Stanisław Żuk (łyżwiarz figurowy)
Stanisław Aleksiejewicz Żuk, ros. Станислав Алексеевич Жук (ur. 25 stycznia 1935 w Uljanowsku, zm. 1 listopada 1998 w Moskwie) – radziecki trener łyżwiarstwa figurowego, a wcześniej łyżwiarz figurowy startujący w parach sportowych z żoną Niną Żuk. Uczestnik igrzysk olimpijskich (1960)[1], trzykrotny wicemistrz Europy (1958–1960) oraz 4-krotny mistrz Związku Radzieckiego (1957–1959, 1961).
Reprezentacja | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 stycznia 1935 | |||||||||||||||
Data i miejsce śmierci |
1 listopada 1998 | |||||||||||||||
Konkurencja | ||||||||||||||||
Partner sportowy | ||||||||||||||||
Trener |
Piotr Orłow | |||||||||||||||
Klub |
Dynamo St. Petersburg | |||||||||||||||
Zakończenie kariery |
1961 | |||||||||||||||
Dorobek medalowy | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Odznaczenia | ||||||||||||||||
|
Życiorys
edytujJego żoną była jego partnerka sportowa Nina Żuk (z domu Bakuszewa). Z kolei młodszą siostrą była łyżwiarka figurowa Tatjana Żuk, wicemistrzyni olimpijska z Grenoble (1968) w parach sportowych z Aleksandrem Gorielikiem. Nina i Stanisław byli ich głównymi trenerami[2].
Nina i Stanisław Żuk zdobyli wspólnie trzy wicemistrzostwa Europy z rzędu, od 1958 do 1960 roku, przygrywając kolejno z reprezentantami Czechosłowacji Věrą Suchánkovą i Zdenkiem Doležalem, a w kolejnych dwóch latach z Niemcami, Mariką Kilius i Hansem-Jürgenem Bäumlerem[3][4]. Dwukrotnie wystąpili na mistrzostwach świata, a ich najlepszym rezultatem było miejsce piąte. W tym samym czasie czterokrotnie triumfowali w mistrzostwach Związku Radzieckiego pokonując za każdym razem przyszłych podwójnych mistrzów olimpijskich, Ludmiłę Biełousową i Olega Protopopowa[5]. Nina i Stanisław prezentowali akrobatyczne podnoszenia z trzymaniem jedną ręką (na wyprostowanej ręce partnera), które na arenie międzynarodowej były wtedy uważane za zbyt niebezpieczne. Żuk przyznał, że inspiracją byli dla niego gimnastycy sportowi[6]. Poglądy sędziów zmieniły się po 1960 roku, jednak Żukowie nie mieli szansy na zaprezentowanie się w mistrzostwach świata, które zostały odwołane po katastrofie lotniczej w której zginęła cała reprezentacja Stanów Zjednoczonych i postanowili zakończyli karierę. Następnie Żuk zaczął trenować swoich byłych rywali, Biełousową i Protopopowa powoli poświęcając się karierze trenerskiej[7].
Żuk przez ponad 20 lat trenował radzieckie gwiazdy łyżwiarstwa figurowego w klubie CSKA Moskwa. Jego uczniowie zdobyli 67 złotych, 34 srebrnych i 35 brązowych medali na mistrzostwach Europy, świata i olimpijskich. Do jego uczniów należeli[8]:
- Irina Rodnina / Aleksiej Ułanow,
- Irina Rodnina / Aleksandr Zajcew,
- Marina Czerkasowa / Siergiej Szachraj,
- Jekatierina Gordiejewa / Siergiej Grińkow,
- Marija Piestowa / Stanisław Leonowicz,
- Wieronika Pierszyna / Marat Akbarow,
- Tatjana Żuk / Aleksandr Gorielik
- Siergiej Czetwieruchin,
- Jelena Wodoriezowa,
- Anna Kondraszowa,
- Aleksandr Fadiejew.
