Tadeusz Romuald Jeziorowski

Tadeusz Romuald Jeziorowski (ur. w 1944) – polski muzealnik i historyk specjalizujący się w bronioznawstwie, munduroznawstwie, heraldyce i falerystyce.

Tadeusz Romuald Jeziorowski
Państwo działania

 Polska

Data urodzenia

1944

Specjalność: bronioznawstwo, munduroznawstwo, heraldyka i falerystyka
Alma Mater

Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu

Kierownik
Instytucja

Wielkopolskie Muzeum Wojskowe w Poznaniu

Okres zatrudn.

1968-2012

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1976–2016) Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Życiorys

edytuj

W 1963 ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie, a w 1968 zabytkoznawstwo na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu[1].

Od 1968 do 2012 był związany zawodowo z Wielkopolskim Muzeum Wojskowym, oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu, od 1973 jako starszy kustosz i kierownik, od roku 1991 z tytułem kuratora[2][3].

Współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność” przy Muzeum Narodowym w Poznaniu[1][2].

Od 1991 współpracuje z Kancelarią Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; jest jednym z współautorów aktualnie obowiązującej ustawy o orderach i odznaczeniach. W latach 2004-2005 działał tamże w Zespole do opracowania projektu ustawy o symbolach państwowych Rzeczypospolitej Polskiej, lecz projekt ten nie został ostatecznie zrealizowany. Od 2006 wchodził w skład działającego tamże Zespołu do opracowania projektu nowego odznaczenia wojskowego nadawanego za wybitne czyny bojowe, czego efektem są nowe odznaczenia wojskowe: Order Krzyża Wojskowego, Krzyż Wojskowy, Wojskowy, Morski i Lotniczy Krzyż Zasługi z Mieczami, Wojskowy, Morski i Lotniczy Krzyż Zasługi (bez mieczy), Gwiazda Afganistanu, Iraku, Czadu, Konga, Morza Śródziemnego oraz Załóg Lotniczych; przywrócony został również międzywojenny Medal za Długoletnią Służbę. Od 2017 jest w składzie, powstałego w miejsce poprzedniego, Zespołu do opracowywania i opiniowania spraw związanych z orderami i odznaczeniami, heraldyką i weksylologią, którego jednym z efektów jest odznaczenie pamiątkowe Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości[4].

W latach 1996-2005 był członkiem Komisji Historycznej do spraw Symboliki Wojskowej przy Ministrze Obrony Narodowej[1], członkiem Komisji Heraldycznej przy Ministrze Spraw Wewnętrznych i Administracji od jej pierwszego powołania w 2000[5], a także przewodniczącym Komisji ds. Ewidencji i Ochrony Miejsc Pamięci Narodowej Wojewódzkiego Komitetu Ochrony Walk i Męczeństwa w Poznaniu[1].

Był członkiem Rady Naukowej Przeglądu Historyczno-Wojskowego i konsultantem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari[1].

Członek Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, niemieckiego BDOS (Deutsche Gesellschaft für Ordenskunde(inne języki))[6]. Założyciel i honorowy prezes Towarzystwa b. Żołnierzy i Przyjaciół 15. Pułku Ułanów Poznańskich[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

edytuj

Otrzymał Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1997), Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (2001)[1], Odznakę Honorową i Medal Pamiątkowy „Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego” (MON 2008)[7] i Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2022)[8]. Filister h.c. Konwentu „Lechia” Korporacji Studentów Uczelni Poznańskich (1999)[1].

W 2008 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w kultywowaniu tradycji oręża polskiego, za osiągnięcia w popularyzowaniu historii znaków narodowych[9], w 2017 wyróżniony Krzyżem Oficerskim tego samego orderu za wybitne zasługi w pielęgnowaniu i przywracaniu tradycji znaków narodowych[10][11], a w 2021 wręczono mu Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości nadany za zasługi dla Niepodległej[12].

Publikacje

edytuj

Autorskie:

  • Źródła i materiały do dziejów Powstania Wielkopolskiego i wojsk wielkopolskich 1918-1919 (Poznań, 1978)
  • Broń biała w zbiorach miłośników dawnej broni (Poznań, 1978)
  • Mundury wojewódzkie Rzeczypospolitej Obojga Narodów (Warszawa, 1992)
  • Dziękujemy Wam Polacy. Odznaczenia państw alianckich dla żołnierzy polskich (Poznań, 1995)
  • Brać się do pałasza! Pałasz polski i obcy XVII-XX w. (Poznań, 2001)
  • Na straży pamięci. W 40. rocznicę otwarcia pierwszej po wojnie stałej ekspozycji w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym (Poznań, 2003)
  • Nad nami Orzeł Biały... Znaki państwa w wojsku. Symbolika państwowa w Wojsku Polskim XVIII-XX w. (Poznań, 2003)
  • Ordery Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Warszawa, 2003)
  • Pieśń ujdzie cało. Śpiewnik. Przybyli ułani... (Poznań, 2006, 2007, 2008)
  • The Napoleonic Orders, Orders of the Polish Generals in the Napoleonic Era. Ordery napoleońskie. Ordery generałów polskich w epoce napoleońskiej (Warszawa, 2018)[13]

