Stanisław Kazuro

polski kompozytor

Stanisław Kazuro (ur. 1 sierpnia 1881 w Teklinopolu k. Wilna, zm. 30 listopada 1961 w Warszawie)[1][2]polski kompozytor, dyrygent i pedagog, małżonek Margerity Trombini-Kazuro.

Stanisław Kazuro
Ilustracja
Stanisław Kazuro (przed 1952)
Data i miejsce urodzenia

1 sierpnia 1881
Teklinopol, k. Wilna

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

30 listopada 1961
Warszawa

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, dyrygent, pedagog

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Urodził się w rodzinie Wincentego i Kazimiery z Wasilewskich[3]. Studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie u Zygmunta Noskowskiego i Mieczysława Surzyńskiego. Kontynuował studia w Accademia di Santa Cecilia w Rzymie u Giovanniego Sgambatiego oraz w Paryżu u Vincenta d’Indy[2]. Równocześnie studiował na Sorbonie filozofię i historię muzyki[1][4][5].

Po ukończeniu studiów w 1914 roku wrócił do kraju i został organistą oraz dyrygentem w kościele św. Trójcy w Warszawie oraz zorganizował Operę Ludową przy Stowarzyszeniu Robotników Chrześcijańskich. Od roku 1915 prowadził kursy dla nauczycieli muzyki w szkołach ogólnokształcących.

W roku 1916 został kapelmistrzem Filharmonii Warszawskiej, gdzie założył chór oratoryjny, który działał prawdopodobnie do 1918 roku oraz od roku 1934, powtórnie zorganizowany przez Kazurę. W 1916 roku zorganizował również Chór 300 Dzieci Powiśla[2], w 1917 roku przekształcony w istniejącą do 1919 roku przy katedrze św. Jana Kapelę Rorantystów o repertuarze opartym na dziełach kompozytorów polskich i włoskich XVI–XVII wieku[6].

Stanisław Kazuro w latach 1917–1939 był profesorem Konserwatorium Warszawskiego, prowadził nowo utworzoną klasę solfeżu, uczył dyrygentury, kontrapunktu i śpiewu[2]. W roku 1920 uczestniczył w wojnie polsko-rosyjskiej w stopniu oficera. W roku 1922 zorganizował złożony ze studentów konserwatorium w Warszawie chór Polska Kapela Ludowa[6], z którym wiele koncertował i dokonał licznych nagrań płytowych. W 1927 roku dzięki staraniom Kazury powstał w Konserwatorium w Warszawie wydział nauczycielski dla nauczycieli muzyki w szkolnictwie ogólnokształcącym[1][4].

W roku 1925 był współzałożycielem sekcji współczesnych kompozytorów polskich przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. W latach 1930–1931 był dyrektorem seminarium dla nauczycieli muzyki w Konserwatorium w Warszawie, a 1932–1939 członkiem rady naukowo-artystycznej Konserwatorium[1][5].

Podczas II wojny światowej w latach 1939–1944 kierował tajnym Konserwatorium przy ul. Sienkiewicza 12 i zainicjował „popołudniowe chwile muzyki poważnej” dla mieszkańców Powiśla. Po upadku powstania warszawskiego przebywał w Krakowie. W 1945 zainicjował odbudowę Konserwatorium Warszawskiego, noszącego od roku 1946 nazwę Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (PWSM). Od 1945 roku do lipca 1951 roku był rektorem tej uczelni[1][2][7].

Dwukrotnie, w latach 1937 i 1950, otrzymał Nagrodę Muzyczną miasta Warszawy[8][9]. Otrzymał także odznakę honorową wszechpolskiego Związku Śpiewaczego.

Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II B 28-13-21)[10]. W tym samym grobie spoczęła jego żona Margerita Trombini-Kazuro (1891–1979), pianistka, klawesynistka, ceniony pedagog muzyczny.

 
Grób Stanisława Kazuro i jego żony Margerity Trombini-Kazuro na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Twórczość

edytuj

Stanisław Kazuro był autorem wielu podręczników do nauki muzyki oraz jednej powieści dla młodzieży. Stworzył wiele kompozycji, w znacznej części nawiązujących do polskiej muzyki ludowej[1][4][7].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj
  • 22 lutego 1980 w Warszawie jednej z ulic na terenie obecnej dzielnicy Ursynów zostało nadanie imię Stanisława Kazury[13].
  • W mieście Wałbrzych, w dzielnicy Nowe Miasto, jedna z ulic nosi imię Stanisława Kazury[14].

Publikacje

edytuj
  • Stanisław Kazuro: Nauka śpiewu – metodyka, Gebethner i Wolff, Warszawa 1920,
  • Stanisław Kazuro: Co to jest solfeggio, Gebethner i Wolff, Warszawa 1925,
  • Stanisław Kazuro: Polska pieśń ludowa i jej znaczenie dla kultury narodowej, Gebethner i Wolff, Warszawa 1925,
  • Stanisław Kazuro: Drogi rozwoju słuchu muzycznego, Gebethner i Wolff, Warszawa 1927,
  • Stanisław Kazuro: Profesor Zubrewicz i jego trzej wychowańcy: z pamiętników hultaja, Gebethner i Wolff, Warszawa 1926, wznowienie fotooffsetowe Wyd. Wacław Bagiński i Synowie Wrocław 1994 ISBN 83-86237-50-3.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f Mrygoń 1997 ↓.
  2. a b c d e   Mieczysława Hanuszewska: Kazuro, Stanisław. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. via Oxford University Press. (ang.).
  3. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1939, s. 331. [dostęp 2021-07-30].
  4. a b c Chodkowski 1995 ↓, s. 434.
  5. a b Stanisław Kazuro. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)]. (pol.).
  6. a b Adam Wieniawski: Stanisław Kazuro jego życie i twórczość. Warszawa: 1932.
  7. a b Małgorzata Kosińska: Stanisław Kazuro. Culture. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. (pol.).
  8. PWM -Kompozytorzy I Autorzy, Stanisław Kazuro, Biogram [online], pwm.com.pl [dostęp 2020-03-30].
  9. Laureat nagrody muzycznej m. st. Warszawy Stanisław Kazuro. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 256 z 10 listopada 1937. 
  10. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-03-30].
  11. Aspiracje. Wiosna 2011 [online], Pismo Warszawskich Uczelni Artystycznych, s. 53 [dostęp 2023-05-01].
  12. M.P. z 1930 r. nr 31, poz. 52 „za zasługi na polu uspołecznienia pieśni polskiej”.
  13. Uchwała nr 60 Rady Narodowej Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 22 lutego 1980 r. w sprawie nadania nazw ulicom, "Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, Warszawa, dnia 29 czerwca 1980 r., nr 8, poz. 6, s. 3.
  14. Uchwała Nr LVIII/444/06 Rady Miejskiej Wałbrzycha z dnia 27 października 2006 r. w sprawie ustalenia przebiegu istniejących dróg gminnych na terenie miasta Wałbrzycha.

Bibliografia

edytuj
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).