•  
  Studnia na Chojnach w Łodzi z 1935 r na podstawie planów Williama Heerleina Lindleya sięgającą dolnych i górnych pokładów kredy.

– tu podajemy linki do innych artykułów w polskojęzycznej Wikipedii, jeśli wcześniej nie było do nich linków w głównej części hasła

• Osiedla Łodzi

opcjonalna, o ile wszystkie źródła są podane w przypisach) – tu podajemy ważniejsze źródła na podstawie których powstał artykuł, i które nie zostały z jakichś powodów podane w przypisach;

• RADZISZEWSKA Krystyna, Niemieckimi śladami po „Ziemi Obiecanej”. Łódź 2005.
• GRONCZEWSKA Anna, Ozdoba łódzkiego skansenu [dot. d. drewnianego kościoła]. [w:] „Kocham Łódź” (dod. do „Polska. Dziennik Łódzki”), nr 176, z 6 IV 2012, s. 14.

• Osiedle na stronie urzędu miasta
• Mapa Osiedla

[[:Kategoria:Dzielnice i osiedla Łodzi] [[:Kategoria:Urbanistyka Łodzi]