Sergiusz Hessen

Dzieciństwo spędził przeważnie na wsi i w Odessie, a do gimnazjum uczęszczał w Petersburgu, dokąd przyjechał mając dziewięć lat. Wychował się z trzema przyrodnimi braćmi, gdyż jego ojciec ożenił się powtórnie.

Po zdaniu egzaminu dojrzałości w roku 1905 studiował na Uniwersytecie we Fryburgu^[1][2], a po otrzymaniu doktoratu „summa cum laude” w 1909 roku^[2] zamieszkał w Petersburgu. W latach 1914–1917 oraz 1921–1923 wykładał filozofię na Petersburskim Uniwersytecie Państwowym, a od 1917 do 1921 roku w Tomsku^[2]. Od 1923 roku przebywał w Niemczech i Czechosłowacji, a od 1935 w Polsce. Do 1939 roku był profesorem Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1945–1950 był profesorem historii pedagogiki Uniwersytetu Łódzkiego^[1].

Stworzył własny system pedagogiki kultury, pomimo że był pod wpływem filozofii niemieckiej. System ten został przedstawiony w głównym dziele Hessena Podstawy pedagogiki. Zakładał on poszukiwanie dróg kształtowania osobowości uczniów poprzez szerokie wykorzystanie dóbr kultury. Celem było przezwyciężenie anomii i heteronomii, tak aby uczeń uzyskał pełnię autonomii manifestującej się w twórczości^[1].

• Podstawy pedagogiki (1923)
• Pedagogika i szkolnictwo w Rosji Sowieckiej (współautor, 1930)
• Szkoła i demokracja na przełomie (1938)
• O sprzecznościach i jedności wychowania (1939)
• Struktura i treść szkoły współczesnej. Zarys dydaktyki ogólnej (1947)
• Education and Economic Life (1949)
• Studia z filozofii kultury (1968)
• Filozofia, kultura, wychowanie (1973)
• Dzieła wybrane (5 tomów, 1997)^[1]

• Sławomir Sztobryn: Filozofia wychowania Sergiusza Hessena. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1994. ISBN 83-7016-764-0. Brak numerów stron w książce (opracowanie dorobku i pełna bibliografia twórczości)
• Rafał Kula: Hessen Sergiusz. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 94-95.

• Sergiusz Hessen w katalogu Biblioteki Narodowej