Wikipedia

Runavík (gmina)

gmina na Wyspach Owczych
Ten artykuł dotyczy gminy na Wyspach Owczych. Zobacz też: miejscowość Runavík.

Runavík (far. Runavíkar kommuna) – gmina na Wyspach Owczych, terytorium zależnym Danii, położonym na Oceanie Atlantyckim. Sąsiaduje z sześcioma gminami: Eiðis, Eystur, Fuglafjarðar, Nes, Sjóvar oraz Sunda kommuna. Siedzibą władz gminy jest Saltangará.

Runavík
Runavíkar kommuna
gmina
Ilustracja
Runavík oraz Saltangará - centrum administracyjne gminy.
Herb
Herb
Państwo

 Dania

Terytorium zależne

 Wyspy Owcze

Region

Eysturoy

Siedziba

Saltangará

Data powstania

1967

Burmistrz

Magnus Rasmussen
(Fólkaflokkurin)

Powierzchnia

99,9 km²[1]

Populacja (01.01.2014)
• liczba ludności


3 731[2]

• gęstość

37 os./km²

Numer kierunkowy

+298

Kod pocztowy

FO-256, FO-344,
FO-475, FO-477,
FO-478, FO-480,
FO-485, FO-600,
FO-620, FO-645,
FO-625 - FO-627,
FO-655, FO-690

Adres urzędu:
Heiðavegur 26
FO-600 Saltangará
Położenie na mapie Wysp Owczych
Położenie na mapie
62°07′02″N 6°43′21″W/62,117222 -6,722500
Strona internetowa

Gmina położona jest w kilku obszarach wyspy Eysturoy. Jedna z jej części leży między fiordem Skálafjørður a wschodnim wybrzeżem wyspy (obszar między innymi miejscowości Runavík i Saltangará). Druga rozciąga się od północnego fragmentu zachodniego wybrzeża Skálafjørður w kierunku północno-zachodnim do zatoki Funningsfjørður (leży tam między innymi miejscowość Skáli). Ostatnim obszarem są tereny dawnej gminy Funningur w północnej części Eysturoy. Zajmuje powierzchnię 99,9 km²[1].

Według danych na 1 stycznia 2014 roku zamieszkuje ją 3 731 ludzi[2].

Historia

edytuj

W 1872 roku powstała Eysturoyar Prestagjalds kommuna, obejmująca tereny całej wyspy Eysturoy, w tym także gminy Runavík[3]. W 1912 roku oderwała się od niej gmina Nes, w której skład wchodziły wówczas tereny Runavíkar kommuna[3]. Gminę Runavík odłączono w 1967 roku i początkowo obejmowała ona tereny między zatoką Skálafjørður a wschodnim wybrzeżem Eysturoy (ok. 29 km²)[3]. W 2005 roku w granice gminy włączono tereny trzech innych jednostek administracyjnych - Elduvíkar, Oyndarfjarðar oraz Skála kommuna. Kolejnej zmiany dokonano w roku 2009, kiedy w skład gminy weszła Funnings kommuna.

Populacja

edytuj
Piramida wiekowa mężczyzn w gminie Runavík (2014)
Przedział wiekowy procent
80+
  
 3,70
70-79
  
 6,74
60-69
  
 10,84
50-59
  
 10,39
40-49
  
 14,79
30-39
  
 11,70
20-29
  
 13,42
10-19
  
 15,55
0-9
  
 12,87
Źródło:[2]
Piramida wiekowa kobiet w gminie Runavík (2014)
Przedział wiekowy procent
80+
  
 5,86
70-79
  
 7,57
60-69
  
 10,81
50-59
  
 11,55
40-49
  
 13,60
30-39
  
 11,84
20-29
  
 10,24
10-19
  
 14,06
0-9
  
 14,46
Źródło:[2]

Gmina zamieszkiwana jest przez 3 731 osób[2]. Współczynnik feminizacji wynosi tam 89 (na 1757 kobiet przypada 1974 mężczyzn)[2]. W społeczeństwie gminy ludzie starsi niż 60 lat stanowią 22,7% populacji, natomiast osoby poniżej dwudziestego roku życia 28,5%[2]. Największą grupą w przedziałach dziesięcioletnich stanowią osoby w wieku 10-19 lat (14,84%), jednak dość znaczącą częścią populacji są także ludzie w wieku 40-49 lat (14,23%)[2].

Dane dotyczące liczby ludności w gminie Runavík zbierane są od roku 1970[3]. Jej populacja na ówcześnie zajmowanym terytorium wynosiła 1622 osoby i wzrastała (2067 w roku 1977, 2327 w 1983 i 2372 w 1985) do roku 1990, gdy osiągnęła 2488 osób[2][3]. Wówczas na Wyspach Owczych panował kryzys gospodarczy, który skutkował wysokimi współczynnikami emigracji z archipelagu Wysp Owczych[4]. Liczba ludności w 1995 roku zmalała do 2279, jednak od tamtej pory zaczęła sukcesywnie wzrastać[2]. Szczególnie duży przyrost populacji zanotowano w 2005 roku, po włączeniu trzech innych jednostek administracyjnych. Liczba ludności wyniosła wtedy 3642 osoby i wzrosła w 2010 roku do 3795, a następnie zaczęła maleć[2].

