Shenyang J-5 (chiń. 歼击机-5) – pierwszy produkowany seryjnie w Chinach samolot myśliwski. Maszyna była licencyjną wersją radzieckiego MiG-17F.

Shenyang J-5
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Chiny

Producent

Shenyang Aircraft Corporation

Typ

myśliwiec

Załoga

1

Historia
Data oblotu

8 kwietnia 1955

Dane techniczne
Napęd

1 x silnik turboodrzutowy WP-5
WP-5D (wersja JJ-5)

Ciąg

26,0 kN
22,27 kN (WP-5D)

Wymiary
Rozpiętość

9,62 m

Długość

11,09 m (wersja J-5)
11,36 m (wersja J-5A)
11,5 m (wersja JJ-5)

Wysokość

3,8 m

Powierzchnia nośna

22,6 m²

Masa
Własna

4080 kg (wersja J-5)
4151 kg (wersja J-5A)
4080 kg (wersja JJ-5)

Startowa

6000 kg (wersja J-5 i J-5A)
6215 kg (wersja JJ-5)

Osiągi
Prędkość maks.

1130 km/h (wersja J-5)
1145 km/h (wersja J-5A)
1048 km/h (wersja JJ-5)

Pułap praktyczny

16470 m (wersja J-5)
16300 m (wersja J-5A)
14300 m (wersja JJ-5)

Zasięg

1080 km (wersja J-5)
1100 km (wersja J-5A)
1230 km (wersja JJ-5)

Rozbieg

590 m (wersja J-5)
730 m (wersja J-5A)
760 m (wersja JJ-5)

Dobieg

885 m (wersja J-5A)
830 m (wersja JJ-5)

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 x działko N-37 kalibru 32 mm, 2 x działko NR-23 kalibru 23 mm (wersja J-5)
3 x działko NR-23 (wersja J-5A)
1 x działko NR-23 (wersja JJ-5)
Użytkownicy
Albania Bangladesz Pakistan Korea Północna Chińska Republika Ludowa Sudan Somalia Tanzania Wietnam Sri Lanka Zimbabwe Stany Zjednoczone

Historia

edytuj

Geneza

edytuj

Samoloty myśliwskie były priorytetem dla sił powietrznych ludowych Chin. Pierwsze tego typu maszyny z napędem odrzutowym, samoloty MiG-15 zostały dostarczone do kraju dzięki współpracy z największym wówczas sojusznikiem, Związkiem Radzieckim. W Chinach otrzymały one miejscowe oznaczenie J-2. Chińskie samoloty wzięły udział w walkach z amerykańskimi samolotami podczas wojny koreańskiej. Doświadczenia wyniesione z walk nie były zbyt zachęcające dla chińskich władz. Poziom wyszkolenia chińskich pilotów okazał się zbyt niski, a konstrukcja MiG-15 ustępowała maszynom North American F-86 Sabre. W zaistniałej sytuacji Chińczycy podjęli decyzję o wprowadzeniu na uzbrojenie nowocześniejszej konstrukcji. Pierwszą z nich była zmodernizowana wersja MiG-15bis, który otrzymał oznaczenie J-3. Amerykanie nie pozostawali w tyle i swoje Sabre poddawali również kolejnym modernizacjom, zapewniając im odpowiednią przewagę. Tym razem podjęto bardziej zdecydowane działania, decydując się na zakup w Związku Radzieckim licencji na najnowszy produkt Miga jakim był wówczas samolot MiG-17. Uruchomiono linie montażową samolotu J-4, jak oznaczono miejscową wersje MiGa-17, ale wszystkie wyprodukowane w ten sposób samoloty pochodziły z zestawów przywiezionych z Kraju Rad. Nie było potrzeby kontynuowania produkcji jako, że w październiku 1954 roku zapadła ważna decyzja.

Projekt

edytuj

W październiku 1954 roku Chiny podpisały umowę o licencyjnej produkcji na terenie kraju najnowszej wersji MiGa-17, MiG-17F. Samolot charakteryzował się zastosowaniem nowego turbinowego silnika z WK-1F z dopalaczem. Na podstawie umowy Związek Radziecki przekazał Chinom dokumentację techniczną, dwa samoloty wzorcowe, piętnaście zestawów do montażu na miejscu oraz części i podzespoły umożliwiające budowę następnych dziesięciu sztuk samolotów. Do swojego dziewiczego lotu maszyna zbudowana z części przywiezionych z ZSRR wzbiła się 8 kwietnia 1955 roku. Pierwszy samodzielnie zbudowany od podstaw samolot poleciał rok później, 19 lipca 1956 roku. Według dostępnych informacji wyprodukowano łącznie 767 samolotów myśliwskich wersji J-5 i J-5A.

Wersje

edytuj
  • J-5 – podstawowa, jednomiejscowa wersja dziennego samolotu myśliwskiego. Oznaczenie J-5 otrzymała w 1964 roku. Wcześniej samolot określano jako Typ 56 lub Dongfeng-101. Montaż wersji J-5 zakończono w 1969 roku.
  • J-5A – samolot będący licencyjną wersją radzieckiego MiG-17PF. Samolotu wyposażonego w radiolokacyjny celownik RP-1 dzięki czemu w odróżnieniu od J-5 mógł działać o każdej porze doby w każdych warunkach atmosferycznych. Samolot wszedł do produkcji w 1964 roku, ale za jego montaż odpowiadały zakłady w Chengdu. Budowę J-5A zakończono w 1969 roku.
  • JJ-5 – zbudowana przez chińskich inżynierów z Chengdu Aircraft Corporation w 1964 roku dwumiejscowa wersja szkolno-bojowa (ale z pomocą radzieckich inżynierów, w ZSRR istniał podobny projekt przebudowy samolotu MiF-17 na dwumiejscową wersje szkolno-bojową, ale nigdy jej nie zrealizowano). Gotowy JJ-5 po raz pierwszy wzbił się w powietrze 8 maja 1966 roku. Produkcja tego typu samolotu trwała aż do 1986 roku kiedy to wyprodukowano ostatni, 1061 egzemplarz.
  • J-5 torpedowo/bombowy – niezrealizowana wersja przeznaczona dla lotnictwa morskiego. Prace zakończono na etapie wybudowania jednego egzemplarza prototypowego.
  • F-5 – wersja eksportowa samolotu J-5.

Bibliografia

edytuj
  • Łukasz Pacholski, Chińskie myśliwce odrzutowe, „Lotnictwo”, nr 9 (2010), s. 62-69, ISSN 1732-5323.
 
JJ-5