Sekstylia
Sekstylia, łac. Sextilia (zm. 69)[1] – rzymska arystokratka, matka cesarza Aulusa Witeliusza.
| Sextilia | |
.jpg) Podobizna Sekstylii w pracy Enei Vico Augustarum imagines aereis formis expressae (ok. 1558) | |
| Data śmierci | |
|---|---|
| Mąż | |
| Dzieci | |
Wedle przekazu Swetoniusza należała do wybitnej rodziny, jakkolwiek brak dokładnych informacji na temat jej pochodzenia. Prawdopodobnie należy ją wiązać z senatorskim rodem Sekstyliuszy (Sextili), wygasłym w pierwszych latach rządów Augusta. Jego ostatnim uchwytnym w źródłach przedstawicielem był M. Sextilius, triumvir monetalis w 25 roku p.n.e.. Możliwe, że Sekstylia była właśnie jego córką[2].
Poślubiła Lucjusza Witeliusza[a], z małżeństwa z nim doczekała się dwóch synów: Aulusa i Lucjusza[3]. W stolicy cesarstwa wyróżniała się surową obyczajowością[1]. Swetoniusz pisał o niej w sposób pochwalny[3].
Wedle przekazu Tacyta, na początku buntu swojego starszego syna, Sekstylia z niechęcią przyjęła przybranie przez niego tytułu Germanicus. W odpowiedzi na jego list, miała mu napisać, że urodziła Witeliusza, a nie Germanika. Być może w ten sposób pragnęła ostudzić jego nadmierną pewność siebie[4] lub też wyrażała swoje przekonanie, że przydomek ten miał znaczenie tylko w obrębie osób z dynastii julijsko-klaudyjskiej, więc jej syn nie powinien go sobie uzurpować[5]. Możliwe, że odpowiedź Sekstylii była grą słów opartą na podobieństwie między nazwiskiem Witeliuszy a oskijskim słowem vítel(l)iú, która miała podkreślić jego italijskie pochodzenie i zasugerować, że w oczach matki Germanicus nie oznacza tytułu nadanego zwycięzcy nad Germanami, lecz kogoś kto został Germaninem, wskutek długiego dowodzenia legionami nad Renem – a tym samym danie do zrozumienia, że stał się narzędziem lokalnych sił, które obwołały go cesarzem[6]. Być może takie przypomnienie pochodzenia miało zwrócić uwagę Witeliusza na prawdziwe obowiązki względem państwa i wyrażało także obawę o zagrożenie, jakie stanowiły jego oddziały (wśród których byli Germanie) dla samego Rzymu[7].
Ostatecznie Witeliusz, po pokonaniu Otona i wkroczeniu do stolicy, zaaranżował bardzo emocjonalne spotkanie z matką na schodach Kapitolu. Ponadto obdarzył ją tytułem Augusty, brak natomiast informacji, by nadał go swojej żonie, Galerii Fundanie. Sekstylia zmarła niedługo później[3], w 69 roku, jeszcze przed obaleniem i śmiercią syna. Według Swetoniusza, który przedstawiał Witeliusza jako nowego Nerona, została otruta lub zagłodzona na rozkaz cesarza[8].
Uwagi
edytuj- ↑ Prawie na pewno jej siostrą była żona brata Lucjusza, Aulusa, Craven 2020 ↓, „almost certainly the sister of his brother Aulus’s wife”.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Mała encyklopedia 1962 ↓, s. 287.
- ↑ Craven 2020 ↓, „Suetonius said that the Sextilia...”.
- ↑ a b c Eck ↓.
- ↑ Master 2016 ↓, s. 182–183.
- ↑ Haynes 2003 ↓, s. 97.
- ↑ Master 2009 ↓, s. 191–192; Master 2016 ↓, s. 182–183.
- ↑ Master 2009 ↓, s. 192–193.
- ↑ Freisenbruch 2017 ↓, s. 318.
Bibliografia
edytuj- Maxwell Craven: The Imperial Families of ancient Rome. Brimscombe: Fonthill, 2020. ISBN 978-1-78155-738-9. [dostęp 2023-05-20].
- Werner Eck: Sextilia. Brill’s New Pauly, 2006. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
- Annelise Freisenbruch: Pierwsze damy antycznego Rzymu. Kobiety, które stały za plecami cesarzy. przeł. Grażyna Waluga. Warszawa: Bellona, 2017. ISBN 978-83-11-14348-7.
- Holly Haynes: The History of Make-Believe. Tacitus on Imperial Rome. Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press, 2003. ISBN 978-0-520-23650-9. [dostęp 2023-05-27].
- Mała encyklopedia kultury świata antycznego. T. 2: M–Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962, s. 287 (hasło Sextilia).
- Jonathan Master. Nobody Knows You Like Your Mother. Tacitus, Histories 2.64 on Vitellius' True Identity. „Materiali e discussioni per l'analisi dei testi classici”. Nr 63, s. 191–194, 2009. ISSN 0392-6338. [dostęp 2023-05-27].
- Jonathan Master: Provincial Soldiers and Imperial Instability in the Histories of Tacitus. Ann Arbor: University of Michigan Press, 2016. ISBN 978-0-472-11983-7. [dostęp 2023-05-27].