Układ współrzędnych 2000
Układ współrzędnych 2000 (Państwowy Układ Współrzędnych Geodezyjnych 2000, PL-2000[1]) – układ współrzędnych płaskich prostokątnych zwany układem „2000”, powstały w wyniku zastosowania odwzorowania Gaussa-Krügera dla elipsoidy GRS 80 (obecnie WGS 84) w czterech trzystopniowych strefach o południkach osiowych 15°E, 18°E, 21°E i 24°E, oznaczone odpowiednio numerami – 5, 6, 7 i 8. Skala długości odwzorowania na południkach osiowych wynosi m0 = 0,999923. Zniekształcenia na południku osiowym wynoszą −7,7 cm/km zaś na styku stref +7 cm/km.
Układ 2000 został wprowadzony Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych z 8 sierpnia 2000[2], od 1 stycznia 2010 jest to jedyny układ współrzędnych geodezyjnych obowiązujący w Polsce. Układ stosuje się na potrzeby wykonywania map w skalach większych od 1:10 000 – w szczególności mapy ewidencyjnej i mapy zasadniczej. Zastąpił on układ współrzędnych „1965”.
Od roku 2012 zgodnie z nowym rozporządzeniem o państwowym systemie odniesień przestrzennych układ posiada oznaczenie PL-2000. Zastosowanie, elementy oraz parametry techniczne m.in. układu 2000 reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 15 października 2012 roku[1].
W układzie tym koncepcja nawiązuje do dawnego układu współrzędnych „1942”. Różnica polega jednak na odmienności przyjętych elipsoid odniesienia oraz na zastosowaniu dodatkowej skali podobieństwa (skali kurczenia na południkach środkowych).
Współrzędne
edytujWspółrzędne punktu, jednoznacznie identyfikujące go w ramach obszaru całego kraju, wyznaczane są z zależności:
gdzie:
- m0 = 0,999923 (skala odwzorowania),
- xGK, yGK – współrzędne Gaussa-Krugera. yGK rośnie z zachodu na wschód zaś xGK z południa na północ,
- c = L0/3 – cecha strefy, L0 – długość południka osiowego wybranej strefy.
Numeracja arkuszy
edytujPodstawą do określenia formatów i arkuszy mapy zasadniczej jest arkusz w skali 1:10000 terenu o wymiarach 5 km/8 km.
Godło arkusza w skali 1:10000
edytujGodło to tworzy grupa trzech liczb rozdzielonych kropkami.
- Pierwsza liczba (jednocyfrowa) oznacza numer 5, 6, 7 lub 8 pasa odwzorowania, wynikający z podzielenia wartości południka osiowego przez trzy, np. 15°/3 = 5.
- Druga liczba (trzycyfrowa) określa numer rzędu i stanowi liczbę całkowitą ilorazu: (xi − 4920)/5, gdzie xi to współrzędna dowolnego punktu wyrażona w kilometrach od równika.
- Trzecia liczba (dwucyfrowa) określa numer kolumny i stanowi liczbę całkowitą ilorazu: (yi − 332)/8, gdzie yi to współrzędna dowolnego punktu wyrażona w kilometrach bez początkowej cyfry oznaczającej numer pasa odwzorowawczego.
Godło arkuszy mapy w skalach: 1:5000, 1:2000, 1:1000 oraz 1:500
edytujGodło w tych skalach jest godłem arkusza 1:10000, uzupełnionym cechami wynikającymi z następującego podziału:
- arkusz 1:10000 dzieli się na cztery (4) arkusze 1:5000 – oznaczone cyframi od 1 do 4
- arkusz 1:10000 dzieli się na dwadzieścia pięć (25) arkuszy 1:2000 – oznaczone liczbami od 01 do 25
- arkusz 1:2000 dzieli się na cztery (4) arkusze 1:1000 – oznaczone cyframi od 1 do 4
- arkusz 1:1000 dzieli się za cztery (4) arkusze 1:500 – oznaczone cyframi od 1 do 4
- Przykładowe godła arkuszy w poszczególnych skalach:
- 1:10000 – 7.132.33
- 1:5000 – 7.132.33.2
- 1:2000 – 7.132.33.19
- 1:1000 – 7.132.33.19.2
- 1:500 – 7.132.33.19.2.4
| Strefa V | 2176 |
|---|---|
| Strefa VI | 2177 |
| Strefa VII | 2178 |
| Strefa VIII | 2179 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytujBibliografia
edytuj- Ryszard Pażus, Wielofunkcyjny system precyzyjnego pozycjonowania satelitarnego ASG-EUPOS. Państwowy system odniesień przestrzennych. Część 1: Systemy i układy odniesienia w Polsce [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Departament Geodezji Kartografii i Systemów Informacji Geograficznej [dostęp 2022-05-31].