Włodzimierz Jasiński

Urodził się 12 czerwca 1873 we Włocławku^[1]. Ukończył miejscową szkołę realną^[2]. W latach 1890–1895 studiował w seminarium duchownym we Włocławku^[1]. Na prezbitera został wyświęcony 13 października 1895^[3] we Włocławku^[4] przez biskupa kujawsko-kaliskiego Aleksandra Kazimierza Bereśniewicza^[3]. Dalsze studia odbył eksternistycznie w Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie w 1913^[1] na podstawie pracy Opinie wychowawcze F.W. Foerstera w świetle nauki katolickiej^[3] uzyskał stopień kandydata nauk teologicznych^[1].

Pracował jako wikariusz w Tuliszkowie, Służewie, Kaliszu i Opatówku, a także jako rektor w Aleksandrowie Kujawskim i Kaliszu. W 1906 został prefektem Szkoły Handlowej w Kaliszu^[1]. W latach 1915–1918 był proboszczem parafii św. Bartłomieja w Koninie i dziekanem dekanatu konińskiego^[5]. Następnie w latach 1918–1926^[3] zajmował stanowiska proboszcza parafii św. Jakuba w Piotrkowie Trybunalskim i dziekana dekanatu piotrkowskiego^[5]. W tym czasie przyczynił się do wyremontowana kościoła farnego i erygowania w mieście drugiej parafii – św. Jacka^[5]. W 1915 został ustanowiony kanonikiem honorowym, a w 1919 kanonikiem gremialnym Kapituły Kaliskiej, zaś w 1921 otrzymał godność prałata domowego Jego Świątobliwości^[3]. Był aktywnym działaczem oświatowym i społecznym^[1]. Należał do Polskiej Macierzy Szkolnej^[5], organizował szkolnictwo średnie w Kaliszu i Koninie^[1]. Działał w Kaliskim Towarzystwie Dobroczynności^[5]. W latach 1917–1918 zasiadał w Radzie Miejskiej w Koninie, a w 1918 został wybrany do Rady Stanu. W 1925 został inkardynowany do diecezji łódzkiej, do której przyłączono część diecezji włocławskiej. Został radcą kurii biskupiej w Łodzi. W 1926 objął urząd rektora łódzkiego seminarium duchownego, w którym ponadto wykładał homiletykę^[1]. W 1927 został prezesem Towarzystwa Kultury Katolickiej. Pełnił funkcję sekretarza generalnego I Eucharystycznego Kongresu Eucharystycznego Diecezjalnego, który odbył się w Łodzi w 1928^[3]. W diecezji tworzył struktury Akcji Katolickiej^[1].

21 sierpnia 1930 papież Pius XI mianował go biskupem diecezjalnym diecezji sandomierskiej^[1]. Sakrę biskupią przyjął 5 października 1930 w katedrze św. Stanisława Kostki w Łodzi. Konsekrował go kardynał Aleksander Kakowski, arcybiskup metropolita warszawski, w asyście Mariana Leona Fulmana, biskupa diecezjalnego lubelskiego, i Wincentego Tymienieckiego, biskupa diecezjalnego łódzkiego^[6]. Na swoje zawołanie biskupie wybrał słowa „Recta recte” (Słusznie, sprawiedliwie)^[7]. Ingres do katedry w Sandomierzu odbył 12 października 1930^[5]. Jako ordynariusz sandomierski zarządził renowację kościoła katedralnego^[5], w wyremontowanym Domu Długosza utworzył muzeum diecezjalne, w 1931 przeprowadził w Radomiu Diecezjalny Kongres Eucharystyczny, a także założył tygodnik religijno-społeczny „Siewca Prawdy”^[3].

30 listopada 1934 papież Pius XI przeniósł go na urząd biskupa diecezjalnego diecezji łódzkiej. Ingres do katedry w Łodzi odbył 27 stycznia 1935. Przeprowadził reorganizację kurii biskupiej i sądu biskupiego. Kontynuował budownictwo sakralne zapoczątkowane przez poprzednika, ponadto erygował 20 parafii. Jego staraniem w katedrze urządzono kryptę biskupów łódzkich. Przyczynił się do rozbudowania gmachu seminarium duchownego o trzypiętrowe skrzydło, otynkowania całego budynku i założenia w nim centralnego ogrzewania^[5]. Założył Instytut Wyższej Kultury Religijnej^[3] oraz muzeum diecezjalne^[5]. W zakresie pomocy społecznej ustanowił Stowarzyszenie Rzymskokatolickich Kas Pożyczek Bezprocentowych Diecezji Łódzkiej, ponadto w diecezji kontynuowały działalność powstałe z inicjatywy jego poprzednika Biskupi Komitet Kolonii Letnich oraz Biskupi Komitet Pomocy dla Najbiedniejszych Doraźny Posiłek^[5]. Utrzymywał dobre stosunki z władzami sanacyjnymi. W 1939 otrzymał poparcie ministra Józefa Becka na urząd arcybiskupa warszawskiego^[1].

