Th3
Th3 – polskie oznaczenie parowozu towarowego pruskiej serii G 4² (późniejsze oznaczenie DRG BR 53.0).
| Producent |
Borsig, Grafenstaden, Hanomag, Henschel, Hohenzollern, Schichau, Schwartzkopff, Union i Vulcan |
|---|---|
| Lata budowy |
1882–1899 i 1903 (4 szt.) |
| Układ osi |
Cn2v |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
40,6 t (bez tendra) |
| Długość |
8.768 mm |
| Długość z tendrem |
15.375 mm |
| Wysokość |
4.150 mm |
| Rozstaw osi skrajnych |
3.400 mm |
| Średnica kół napędnych |
1.340 mm |
| Napęd | |
| Trakcja |
parowa |
| Typ tendra |
pruskie 3 T 10,5 lub 3 T 12 |
| Ciśnienie w kotle |
12 bar |
| Powierzchnia ogrzewalna kotła |
116 (121,6) m kw. |
| Powierzchnia rusztu |
1,53 m kw. |
| Średnica cylindra |
460/650 mm |
| Skok tłoka |
630 mm |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Maksymalna siła pociągowa |
580 kN |
| Prędkość konstrukcyjna |
45, później 55 km/h |
| Nacisk osi na szyny |
14,8 t |
Historia
edytujParowozy pruskiej serii G 4² były produkowane przez różne niemieckie fabryki w latach 1882–1903. Ogółem zbudowano 774 egzemplarze. Parowozy posiadały kocioł na parę nasyconą i dwa cylindry sprzężone. Koleje DRG przenumerowały w 1925 r. w sumie tylko 24 maszyny tej serii (53 001 do 024), a na kolejach Oldenburga znalazło się 11 szt. Ze względu na przestarzałą konstrukcję oraz niskie osiągi maszyny kolei państwowych wycofano z użytku w Niemczech do końca lat 20. XX w. W 1938 r. DRB przejęły jeszcze 4 parowozy z prywatnej kolei w okolicach Brunszwiku (53 7001 do 7004). Po I wojnie światowej na terenie Polski znalazło się prawdopodobnie 119 maszyn tej serii z czego 5 przydzielono na koleje Wolnego Miasta Gdańska, gdzie otrzymały oznaczenie Th3-1Dz do Th3-5Dz. W latach 30. XX w. na koleje Wolnego Miasta Gdańska przydzielono kolejne 3 parowozy (Th3-6Dz do Th3-8Dz), poprzednio oznaczone na PKP Th3-?. W chwili wybuchu II wojny światowej na stanie PKP istniało jeszcze 10 maszyn tej serii, z czego dwie zostały w 1939/40 r. skreślone ze stanu. Po wojnie na stan PKP weszła tylko jedna oznaczona Th3-1, która w 1948 r. jako ostatnia zakończyła swój żywot.
Bibliografia
edytuj- Jan Piwowoński: Parowozy Kolei Polskich, WKiŁ, Warszawa 1978.
- Ingo Hütter, Reimar Holzinger: Die Lokomotiven der PKP 1918–1939, DGEG, Hövelhof 2007, ISBN 978-3-937189-27-7.