Współautorskie:

  • Barwa i broń Sił Zbrojnych Wielkopolski w latach 1918-1920 (Koszalin, 1988)
  • Broń i barwa Wojska Polskiego w roku 1939 (Lublin, 1993)
  • Order Wojenny Virtuti Militari. Katalog zbiorów (Poznań, 1993)
  • Marsz, marsz Dąbrowski... w 250. rocznicę urodzin Jana Henryka Dąbrowskiego (Poznań, 2005)
  • Za Ojczyznę i Naród, 300 lat Orderu Orła Białego (Warszawa, 2005)
  • Praemiando Incitat, Order Świętego Stanisława 1765-1831 (Warszawa, 2015)
  • Praemiando incitat. Šventojo Stanislovo ordinas (Wilno, 2016)
  • Wojsko Księstwa Warszawskiego, Generałowie, adiutanci, sztaby (Warszawa, 2018)
  • Blask orderów. T. I-III (Warszawa, 2019)

Redaktor serii wydawniczej „Zeszyty Historyczne Towarzystwa b. Żołnierzy i Przyjaciół 15. Pułku Ułanów Poznańskich” składającej się z 11. pozycji, autor trzech z nich[14]:

  • Odznaka 15 Pułku Ułanów Poznańskich (Poznań, 1997)
  • Lista strat 15 Pułku Ułanów Poznańskich (Poznań, 1999)
  • Zarys historii powstania Towarzystwa b. Żołnierzy 1 Pułku Ułanów Wielkopolskich (Poznań, 2000)

Jest autorem wielu haseł, głównie z zakresu falerystyki, w takich encyklopediach jak Nowa Encyklopedia Powszechna PWN oraz Britannica. Edycja polska[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Who is Who w Polsce. Hübners blaues Who is Who, wyd. I, 2002, s. 724
  2. a b Historia Mówiona Muzeum. Rozmowa z Tadeuszem Jeziorowskim. mnp.art.pl. [dostęp 2018-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-25)].
  3. a b Tadeusz Jeziorowski: The Napoleonic Orders, Orders of the Polish Generals in the Napoleonic Era. Ordery napoleońskie. Ordery generałów polskich w epoce napoleońskiej. Warszawa: Karabela 2018 (nota biograficzną na okładce)
  4. Strona główna Wydarzenia Ordery i medale, krzyże i gwiazdy – galimatias nazewniczy Wykład Tadeusza Jeziorowskiego z Muzeum Wojskowego w Poznaniu. lazienki-krolewskie.pl. [dostęp 2018-10-27].
  5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 stycznia 2000 r. w sprawie powołania Komisji Heraldycznej (Dz.U. z 2000 r. nr 6, poz. 83)
  6. Seria: Falerystyka. Ordery (Tadeusz Jeziorowski: Ordery napoleońskie. Ordery generałów polskich w epoce napoleońskiej. Warszawa: Karabela 2018)
  7. Odznaka Honorowa oraz Medal Pamiątkowy Kustosza Tradycji, Chwały i Sławy Oręża Polskiego. wojsko-polskie.pl, 2016-05-18. [dostęp 2018-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-28)].
  8. Jubileusz 165-lecia Muzeum Narodowego w Poznaniu. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 2022-11-28. [dostęp 2022-11-30].
  9. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 października 2008 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2009 r. nr 27, poz. 356)
  10. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 października 2017 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2018 r. poz. 52)
  11. Odznaczenia z okazji Narodowego Święta Niepodległości. prezydent.pl, 2017-11-11. [dostęp 2017-11-12].
  12. Wielkopolanie odznaczeni przez prezydenta. poznan.tvp.pl, 2021-06-07. [dostęp 2021-06-11].
  13. Orders in the Napoleonic era. OMSD, 2018-10-20. [dostęp 2018-10-27]. (ang.).
  14. Zeszyty Historyczne. 15pu.pl. [dostęp 2018-10-25].

Bibliografia

edytuj
  • Jeziorowski, Tadeusz [w:] bn.org.pl
  • Wielkopolskie Muzeum Wojskowe [w:] artinfo.pl
  • Wykaz muzeów w Polsce. Warszawa: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, 2005, s. 43
  • Alina Leszczyńska: Barwa i broń sił zbrojnych Wielkopolski w latach 1918-1920. Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1988, s. 225