Tadorna
rodzaj ptaków
Tadorna – rodzaj ptaków z podrodziny kaczek (Anatinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae).
| Tadorna[1] | |||||
| F. Boie, 1822[2] | |||||
 Przedstawiciel rodzaju – samiec kazarki rajskiej (T. variegata) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Plemię | |||||
| Rodzaj |
Tadorna | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Tadorna familiaris F. Boie, 1822 (= Anas tadorna Linnaeus, 1758) | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Zasięg wstępowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce, Eurazji i Australii[13].
Morfologia
edytujDługość ciała 58–72 cm, rozpiętość skrzydeł 94–145 cm; masa ciała samców 830–2200 g, samic 562–1850 g[14].
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Tadorna (Tradena, Tadoma, Todarna): epitet gatunkowy Anas tadorna Linnaeus, 1758[15]; fr. Tadorne „kazarka” (Tadorne de Belon „ohar”), od średniofr. Tadorne i Tadourne „rodzaj kaczki”[15].
- Rhynchoceros: gr. ῥυγχος rhunkhos „dziób”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[16]. Gatunek typowy: Anas tadorna Linnaeus, 1758.
- Casarca (Casarka): epitet gatunkowy Anas casarca Linnaeus, 1768[17]; ros. казарка kazarka „mała gęś”, nazwa stosowana na określenie różnych gęsi ikazarek, od tatar. Karakchás „czarna gęś”[17]. Gatunek typowy: Anas casarca Linnaeus, 1768 (= Anas ferruginea Pallas, 1764).
- Vulpanser: średniowiecznołac. vulpanser „kazarka” lub „tracz”, od łac. vulpes, vulpis „lis”; anser, anseris „gęś”[18]. Gatunek typowy: Anas tadorna Linnaeus, 1758.
- Nettalopex: gr. νηττα nētta „kaczka”; αλωπηξ alōpēx, αλωπεκος alōpekos „lis”[19]. Nowa nazwa dla Casarca.
- Pseudotadorna: gr. ψευδος pseudos „fałszywy”; rodzaj Tadorna Boie, 1822, kazarka[20]. Gatunek typowy: Pseudotadorna cristata N. Kuroda Sr., 1917.
- Zesarkaca: zbitka wyrazowa nazwy Zelandia (tj. Nowa Zelandia) i nazwy rodzaju Casarca Bonaparte, 1838[21]. Gatunek typowy: Anas variegata J.F. Gmelin, 1789.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[22]:
- Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758) – ohar
- Tadorna ferruginea (Pallas, 1764) – kazarka rdzawa
- Tadorna cana (J.F. Gmelin, 1789) – kazarka szarogłowa
- Tadorna tadornoides (Jardine & Selby, 1828) – kazarka obrożna
- Tadorna variegata (J.F. Gmelin, 1789) – kazarka rajska
- Tadorna cristata (N. Kuroda Sr., 1917) – kazarka czubata – takson krytycznie zagrożony, najprawdopodobniej wymarły[23]
Opisano również gatunek wymarły w miocenie[24]:
- Tadorna minor Kessler & Hír, 2012
Fragment kladogramu z uwzględnieniem gatunków z rodzaju Tadorna[25]:
| Tadorna |
| ||||||||||||||||||||||||
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Tadorna, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ F. Boie: Tagebuch gehalten auf einer Reise durch Norwegen im Jahre 1817. Schleswig: Kgl. Taubstummen-Inst., 1822, s. 140, 351. (niem.).
- ↑ A.A. Berthold: Latreille’s natürliche Familien der Thierreichs aus dem Französischen mit Anmerkungen und Zusätzen von Dr. Arnold Adoph Berthold. Weimar: Landes-Industrie Comptoir, 1827, s. 84. (niem.).
- ↑ C. Parsons. Hints for Collecting Water Birds. „Field Naturalist: journal of the Trinidad Field Naturalists’ Club”. 2, s. 202, 1834. (ang.).
- ↑ Ch.-L. Bonaparte: A geographical and comparative list of the birds of Europe and North America. London: J. Van Voorst, 1838, s. 56. (ang.).
- ↑ T.C. Eyton: A monograph on the anatidae, or duck tribe. London: Longman, Orme, Brown, Green, & Longman, Paternoster-Bow and Eddowes, Shrewsbury, 1838, s. 27. (ang.).
- ↑ T.C. Jerdon. Catalogue of the Birds of the Peninsula of India arranged according to the modern system of Classification; with brief Notes on their Habits and Geographical Distribution and description of new, doubtful and imperfectly described Species. „Madras Journal of Literature and Science”. 12, s. 221, 1840. (ang.).
- ↑ E. von Keyserling & J.H. Blasius: Die wirbelthiere Europa’s. Braunschweig: F. Vieweg und sohn, 1840, s. lxxxiv, 125. (niem.).
- ↑ H.G L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1852, s. X. (niem.).
- ↑ F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1890, s. 343. (łac.).
- ↑ N. Kuroda. On one new Genus and three new Species of Birds from Corea and Tsushima. „Tori”. 1 (5), s. 1, 1917. (ang.).
- ↑ G.M. Mathews. Notes on New Zealand Ducks. „The Emu”. 37, s. 31, 1937. (ang.).
- ↑ F. Gill & D. Donsker: Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List: Version 8.1. [dostęp 2018-06-10]. (ang.).
- ↑ C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 570, 591–592. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
- ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Tadorna [dostęp 2018-06-10].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Rhynchoceros [dostęp 2018-06-10].
- ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Casarca [dostęp 2018-06-10].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Vulpanser [dostęp 2018-06-10].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Nettalopex [dostęp 2018-06-10].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pseudotadorna [dostęp 2018-06-10].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Zesarkaca [dostęp 2018-06-10].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Tadornini Reichenbach, 1849-50 (wersja: 2020-07-06). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-29].
- ↑ BirdLife International, Tadorna cristata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2017-3 [dostęp 2018-06-10] (ang.).
- ↑ J. Kessler & J. Hír. Észak-Magyarország madárvilága a miocénben. I. rész. „Földtani közlöny”. 142 (1), s. 67–78, 2012. (węg.).
- ↑ J. Boyd III: Anatidae: Ducks, Geese, Swans. [w:] Taxonomy in Flux Checklist 3.08 [on-line]. John Boyd’s Home Page. [dostęp 2022-09-07]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).