Liczba ludności gminy Runavík od roku 1970
Źródło: [2][3]

Polityka

edytuj

Burmistrzem gminy jest Magnus Rasmussen, startujący z list Partii Ludowej[5]. Prócz niego w radzie gminy zasiada dziesięć osób[5]. Ostatnie wybory samorządowe na Wyspach Owczych miały miejsce w 2012 roku, a ich wyniki w gminie Runavík przedstawiały się następująco[6]:

Lista Nazwa partii Głosy Procent Mandaty
A Partia Ludowa (Fólkaflokkurin) 1 577 70,94 8 +1
B Partia Unii (Sambandsflokkurin) 405 18,22 2 -2
C Partia Socjaldemokratyczna (Javnaðarflokkurin) 241 10,84 1 0
Suma 2 237 100 11 -1
Lista A Lista B Lista C
Fólkaflokkurin Sambandsflokkurin Javnaðarflokkurin
Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy Nr Kandydat Głosy
1. Torbjørn Jacobsen 181 1. Rigmor Rasmussen 13 1. Ragnar Sundstein Olsen 48
2. Terji Beinir Vestergaard 107 2. Nanna Jacobsen 8 2. Katrin Múller Absalonsen 64
3. Sæunn Ólavsdóttir Hansen 69 3. Mariann P. Garðalíð 35 3. Jonhard Danielsen 79
4. Niels Juul Kristiansen 55 4. Klæmint Østerø 55 4. Hans Erik Hansen 20
5. Magnus Rasmussen 348 5. Karl M. Rasmussen 108 5. Faber Isaksen 26
6. Kári Egholm Jacobsen 133 6. Jógvan Andersen 9
7. Kristian Gaardbo 71 7. Hans Jákup Johannesen 21
8. Jónleyg Hammer 122 8. Bárður Kass Nielsen 155
9. Jens Marius Dalsgaard 11
10. Hjalmar Juul 10
11. Helgi Lamhauge Petersen 159
12. Hallur Fróði Hansen 61
13. Hallur Ellingsgaard 96
14. Bjarni Kjeld 67
15. Arnfinn Langaard 84
Lista 3 Lista 1 Lista 4

Frekwencja wyniosła 79,36% (w głosowaniu wzięło udział 2 237 osób z 2 801 uprawnionych)[6]. Oddano dziewięć kart wypełnionych błędnie oraz pięć głosów pustych[6].

Miejscowości wchodzące w skład gminy Runavík

edytuj
Miejscowość Liczba mieszkańców (01.01.2014)[2] Krótki opis Zdjęcie
Æðuvík 107 Miejscowość założona w 1897 roku[7]. Mieściło się tam Tinghella dawne miejsce zbierania się thingu - wikińskiego wiecu[7].
Elduvík 19 Miejscowość podzielona na dwie części przez rzekę[8]. Kościół w miejscowości pochodzi z 1951 roku[9]. Do 2005 roku była siedzibą odrębnej gminy.
 
Elduvík.
Funningsfjørður 54 Miejscowość założona w 1812 roku[10]. Mieściła się tam stacja wielorybnicza w latach 1902–1913[10].
 
Funningsfjørður.
Funningur 51 Według Sagi o Farerczykach miał się tam osiedlić pierwszy mieszkaniec Wysp Owczych, przybyły z Wysp Brytyjskich lub Norwegii Grímur Kamban około 800 roku[11]. Kościół w miejscowości pochodzi z 1847 roku[12]. Do 2009 roku było siedzibą osobnej gminy.
 
Funningsur z lotu ptaka.
Glyvrar 364 Znajduje się tam muzeum zwane Bygdasavnid Forni[13]. W latach 1903–1928 funkcjonowała w Glyvrar szkoła dla nawigatorów, w której szkolono kapitanów statków rybackich[13]. Kościół został tam wybudowany w 1927 roku, a w 1981 przeszedł renowację[14].
 
Kościół w Glyvrar.
Lambareiði 5 Niewielka miejscowość położona na wschodnim brzegu Skálafjørður.
Lambi 136 Miejscowość występująca także pod nazwą Lamba[2]. W 1707 roku w pobliżu miejscowości zatonął norweski statek Norske Love (Norweski Lew), którego model oraz wyłowiony z niego dzwon znajdują się w Havnar Kirkja (Tórshavn)[15].
 
Lambi.
Oyndarfjørður 136 Znajduje się tam kościół z 1838 roku[16]. W 2004 roku odkryto tam wyrzeźbione w skale twarze, które okazały się później dziełem młodego artysty z lat 80. XX wieku[17]. Znajduje się tam schronisko młodzieżowe, a jedna z głównych atrakcji turystycznych są Rinkusteinar - dwa bloki skalne, wprawiane w ruch przez pływy lub prądy morskie[18]. Do 2005 roku była siedzibą odrębnej gminy.
 