Po wybuchu II wojny światowej, mimo grożącego niebezpieczeństwa, wraz z biskupem pomocniczym Kazimierzem Tomczakiem pozostał w Łodzi^[8]. Patronował Okręgowemu Łódzkiemu Komitetowi Społecznemu Niesienia Pomocy Żołnierzom i ich Rodzinom^[5]. Po zajęciu Łodzi przez wojska niemieckie władze okupacyjne osadziły go w areszcie domowym, ale już w październiku 1939 umożliwiły mu wykonywanie obowiązków duszpasterskich. Stolicy Apostolskiej przekazywał informacje o sytuacji w Generalnej Guberni^[1]. Wraz z pracownikami kurialnymi w maju 1941 został wywieziony przez Niemców do domu rekolekcyjnego w Szczawinie, a w sierpniu 1941 do klasztoru reformatów w Bieczu^[5] w diecezji tarnowskiej^[1]. Interwencje przedstawicieli Watykanu w sprawie jego powrotu do diecezji okazały się nieskuteczne. Dopiero w listopadzie 1944 w następstwie zbliżenia się frontu uzyskał zgodę na wyjazd do Piotrkowa Trybunalskiego^[5], gdzie wznowił rządy^[1].

Do Łodzi powrócił w lutym 1945. Wzywał diecezjan do zakładania oddziałów Caritasu i niesienia pomocy potrzebującym^[5]. Wobec komunistycznych władz wykazywał ugodową i lojalną postawę. Do wiernych zwracał się z apelem o udział w referendum w 1946 i wyborach do Sejmu Ustawodawczego w 1947, a po zwycięstwie obozu rządowego w wyborach (jako jedyny ordynariusz w Polsce^[5]) zarządził bicie w kościelne dzwony. Z miejscowymi funkcjonariuszami, w tym z szefem łódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Mieczysławem Moczarem, pozostawał w dobrych stosunkach. Stanowisko wykazywane wobec władz ludowych stało się powodem konfliktu z innymi biskupami, w związku z którym we wrześniu 1946 napisał list do papieża z informacją, że ze względu na stan zdrowia nie może dalej zarządzać diecezją^[1]. Oczekiwał, choć nie ujął tego w liście, wyznaczenia mu do pomocy biskupa koadiutora, jednak prawdopodobnie z inicjatywy prymasa Augusta Hlonda papież Pius XII 20 grudnia 1946 zwolnił go z pełnienia obowiązków biskupa diecezjalnego łódzkiego i jednocześnie podniósł go^[1] do godności arcybiskupa tytularnego Drizipary^[9]. W marcu 1947 przeniósł się do klasztoru redemptorystów w Tuchowie w diecezji tarnowskiej^[1].

W Episkopacie Polskim należał do Komisji Głównej^[1], Komisji Szkolnej i Komisji Papieskiej do Spraw Wykonywania Konkordatu^[3]. W 1947 był współkonsekratorem w czasie sakry biskupa pomocniczego tarnowskiego Karola Pękali^[9].

Zmarł 17 kwietnia 1965 w Tuchowie^[1]. Początkowo został pochowany w miejscowym kościele. 10 marca 1968 trumnę z jego zwłokami złożono w podziemiach łódzkiej katedry^[5].

Postanowieniem prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 11 listopada 1936 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[10].

W 1935 otrzymał tytuł honorowego obywatela Sandomierza^[11].

W 1924 wygrał plebiscyt „Dnia Piotrkowskiego” na najpopularniejszego i najwybitniejszego mieszkańca^[5].

• Nota biograficzna Włodzimierza Jasińskiego na dawnej stronie diecezji sandomierskiej (arch.). [dostęp 2014-10-23].
• Włodzimierz Jasiński [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-06]  (ang.).
• Publikacje Włodzimierza Jasińskiego w bibliotece Polona. [dostęp 2022-01-27].