Starzec długolistny

gatunek rośliny

Starzec długolistny[4] (Tephroseris papposa (Rchb.) Schur) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje w Karpatach Wschodnich, na Podolu i Opolu, w Karpatach Południowych i na Półwyspie Bałkańskim. W Polsce jest gatunkiem bardzo rzadkim; rośnie tylko w Bieszczadach Zachodnich (kilkanaście stanowisk) i na Płaskowyżu Sańsko-Dniestrzańskim (jedno stanowisko)[5].

Starzec długolistny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Rodzaj

tefroseris

Gatunek

starzec długolistny

Nazwa systematyczna
Tephroseris papposa (Rchb.) Schur
Enum. Pl. Transsilv.: 344 (1866)[3]
Synonimy
  • Cineraria papposa Rchb.
  • Senecio papposus (Rchb.) Less.[3]

Morfologia

edytuj
Łodyga
Gruba, żeberkowana, pajęczynowato owłosiona, do 80 cm wysokości[6].
Liście
Za młodu z obu stron pajęczynowato owłosione; starsze z wierzchu nagie i błyszczące. Liście różyczkowe eliptyczne lub wąskoeliptyczne, całobrzegie lub delikatnie ząbkowano-karbowane, przechodzące w dłuższy od blaszki ogonek. Dolne liście łodygowe podobne do różyczkowych. Wyższe liście łodygowe wąskolancetowate; najwyższe – równowąskie[5].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki średnicy 3–5 cm, te z kolei zebrane w podbaldach. Kwiaty języczkowe jasnożółte lub pomarańczowożółte, do 2 cm długości. Listki okrywy zielone, pajęczynowato owłosione, nagie na szczycie, przeświecające na brzegach. Puch kielichowy długości rurki kwiatu rurkowego.
Owoc
Naga lub krótko owłosiona, ciemnozielona lub brązowa niełupka.

Biologia i ekologia

edytuj

Bylina, hemikryptofit, heliofit. Rośnie na łąkach, w zaroślach i widnych lasach, w murawach bliźniczkowych, traworoślach i ziołoroślach. Kwitnie od maja do lipca.

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Roślina umieszczona w Polskiej czerwonej księdze roślin oraz na polskiej czerwonej liście w grupie gatunków zagrożonych (EN)[5][7].

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-03-17] (ang.).
  3. a b Tephroseris papposa (Rchb.) Schur, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-02-15].
  4. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 165, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. a b c Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
  6. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
  7. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.