Wieża Romantyczna w Wodzisławiu Śląskim

Baszta Rycerska w lesie na Grodzisku

Baszta Rycerska w Wodzisławiu Śląskim (również zwana Wieżą Romantyczną) – neogotycka, około 20-metrowa zabytkowa[3] baszta wybudowana w latach 1867-1868 w lesie miejskim na historycznym Grodzisku przez ówczesnego właściciela miasta, zagorzałego romantyka Edwarda Braunsa, który zmarł w 1881 roku, czyli 13 lat po jej wzniesieniu[4].

Baszta Rycerska
Zabytek: nr rej. :
- 757/66 z 30.12.1966 (woj. katowickie)[1]
- A/535/2019 z 14.08.2019 (woj. śląskie)[2]
Ilustracja
Baszta Rycerska w lesie na historycznym Grodzisku (2021)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wodzisław Śląski

Adres

Grodzisko

Typ budynku

Wieża

Styl architektoniczny

Neogotyk

Inwestor

Edward Brauns

Rozpoczęcie budowy

1867

Ukończenie budowy

1868

Ważniejsze przebudowy

1991

Zniszczono

2004

Odbudowano

2012

Pierwszy właściciel

Edward Brauns

Położenie na mapie Wodzisławia Śląskiego
Mapa konturowa Wodzisławia Śląskiego, po prawej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Baszta Rycerska”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Baszta Rycerska”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej nieco na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Baszta Rycerska”
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego
Mapa konturowa powiatu wodzisławskiego, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Baszta Rycerska”
Ziemia50°00′22,50″N 18°29′03,88″E/50,006250 18,484411

W 1925 roku właścicielami baszty oraz przyległego terenu zostali Stefan Krzystek i Jan Kowol - wodzisławscy kupcy. Utworzyli z niej punkt widokowy oraz restaurację co wiązało się z jej kapitalnym remontem. Według ówczesnej księgi pamiątkowej wspięło się tam pierwszego dnia otwarcia aż 338 osób. Po 13 latach w 1938 roku baszta zaczęła popadać w ruinę, i tak było do 1991 roku kiedy staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Wodzisławskiej basztę odrestaurowano[4].

Na wyremontowanej baszcie w 1991 r. utworzono punkt widokowy z lunetą, a na szczycie powiewały flagi Polski i TMZW. Na czterech poziomach obiektu mieściły się komnaty służące prezentacji prac lokalnych artystów i zabytków[4]. Ponownie po 13 latach w czerwcu 2004 roku baszta została podpalona przez nieznanych sprawców i popadła w ruinę.

W 2009 r. trwały spory własnościowe pomiędzy Nadleśnictwem, Starostwem Powiatowym oraz Miastem Wodzisław Śląski, kto ma finansować odbudowę zabytku. O jego remont apelowało Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej. Ostatecznie sprawą remontu spalonego zabytku zajęło się miasto[5].

W 2012 r. zostały wyremontowane mury i elewacja zewnętrzna. Latem 2020 r. rozpoczęto kolejny etap rewitalizacji Baszty, która ma ponownie pełnić funkcję wieży widokowej. Prace ukończono w 2021.

Od 2021 roku punkt widokowy udostępniony jest dla zwiedzających dzięki renowacji baszty w ramach projektu „Silesianka” – szlak wież i platform widokowych w Euroregionie Silesia[6].

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2012-12-12].
  2. Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 października 2019 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-10-04]
  3. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
  4. a b c K. Cichy, Baszta Rycerska na Grodzisku, [w:] "Herold Wodzisławski" nr 2/2019
  5. Mirosława Książek: Urzędnicy: to nie nasza wieża, niech się zawali. dziennikzachodni.pl, 17. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
  6. Tovi cz-Tvorba, Silesianka | [online], www.silesianka.eu [dostęp 2024-07-30].