Żuk nadużywał alkoholu i zdarzało mu się stosować przemoc fizyczną i psychiczną wobec swoich uczniów. Jekatierina Gordiejewa w swojej książce My Sergei: A Love Story ujawniła, że wszyscy trenujący w CSKA łyżwiarze bali się trenera Żuka, a ten każdego wieczoru upijał się. Chciał on zastosować żołnierską musztrę na treningach, przypominając im, że trenują w żołnierskim klubie. Gordiejewa opisała sytuację, gdy ona i Anna Kondraszowa przestały jadać na stołówce, gdyż trener Żuk wypominał im ilość zjedzonego jedzenia, a także sytuację, gdy Żuk uderzył Kondraszową, która płakała przez niego niemal każdego dnia. Gordiejewa wyznała, że „Żuk przychodził do niej [Kondraszowej] i mówił Widziałem, że zeszłej nocy wchodziłaś do pokoju Fadiejewa, co tam robiłaś? Nawet jeśli coś by robiła, to oczywiście nie był jego interes. Ale on dręczył ją szpiegowaniem i byłam na tyle młoda, że Anna nie zwierzała mi się co się za tym kryło. Teraz rozumiem, że próbował nakłonić Annę do przespania się z nim. Przez lata robił to z wieloma dziewczętami”[9].
Wiosną 1986 roku Gordiejewa, Grińkow, Fadiejew, Kondraszowa i Marina Zujewa zgłosili zachowanie Żuka tj. nadużywanie alkoholu, opuszczanie treningów i przemoc, w liście do oficjeli CSKA. Żuk został odsunięty od trenowania najlepszych radzieckich łyżwiarzy, ale pozostał głównym trenerem klubu i kontynuował pracę z młodzieżą[9].
W połowie lat 80. XX w. Żuk pracował również jako trener w Japonii. Następnie w stopniu podpułkownika przeszedł na emeryturę wojskową. Zmarł nagle z powodu ostrej niewydolności serca na stacji moskiewskiego metra Aeroport nieopodal klubu CSKA Moskwa. Został pochowany na cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie[8]. W 2008 roku przed klubem CSKA stanął jego pomnik[9].
Osiągnięcia
edytujZ Niną Żuk
Zawody | 1954 | 1955 | 1956 | 1957 | 1958 | 1959 | 1960 | 1961 | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Międzynarodowe[10][11][12][3][4] | |||||||||||||||||
Igrzyska olimpijskie | 6 | ||||||||||||||||
Mistrzostwa świata | 8 | 5 | |||||||||||||||
Mistrzostwa Europy | 6 | 2 | 2 | 2 | |||||||||||||
Krajowe[13][14][15][16][17][18] | |||||||||||||||||
Mistrzostwa Związku Radzieckiego | 3 | 3 | 1 | 1 | 1 | 1 |
Przypisy
edytuj- ↑ Figure Skating at the 1960 Squaw Valley Winter Games: Mixed Pairs. sports-reference.com. [dostęp 2020-11-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)]. (ang.).
- ↑ Sports Reference – Tatyana Zhuk. Sports Reference. [dostęp 2020-11-04]. (ang.).
- ↑ a b European Figure Skating Championships 1950–1959 – Pairs – Result. eskatefans.com. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-16)]. (ang.).
- ↑ a b European Figure Skating Championships 1960–1969 – Pairs – Result. eskatefans.com. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-26)]. (ang.).
- ↑ Olympedia – Oleg Protopopov. olympedia.org. [dostęp 2020-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-01)]. (ang.).
- ↑ Анатолий Шелухин: Ледовая империя Жука. rambler.ru, 2006-11-01. [dostęp 2020-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-17)]. (ros.).
- ↑ Alla Akerzhnerman: Ludmila Belousova 1935 - 2017. womensactivism.nyc, 2020-11-19. [dostęp 2020-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-01)]. (ang.).
- ↑ a b Жук Станислав Алексеевич. uonb.ru. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)]. (ros.).
- ↑ a b c What The Zhuk?: Scandals From Behind The Iron Curtain. skateguard1.blogspot.com, 2016-07-07. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-04)]. (ang.).
- ↑ Sports Reference – Nina Zhuk. Sports Reference. [dostęp 2020-11-04]. (ang.).
- ↑ World Figure Skating Championships 1950–1959 – Pairs – Result. eskatefans.com. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-11)]. (ang.).
- ↑ World Figure Skating Championships 1960–1969 – Pairs – Result. eskatefans.com. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-11)]. (ang.).
- ↑ Первое первенство СССР 1954. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (ros.).
- ↑ Первое первенство СССР 1956. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ros.).
- ↑ Первое первенство СССР 1957. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ros.).
- ↑ Первое первенство СССР 1958. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-08)]. (ros.).
- ↑ Первое первенство СССР 1959. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-15)]. (ros.).
- ↑ Первое первенство СССР 1961. FSkate. [dostęp 2020-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-09)]. (ros.).
Bibliografia
edytuj- Sports Reference – Stanislav Zhuk. Sports Reference. [dostęp 2020-11-04]. (ang.).