Szymbark (województwo warmińsko-mazurskie)
wieś w województwie warmińsko-mazurskim
Szymbark (niem. Schönberg[3]) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Iława, nad Jeziorem Szymbarskim.
osada | |
Pierzeja południowa zamku w Szymbarku | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
103 m n.p.m. |
Liczba ludności (2002) |
395 |
Strefa numeracyjna |
89 |
Kod pocztowy |
14-241[2] |
Tablice rejestracyjne |
NIL |
SIMC |
0475677 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Iława | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu iławskiego | |
53°38′47″N 19°29′06″E/53,646389 19,485000[1] |
Wieś wymieniona została po raz pierwszy wymieniona w 1378 jako osada przyzamkowa[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.
Zabytki
edytuj- Ruiny gotyckiego zamku kapituły pomezańskiej. Budowę zamku rozpoczęto w połowie XIV wieku, kontynuował ją biskup Henryk ze Skarlina. Po sekularyzacji Prus w latach 1520–1526 zamek był we władaniu Stanisława Kostki starosty królewskiego Zygmunta I[5]. Stanisław Kostka odsprzedał, w 1529 roku, swoje prawa posiadania zamku w Szymbarku Georgowi von Polentz[6]. Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego stał się własnością rodu von Polentzów, którzy przebudowali go na rezydencję renesansową. Od 1699 należał do rodu Finck von Finckensteinów. W latach 1856–1858 dobudowano nowe skrzydło mieszkalne, ostatnie przebudowy w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. W 1946 został spalony przez Armię Czerwoną. W ostatnich latach częściowo go odbudowano. Zachowały się mury z 10 wieżami (pierwotnie było ich 12)[4].
- Młyn i dom nr 19 (drewniany), z drugiej połowy XIX wieku.
Szymbark – ruiny zamku
Pomniki przyrody
edytujW pobliżu ruin zamku (bliżej drogi Iława-Susz) rośnie ponad 210-letni jesion o obwodzie 325 cm i wysokości 40 m oraz 200-letnie sosny. Od strony wsi Kamionka do zamku prowadzi aleja starych dębów.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136540
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1277 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ a b Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 145–146.
- ↑ Marian Biskup i Irena Janosz – Biskupowa. Akta Stanów Prus Królewskich. Wyd Warszawa – Toruń 1993, Tom VIII (1520 – 1526), s. 100, 124, 125, 192,277,280, 439 i 444.
- ↑ Stanisław Bodniak i Zofia Skorupska. „Jan Kostka kasztelan gdański”. Wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1979, s. 18.
Linki zewnętrzne
edytuj- Szymbark 2.), wś, powiat suski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 115 .