Turzyca nibyciborowata

gatunek rośliny

Turzyca nibyciborowata, t. ciborowata (Carex pseudocyperus L.) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych. Występuje w Europie, północno-zachodniej Afryce, w Azji i w Ameryce Północnej[3]. W Polsce rozpowszechniony gatunek rodzimy.

Turzyca nibyciborowata
Ilustracja
Pokrój
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

wiechlinowce

Rodzina

ciborowate

Rodzaj

turzyca

Gatunek

turzyca nibyciborowata

Nazwa systematyczna
Carex pseudocyperus L.
Sp. Pl.: 978 (1753)[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Morfologia

edytuj
 
Kwiatostan
Pokrój
Bylina tworząca zwarte kępy.
Łodyga
Ostro trójkancista o wysokości (30)40–100 cm.
Liście
Wąskie, szerokości (5)9–13(15) mm, dłuższe od łodygi, płaskie, brzegiem szorstkawe, nagie, jasnozielone. Pochwy liściowe o brunatnym zabarwieniu, sieciowato użyłkowane.
Kwiaty
Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostanykłosy. Kłos szczytowy męski zwisający na krótkiej szypułce, długi na 2–3 cm o wąskocylindrycznym kształcie, rdzawoczerwony. Kwiaty męskie z trzema pręcikami. Pod kłosem męskim od trzech do sześciu kłosów żeńskich, długości 2–6(10) cm, szerokości 8–12 mm, zwisających na szypułkach, spośród których utrzymująca najniższy kłos jest najdłuższa. Kwiaty żeńskie z jednym słupkiem o trzech znamionach. Przysadki lancetowate z szydlastym wyrostkiem, o jajowatej, biało obrzeżonej podstawie, górą brzegiem piłowane, nieznacznie krótsze od pęcherzyka: długości 4–7 mm. Podsadki liściowate, dłuższe od kwiatostanu.
Owoce
Brązowy, trójkanciasty, jajowaty orzeszek, długości 2 mm i szerokości 1 mm, ukryty w pęcherzyku. Pęcherzyki podłużnie lancetowate, żeberkowate, długości 5–6 mm, silnie odstające, barwy jasno bądź żółtozielonej, połyskujące, zwężają się w długi dzióbek z dwoma ostrokrawędzistymi, odchylonymi ząbkami.

Ekologia

edytuj
Rozwój
Bylina, wiatropylna, hydrofit, hemikryptofit. W Polsce kwitnie w maju i czerwcu, niekiedy w lipcu.
Siedlisko
Zasiedla wilgotne siedliska mezo- i eutroficzne, o glebach mineralno-organicznych i torfowych. Występuje głównie na brzegach zbiorników wodnych i rowów oraz torfowiskach.
Fitocenozy
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Magnocaricion oraz zespołu zespołu (Ass.) pła szalejowego (Cicuto-Caricetum pseudocyperi)[5].
Genetyka
Somatyczna liczba chromosomów 2n = 66[6].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
  3. a b Carex pseudocyperus L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-16].
  4. Carex pseudocyperus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  6. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

edytuj
  • Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
  • Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.