Tetsu Katayama (jap. 片山 哲 Katayama Tetsu; ur. 28 lipca 1887 w Tanabe w prefekturze Wakayama, zm. 30 maja 1978 w Fujisawie w prefekturze Kanagawa)japoński prawnik, polityk, premier Japonii w latach 1947–1948[1].

Tetsu Katayama
Ilustracja
Tetsu Katayama w 1947 roku
Data i miejsce urodzenia

28 lipca 1887
Tanabe, prefektura Wakayama

Data i miejsce śmierci

30 maja 1978
Fujisawa, prefektura Kanagawa

Premier Japonii
Okres

od 24 maja 1947
do 10 marca 1948

Przynależność polityczna

Socjalistyczna Partia Japonii

Poprzednik

Shigeru Yoshida

Następca

Hitoshi Ashida

podpis
W rozmowie z Isoo Abe (1947)
Katayama (czwarty od lewej w dolnym rzędzie) wraz z rządem (1 czerwca 1947)

Życiorys

edytuj

Młodość

edytuj

Urodził się w Tanabe w prefekturze Wakayama. Uczęszczał na Uniwersytet Cesarski w Tokio i uzyskał stopień licencjata w dziedzinie prawa. Wychowany był w wierze chrześcijańskiej, był pod silnym wpływem chrześcijańskiego socjalizmu Isoo Abe. Po ukończeniu studiów otworzył kancelarię prawną w wynajętym akademiku Związku Chrześcijańskiej Młodzieży Męskiej, gdzie pracował jako adwokat[2].

Początki polityki

edytuj

W 1926 roku Katayama został sekretarzem generalnym Partii Socjaldemokratycznej. W 1930 roku został wybrany do Izby Reprezentantów reprezentując prefekturę Kanagawa. Po II wojnie światowej, w listopadzie 1945 roku, Katayama został sekretarzem generalnym Socjalistycznej Partii Japonii. Następnie we wrześniu 1946 roku został przewodniczącym komitetu wykonawczego partii[3].

Gabinet Katayamy

edytuj

W wyborach w 1947 roku Partia Socjalistyczna zdobyła 144 mandaty, a Katayama został wybrany premierem w wieku 59 lat. Stworzył koalicję Socjalistycznej Partii Japonii (Nihon Shakaitō), Japońskiej Partii Demokratycznej (Nihon Minshutō) oraz Partii Współpracy Narodowej (Kokumin Kyōdōtō)[4]. Gabinet Katayamy był pierwszym gabinetem kierowanym przez przywódcę Partii Socjalistycznej i pierwszym po wprowadzeniu w życie nowej Konstytucji Japonii po zakończeniu obowiązywania Konstytucji Meiji[5]. Rząd Katayamy przyczynił się m.in. do: uchwalenia ustawy o służbie cywilnej, wprowadzenia reformy systemu policyjnego, utworzenia Ministerstwa Pracy, uchwalenia Kodeksu Cywilnego, reformy i nowelizacji prawa karnego. W wyniku wielu konfliktów wewnętrznych w koalicji i dymisji kilku ministrów (m.in. ministra rolnictwa Rikizō Hirano) rząd złożył dymisję[5].

Późniejsze życie

edytuj

Do 1963 roku pełnił funkcje doradcze i polityczne w Partii Demokratyczno-Socjalistycznej oraz w Narodowej Unii Ochrony Konstytucji (Kempō Yōgo Kokumin Rengō), po czym wycofał się z polityki, gdy utracił mandat w Izbie Reprezentantów[3][4].

Zmarł 30 maja 1978 roku w Fujisawie w wieku 90 lat[6].

Przypisy

edytuj
  1. List of Prime Ministers [online], kantei.go.jp [dostęp 2024-04-26].
  2. Katayama Tetsu, Oxford Reference, DOI10.1093/oi/authority.20110803100031517 [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  3. a b Historical Figures | Birth of the Constitution of Japan [online], www.ndl.go.jp [dostęp 2021-02-15] (ang.).
  4. a b Ewa Pałasz-Rutkowska, Katarzyna Starecka: Japonia. Warszawa: TRIO, 2004, s. 394, 395, 397. ISBN 83-88542-84-2.
  5. a b Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann, Elections in Asia: A data handbook, Volume II, 2001, ISBN 0-19-924959-8.
  6. 歴代総理の胆力「片山哲」(1)国の舵取りなど夢想だにしなかった [online], アサ芸プラス [dostęp 2021-02-15] (jap.).