Oyndarfjørður.
Rituvík 252 Miejscowość założona w 1873 roku[19]. Znajduje się tam kościół wybudowany w 1955 roku[20].
 
Rituvík.
Runavík 505 Miejscowość została założona w 1916 roku przez Hansa Tausena, jednak nazwę Runavík zaczęto stosować dopiero po roku 1938[21]. Znajdujący się tam port jest zapleczem dla platform wiertniczych, wydobywających ropę naftową na południe od Wysp Owczych[22]. Miejscowość w połowie czerwca, wspólnie z wsią Strendur organizuje coroczny festiwal Eystanstevna[21].
 
Port w Runavík.
Saltangará 967 Miejscowość założono w 1846 roku, jednak obecnie dominują w niej zabudowania współczesne[23].
Skálabotnur 103 Zwana także Skálafjørður[24]. Powszechnie uważa się, że miejscowość powstała w XVII wieku, jednak niektóre badania wskazują, iż już wcześniej istniały tam zabudowania[24]. Znajduje się tam jedna z nielicznych na Wyspach Owczych plaż[24].
Skáli 656 Miejscowość nazywana czasem Skála[2][25][26]. Znajduje się tam największa stocznia na Wyspach Owczych[25]. Od połowy lat 70. XX wieku, w ostatni weekend maja odbywa się tam coroczny festiwal[25]. W XVI wieku znajdujący się tam kościół wraz z przebywającymi tam wiernymi został zmyty do zatoki podczas sztormu[25]. Obecny kościół wybudowano w 1940 roku[26].
 
Boisko piłkarskie klubu Skála ÍF.
Skipanes 51 Miejscowość założono w roku 1841, jednak już w VIII wieku swoje statki cumowali tu wikingowie[27]. Odnosić ma się do tego nazwa Skipanes (Przylądek Statków)[27].
 
Skipanes.
Søldarfjørður 325 Miejscowość zwana wcześniej Sølmundarfjørður[28]. Znajduje się tam stosunkowo nowa szkoła[28].
 
Søldarfjørður.

Gminy partnerskie

edytuj

Gmina Runavík ma podpisane umowy partnerskie z czterema innymi jednostkami[29]:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Kommunustøddir. Umhvørvisstovan. [dostęp 2015-02-10]. (far.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Population by gender, age and village/city, 1. January. Hagstova, 2014-01-01. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • far.).
  3. ↑ a b c d e f 3.14. Runavíkar kommuna. W: Frágreiðing um kommunur. T. I. Cz. II. Tórshavn: Landsstýrið, czerwiec 1998, s. 128 - 138. ISBN 99918-3-044-8. [dostęp 2015-02-10]. (far.).
  4. ↑ Współczesność. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 30 - 32. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  5. ↑ a b Runavíkar býráð. Gmina Runavík. [dostęp 2015-02-10]. (far.).
  6. ↑ a b c Kommunaval 2012 - Runavíkar kommuna. Kringvarp Føroya, 2012. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-26)]. (far.).
  7. ↑ a b Æðuvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  8. ↑ Elduvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  9. ↑ J. P. Gregoriussen: Elduvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. (far.).
  10. ↑ a b Funningsfjørður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  11. ↑ Funningur. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  12. ↑ J. P. Gregoriussen: Funningur. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-26)]. (far.).
  13. ↑ a b Glyvrar. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  14. ↑ J. P. Gregoriussen: Glyvrar. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. (far.).
  15. ↑ Lambi. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  16. ↑ J. P. Gregoriussen: Oyndarfjørður. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-05)]. (far.).
  17. ↑ Oyndarfjørður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  18. ↑ Eysturoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 79 - 80. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  19. ↑ Rituvík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  20. ↑ J. P. Gregoriussen: Rituvík. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-26)]. (far.).
  21. ↑ a b Runavík. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  22. ↑ Eysturoy. W: Marcin Jakubowski, Marek Loos: Wyspy Owce - przewodnik turystyczny. Szczecin: PCIT TRAMP, 2003, s. 82. ISBN 83-913526-3-3. (pol.).
  23. ↑ Saltangará. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  24. ↑ a b c Skálafjørður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  25. ↑ a b c d Skáli. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  26. ↑ a b J. P. Gregoriussen: Skála. Fólkakirkjan. [dostęp 2015-02-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-15)]. (far.).
  27. ↑ a b Skipanes. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  28. ↑ a b Søldarfjørður. FaroeIslands.dk. [dostęp 2015-02-10]. (ang. • duń. • wł.).
  29. ↑ Vinarbýir hjá Runavíkar kommunu. Gmina Runavík. [dostęp 2015-02-10]. (far.).

Zobacz też

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Runavík_(gmina)&oldid=74363490”